×

NMB BANK
NIC ASIA

उफ् ! ज्यानमारा धूलो : ट्राफिक प्रहरी भन्छन् ‘हाम्रो त आयु नै घटिसक्यो’

कात्तिक २०, २०७४

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel
काठमाडौं, ६ फागुन – धूलो, धूवाँ र तुवाँलोले ढपक्क ढाकेर झुम्म परेको दिन बिहीवार दिउँसो काठमाडौंको सातदोबाटो चोकमा पुग्दा एक ट्राफिक प्रहरीको हविगत देखेर मन कुँडिन्छ ।

उनको आँखीभौं र परेलामा टाँसिएको धूलोका कणले आँखा नै सेतो देखिन्थ्यो । धूलो छेक्नैका लागि भनेर लगाएका मास्क धूलो र धूवाँमा श्वासको ओस मिसिँदा कटकटिएको थियो । सेतो शिरको टोपी धूलोले अर्कै रंगको भइसकेको थियो । शरीरको पोशाक मैलो भइसकेको थियो, ती पोशाकको वास्तविक रंगभन्दा धूलोको रंग गाढा थियो ।

ट्राफिक व्यवस्थापन गर्न हम्मेहम्मे परिरहेको उनले नाम बताउने फुर्सदसमेत पाएनन् । उक्त चोकमा उनीसहित करीब आधा दर्जन ट्राफिक यसरी नै खटिरहेका थिए ।

सातदोबाटो मात्र होइन, शुक्रवार अलिक बढी प्रदूषण हुने काठमाडौं उपत्यकाका अधिकांश चोकमा पुग्दा लगभग सबै ट्राफिक प्रहरीको हालत उस्तै थियो ।

चौबीसै घण्टा उत्तिकै चल्ने सवारीसाधनको अत्यधिक चाप, साँघुरो र अधिकांश धुलाम्मे सडक, धूवाँ अनि तीनै सवारीको कर्कश ध्वनिका बीच जिम्मेवारी निर्वाह गर्नुपर्ने महानगरका अधिकांश ट्राफिक प्रहरीको अवस्था टीठलाग्दो देखिन्छ ।

पछिल्लो समय सडक विस्तार र मेलम्चीको पानी ल्याउने नाममा भत्काइएका सडक समयमै मर्मत नगर्दा त्यसले प्रदूषणलाई अझ बढावा दिएको छ । यसले ट्राफिक प्रहरीसहित सडक वरपर बस्ने बासिन्दा र सर्वसाधारणलाई धेरै ठूलो असर गरेको छ ।

आँखा दुख्ने, रुघाखोकी सबै ट्राफिकको साझा समस्या

काठमाडौंको ग्वार्को चोकमा कार्यरत ट्राफिक प्रहरी वीरबहादुर विकलाई राति सुत्ने बेला आँखा पोल्छ । घण्टौं धूलोधूवाँमा काम गर्नुपर्दा उनको घाँटी दुख्ने समस्या छ । धोएको कपडा दुई दिनभन्दा बढी लाउनै मिल्दैन । बझाङ घर भएका उनी विगत आठ वर्षदेखि ट्राफिक प्रहरीमा कार्यरत छन् ।

सोही चोकमा कार्यरत अर्का ट्राफिक प्रहरी प्रदेशीराम चौधरी विगत झण्डै १ वर्षदेखि ग्वार्को चोकको ट्राफिक व्यवस्थापनमा खटिइरहेका छन् । ‘यो धूलोधूवाँका कारण बिहानबेलुका खोकी लाग्ने र आँखा रातो हुने समस्या देखिएको छ,’ उनले लोकान्तरसँग भने । सडकको दुरवस्था र यातायातका साधनको संख्या बढ्दा प्रदूषण बढिरहेको उनको अनुभव छ ।

दिनदिनै कपडा धुनुपर्छ, पानी छैन

सातदोबाटो चोकमा कार्यरत राजु थापामगरले अर्को समस्या औंल्याए – पानीको । व्यस्त र प्रदूषित चोकमा दिनभरि काम गर्दा कपडा फोहोर हुनु कुनै नौलो कुरा होइन । तर त्यही कपडा धुनलाई उनलाई पानीको समस्या रहेछ । ‘धूलोधूवाँमा काम गर्नुपर्दा कपडा दिनदिनै धुनुपर्छ,’ उनले भने, ‘तर यहाँ पानीकै पनि ठूलो समस्या छ ।’

आयु नै घट्ने चिन्ता

धूलोधूवाँमा दिनभर बस्दा यस्ले मानवस्वास्थ्यमा गम्भीर असर गर्ने चिकित्सकहरू बताउँछन् । धूलोधूवाँका कारण गम्भीर स्वास्थ्य समस्या देखिने उनीहरू औंल्याउँछन् । तर पूरै ‘ड्युटी आवर’ धूलो, धूवाँ र कोलाहलमा बिताउनुपर्ने महानगरका ट्राफिक प्रहरीलाई स्वास्थ्य समस्या देखिने प्रबल सम्भावना हुन्छ ।

एक ट्राफिकले भने धूलोधूवाँ र कोलाहलका कारण आफ्नो आयु नै घटेको गुनासो पोखे । ‘पूरै समय धूलोधूवाँमा र प्रदूषणमा बिताउनुपर्दा अहिले त यस्तो समस्या देखिएको छ,’ सातदोबाटो चोकमा कार्यरत नागेन्द्र सुवेदीले भने, ‘उमेर बढ्दै जाँदा अरू दीर्घकालीन रोग देखिनेछ, यसले स्वास्थ्यमा गम्भीर असर पु–याउँछ ।’

काठमाडौंमा त टिक्नै नसकिने रहेछ

कोटेश्वरमा कार्यरत काभे्रेकी सरकारी कर्मचारी रेणुका पौडेल काठमाडौं सरुवा भएको केही दिनमात्र भएको छ । उनी काठमाडौंको धूलोधूवाँबाट आजित छिन् । यसअघि जनकपुरमा कार्यरत उनलाई काठमाडौं आएको दिनमै रुघाखोकी र टन्सिलको समस्याले सताएको छ ।

‘रुखाखोकी लाग्ने, टाउको दुख्ने, घाँटी दुख्ने, बिरामी होला जस्तो भएको छ,’ उनले भनिन् । मास्कले पनि छेक्न नसक्ने उनले बताइन् । ‘धूलोधुवाँले काठमाडौंमा निकै गाह्रो भएको छ,’ उनले थपिन् ।

ट्राफिक प्रहरी प्रताडित छन्

महानगरीय ट्राफिक महाशाखाका प्रवक्ता हेमन्त मल्ल काठमाडौं उपत्यकामा कार्यरत ट्राफिक प्रहरीलाई धूलोधूवाँ ठूलो चुनौतीको रूपमा रहेको बताउँछन् ।

तर ट्राफिक प्रहरीको जिम्मेवारी नै ट्राफिक व्यवस्थापन भएकाले समस्याबाट पन्छिन नसकिएको उनको भनाइ छ । ‘उपत्यकामा ट्राफिक प्रहरी धूलोधूवाँका अत्यधिक शिकार छन्,’ उनी भन्छन् । व्यक्तिगत रूपमा धूलोधूवाँका कारण स्वास्थ्यमा असर परेको गुनासो नआएपनि उपत्यकामा धूलोधूवाँले ट्राफिक प्रहरी आक्रान्त भएका उनको भनाइ छ ।
‘जस्तोसुकै समस्या भएपनि कर्मचारीले आफ्नो कर्तव्य त निर्वाह गर्नैप–यो,’ उनी थप्छन् । धूलोधूवाँको असर कम गर्नका लागि ट्राफिक प्रहरीलाई मास्क, चश्मा, पोशाक लगायतको उचित व्यवस्थापन गरिएको उनको भनाइ छ ।

धूलोधूवाँका रोगले महामारीकै रूप लिने खतरा छ

अर्जुन कार्की – वरिष्ठ श्वासप्रश्वास रोग विशेषज्ञ, ग्राण्डी अस्पताल

धूलो, धूवाँका बहुआयामिक असर हुन्छन् । तत्कालीन रूपमा रुघाखोकी, घाँटी दुख्ने, आँखा दुख्ने लगायतका समस्या धूवाँधूलोका कारण आउन सक्छन् । दीर्घकालीन रूपमा दम, फोक्सोको क्यान्सर, मुटुको रोग, श्वासप्रश्वास लगायतमा समस्या देखिन सक्छन् ।

काठमाडौं उपत्यकामा मात्र होइन, देशैभरि धूलोधूवाँको समस्या बढेको छ । धूलोधूवाँले नयाँ रोग जन्माउने र विद्यमान रोगलाई थप चर्काउने दुवै गर्छ ।

सामान्य रूपमा १/२ घण्टा धूलोधूवाँमा रहँदा खासै ठूलो असर नदेखिन पनि सक्छ । छोटो समय धूलोधूवाँमा रहँदा त्यसले रुघाखोकी, हाछ्युँ आउने, घाँटी दुख्ने, आँखा दुख्ने लगायतका समस्या निम्त्याउन सक्छ । तर लामो समय धूवाँधूलोमा रहनुपर्ने बाध्यता भएकालाई यसले गम्भीर असर गर्छ ।

पछिल्लो समय धूलोधूवाँबाट लाग्ने प्रबल सम्भावना भएका रोगका बिरामीको संख्या बढिरहेको छ । अस्पतालमा त्यस्ता बिरामीहरूको संख्यामा बढोत्तरी आएको छ । यो बर्सेनि बढ्दो छ ।

यही अनुपातमा धूलोधूवाँको प्रदूषण बढ्दै गयो भने त्यसबाट निम्तिने रोगले महामारीकै रूप लिने खतरा छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार नेपालमा धूलोधूवाँबाट लाग्ने रोगका कारण ज्यान गुमाउनेको संख्या करीब १० हजार जति छ ।

हामीले उचित समयमै बाटोघाटोको व्यवस्थापन गरेनौं भने वा ट्राफिक व्यवस्था चुस्त बनाएनौं भने यसले विकराल रूप लिन सक्छ ।

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

Advertisment
Nabil box
Kumari
Vianet communication
Laxmi Bank
hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
कात्तिक २५, २०८०

बुटवलका कुलचन्द्र पाण्डे सफल पर्यटन व्यवसायी हुन् । कुनै समय भारतको एउटा कम्पनीमा काम गरेका पाण्डे अहिले रूपन्देहीमा ‘एसियन ब्राण्ड’ चम्काउने ‘टुरिजम’ उद्यमीका रूपमा चिनिन्छन् । तीन दशकअघि...

माघ १३, २०८०

रोल्पाका देवराज बुढामगर गाउँकै साधारण किसान हुन् । परिवर्तन गाउँपालिका–४ पाथावाङ निवासी देवराजका ६ छोरी र एक छोरा सरकारी जागिरे छन् । छोराको आसमा ६ छोरी जन्माए देवराज र उनकी श्रीमती नन्दाले । हुन पन...

माघ ५, २०८०

मनीषा जीसीको वास्तविक नाम विष्णु घर्ती क्षेत्री हो । गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका– ३ हाडहाडेकी विष्णुलाई धेरैले मनीषा भनेर चिन्छन् । उनै मनीषा लोक सेवा आयोगले लिएका पाँचवटा परीक्षामा एकसाथ नाम निकालेर अह...

माघ २०, २०८०

नृत्यका पारखीहरूका लागि लुम्बिनी प्रदेशमा लोकप्रिय नाम हो किशोर थापा । रुपन्देहीका किशोरको परिचय खाली नृत्यकार (डान्सर)मा मात्र सीमित छैन । उनी नृत्य निर्देशक, गायक, मोडल र फूटबल खेलाडीको रूपमा समेत उत्तिकै च...

माघ २७, २०८०

भगवान् गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी विश्वकै लागि शान्तिक्षेत्र हो । यो क्षेत्र आउँदो महिना विशेष हुने भएको छ । विश्वकै प्रतिष्ठित र ठूलो पुरस्कार मानिने नोबेल पुरस्कार विजेताहरूको जमघट हुने भएपछि विशेष हुन लागेक...

कात्तिक १९, २०८०

समय : आइतवार बिहान ७ बजे  स्थान : नलगाड नगरपालिका, १ चिउरी, जाजरकोट (भूकम्पले सबैभन्दा धेरै क्षति पुर्‍याएको ठाउँ)  ‘मेरी आमालाई किन यस्तो भयो ? मलाई पनि बाँच्न मन छैन,...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x