कर्णाली प्रदेश सरकारले कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट बच्न चैत ७ गते १० दिनभित्रै कर्णाली भित्रिने नागरिकलाई भित्रिसक्न निर्देशन दियो ।

निर्देशन अनुसार कर्णालीमा भेरीगंगा नगरपालिका–५ को बबईबाट दैनिक २५० जनाभन्दा बढी नागरिक भारतबाट फर्केर कर्णाली प्रवेश गरे । ती नागरिक सोमवारसम्म गाउँघर पुगिसकेका छन् ।

कर्णालीका नागरिक कर्णाली फर्किरहेका बेला संघीय सरकारले चैत १० गते बिहान १० बजेदेखि लागू हुने गरी सीमानाका बन्द गर्ने निर्णय गर्‍यो । भारतसँग सोझै सीमानाका नजोडिएको प्रदेश भएपनि अधिकांश नागरिक रोजगारीका लागि भारतमुखी भएकाले त्यहाँबाट आउने नेपालीले कोरोना भाइरस भित्र्याउन सक्ने खतरा थियो ।

यस्तो बेला प्रदेश सरकारले ४०० पाल सहितको क्वारेन्टाइन सुर्खेत खुलामञ्चमा निर्माण गरिरहेको छ । मध्यपश्चिमाञ्चल विश्वविद्यालयका नवनिर्मित भवनलाई पनि क्वारेन्टाइनको रुपमा प्रयोग गर्ने भनेर मुख्यमन्त्री महेन्द्रबहादुर शाहीको अध्यक्षतामा शुक्रवार कोरोना भाइरस रोकथाम सम्बन्धमा कर्णाली प्रदेश विपद् व्यवस्थापन परिषद् र कर्णाली प्रदेश विपद् व्यवस्थापन कार्यकारी समितिको संयुक्त बैठकले चैत ७ गते नै निर्णय गरेको थियो ।

प्रदेश सरकारले भारत तथा अन्य देशबाट आएका नागरिकलाई अनिवार्य रुपमा क्वारेन्टाइनमा राख्ने भन्दै गरेको निर्णय कार्यान्वयन भने भएन । भारतबाट आएका नागरिक सबै आफ्नै गाउँमा पुगिसकेको र सीमानाका पूर्णरुपमा बन्द भइसकेका अवस्थामा सरकारले क्वारेन्टाइनमा लगानी गरिरहेको छ । सरकारले समयमै क्वारेन्टाइन बनाएर निर्णय कार्यान्वयन नगर्दा भारतबाट आएका नेपाली गाउँघर पुगिसकेका छन् ।

‘सरकारले भारत तथा अन्य देशबाट आएका व्यक्तिका लागि क्वारेन्टाइन बनाउने र अनिवार्य रुपमा त्यहाँ राख्ने निर्णय गर्नु राम्रो थियो । तर भारतबाट आएकाहरू क्वारेन्टाइनमा नबसिकनै गाउँघर पुगेका छन्,’ वीरेन्द्रनगर–७ का कमल कार्कीले भने, ‘भारतबाट गाउँमा पुगेका सबै व्यक्तिका लागि हरेक स्थानीय तहमा क्वारेन्टाइनको व्यवस्था गर्नुपर्ने देखियो ।’

जनस्वास्थ्य सेवा कार्यालय सुर्खेतका प्रमुख चेतननिधि वाग्लेले बबई नाकाबाट दैनिक रुपमा २५० जना जति नागरिक कर्णाली भित्रिरहेको बताए । ‘हामीले नाप्ने भनेको ज्वरो नै हो । रुघाखोकी लागेकालाई पनि जाँचिरहेका छौं । यो बाहेक अन्य साधन छैन,’ उनले भने, ‘ज्वरो आएका हरेक नागरिकलाई मैले पनि फोन गरेर सोधिरहेको छु । ज्वरो आएको खण्डमा हामीले उहाँलाई अस्पताल जान भनिसकेका छौं ।’ हरेक नागरिकलाई सेल्फ क्वारेन्टाइनमा बस्न आग्रह गरिएको उनले बताए ।

‘यहाँ हालसम्म कोही पनि व्यक्तिलाई क्वारेन्टाइनमा राखेका छैनौं । पालिका र वडा तहमा पनि हामीले कोरोना सचेतना समिति निर्माण गरिसकेका छौं । बाहिरबाट आएको हरेक व्यक्तिलाई निगरानी गर्न हामीले खबर गरिसकेका छौं,’ उनले भने, ‘वडाध्यक्ष, पालिका प्रमुख लगायतका जनप्रतिनिधिलाई त्यही अनुसारको परिपत्र सरकारले गरिसकेको अवस्था छ । भारतबाट आएका नागरिक गाउँमा जाने र उनीहरूलाई हामीले सम्झाएर पठाएका छौं । त्यसको निगरानी वडा तहमा नै उहाँहरूले गर्नुहुन्छ ।’

पञ्चपुरी नगरपालिका–१० का वडाध्यक्ष हरिप्रसाद ढकालले कोरोनाबाट नागरिकलाई बचाउन विभिन्न पहल गरिरहेको बताए । ‘मैले बारम्बार बैठक बोलाइरहेको छु । सामाजिक सुरक्षा भत्ता वितरण गर्ने कार्यक्रममा पनि भारतबाट आएका शंकास्पद व्यक्तिलाई १४ दिनसम्म सम्पर्कभन्दा टाढा राख्न आग्रह गरेको छु,’ अध्यक्ष ढकालले भने, ‘यसका अलावा साबुन पानीले हात धुने र स्वास्थ्य जाँच गर्ने व्यवस्था गरेका छौं ।’

रुघाखोकी र ज्वरो आएका व्यक्तिलाई १४ दिनसम्म अलग्गै कोठामा राख्न आग्रह गरिएको उनले बताए । ‘स्वास्थ्यकर्मीसँग पर्याप्त उपकरण छैनन् । उनीहरूले लगाउने सुरक्षित पोशाक पनि छैन । गाउँमा मास्क पनि पाइँदैन । समस्या छ तर पनि हामी कोरोनाबाट बच्न अनुरोध गरिरहेका छौं,’ उनले भने ।

सरकारका प्रवक्ता एवं भूमि व्यवस्था, कृषि तथा सहकारी मन्त्री विमला केसीले कर्णालीमा कोरोना नै नओस् भन्ने चाहेको बताइन् । ‘हामीले बनाएका क्वारेन्टाइन खाली नै होउन्, कसैले क्वारेन्टाइनमा बस्न नपरोस् भन्ने चाहेका छौं । कर्णालीमा कोरोना नै नआओस् भन्ने हाम्रो चाहना हो,’ उनले भनिन, ‘तर आइसकेपछि नागरिकलाई राख्नको लागि यो तयारी गरेका हौं ।’ भारतबाट आउन रोकिएपनि कसैमाथि शंका भएको खण्डमा क्वारेन्टाइन प्रयोग हुने बताइन् ।