कम्युनिस्ट–कांग्रेस फेरिइरहने शृंखला: विराटनगर महानगरको मेयरमा कसले मार्ला बाजी ?

वैशाख ३० गते हुने चुनावबाट विराटनगरले पाँचौं मेयर पाउँदैछ । विराटनगरमा हालसम्म २ पटक कम्युनिस्ट र २ पटक कांग्रेसले मेयर जितेका छन् ।

२०४३ सालमा वामपन्थी उम्मेदवार ध्रुवनारायण श्रेष्ठ मेयर बने । २०४८ सालमा भएको निर्वाचनमा कांग्रेसका उम्मेदवार अशोक कोइराला विजयी बने ।

२०५४ सालको निर्वाचनमा एमालेका रमेशचन्द्र पौडेल मेयरमा निर्वाचित भए । २०७४ सालको स्थानीय निर्वाचनमा कांग्रेसका भीम पराजुली विजयी बने ।

कम्युनिस्ट र कांग्रेसका उम्मेदवारहरू विराटनगरमा लगातार दोहोरिएका छैनन्, फेरिइरहने शृंखला देखिएको छ ।

विराटनगरले पाँचौं मेयर पाउन अब ३ हप्ता जति पर्खनुपर्नेछ । 

मेयर भीम पराजुलीको काम प्रशंसायोग्य नभएका कारण यसै भन्ने अवस्था नरहेको कांग्रेसकै एक नेताले बताएका छन् ।

विराटनगरमा गठबन्धन भए पनि गठबन्धनकै विरोध गर्ने नागेश कोइराला मेयरका उम्मेदवार बनेका छन् । उनी संस्थापनइतर समूहका नेता हुन् ।

मेयर र उपमेयरमा मात्रै गठबन्धन भएको छ । वडा तहसम्मै गठबन्धन नगर्ने अडान कांग्रेसले राखेपछि गठबन्धनमा रहेका नेता नै असन्तुष्ट छन् । 

नेकपा माओवादी केन्द्र र नेकपा एकीकृत समाजवादी कांग्रेससँग रुष्ट छन् ।

कांग्रेसबाट रुष्ट बनेकाहरूलाई आफ्नो पोल्टामा तान्ने योजनामा एमाले छ भने गत चुनावमा जसपाबाट मेयरका उम्मेदवार बनेका उमेश साह र माओवादीबाट उपमेयरकी उम्मेदवार नमिता न्यौपानेले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएपछि गठबन्धन दलमा खटपट शुरू भएको छ ।

साह र नमिताले स्वतन्त्रबाट एउटै चुनाव चिह्न लिने सहमति समेत गरिसकेका छन् ।

नागेशलाई महानगरको निर्णय गलपासो बन्दै

विराटनगरको मेयरमा कांग्रेसले ६ जनाको नाम सिफारिस गरेको थियो । भीम पराजुली, नागेश कोइराला, डिला संग्रौला, अमृत अर्याल, इन्दिरा कार्की र दिपक चापागाईको नाम सिफारिस गरिएको थियो ।

शेखर कोइरालाको गृहनगर समेत रहेको विराटनगरमा कोइराला पक्षको वर्चस्व छ । उम्मेदवारी दर्ता गर्न जाँदा संस्थापन पक्षका नेताहरू सहभागी भएनन् । बहालवाला मेयर पराजुलीले पनि मेयरमा नागेशलाई खुलेर सघाउने सम्भावना कम रहेको नेताहरू बताउँछन् । एमालेबाट मेयरमा उठेका सागर थापा र पराजुली साथी समेत भएकाले अदृश्यरूपमा पराजुलीले थापालाई सघाउने विश्लेषण समेत भइरहेको छ ।

सागरले मेयर पराजुलीको ५ वर्षे कार्यकालमा विरोध नगरी मिलेर बसेको आरोप समेत एमालेभित्र नै लाग्ने गरेको थियो ।

एक्लै चुनाव लड्ने भनेर गरेको निर्णय कांग्रेसलाई नै गलापासो बन्दैछ । शुरूमा गठबन्धन चाहिँदैन भन्ने कांग्रेस विराटनगर महानगरका सभापति दिपक चापागाईँ केन्द्रले गरेको निर्णय माओवादी केन्द्र र एकीकृत समाजवादीले मान्नुपर्ने बताउँछन् ।

‘हामीले वडासम्म गठबन्धन हुँदैन भनेर पहिला नै भनेकाले मेयर र उपमेयरका उम्मेदवारलाई गठबन्धनका सबै दलले भोट हाल्नुपर्छ,’ उनले भने । 

सागरलाई आफ्नै छैन भर ! 

एमालेले महानगर कमिटी अध्यक्ष सागर थापालाई मेयरको उम्मेदवार बनाएको छ । थापा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली निकट मानिन्छन् तर उनलाई टिकट नदिने मनसाय ओलीले राखेका थिए । ओलीले परशुराम बस्नेतलाई टिकट दिने योजना बनाएका थिए । महेश बस्नेत लगायतका नेताले सागरलाई टिकट दिन दबाब दिएपछि मात्रै ओली राजी भएका एमालेकै एक नेताले बताए । महेश र परशुरामको सम्बन्ध बिग्रिएको छ ।

१० बुँदेमार्फत एमालेमा बसेका नेताहरू सागरलाई टिकट दिएपछि असन्तुष्ट छन् । मोरङमा एमालेले १० बुँदेवालालाई पाखा नै लगाएको छ । केन्द्रीय सदस्य समेत रहेका जीवन घिमिरे मेयरका आकांक्षी थिए तर उनलाई टिकट नदिएपछि उनी चुनावी अभियानमा समेत खटेका छैनन् । उपमेयरमा समेत ओली निकटकै शिल्पा निरौला कार्कीलाई टिकट दिएपछि उपमेयरका अन्य आकांक्षीहरू समेत घरदैलोमा हिँडेका छैनन् ।

यस्तो छ अंकगणित

राजनीतिको उर्वरभूमि मानिएको विराटनगरमा गत निर्वाचनमा मेयरमा कांग्रेसका उम्मेदवार भीम पराजुली र उपमेयरमा इन्दिरा कार्की निर्वाचित भएका थिए । मेयरमा पराजुलीले २३ हजार ३१ मत, एमालेका विनोद ढकालले १७ हजार ३२१ र संघीय समाजवादी फोरमका उमेश यादवले १४ हजार ९५८ मत पाएका थिए ।

उपमेयरमा कांग्रेसकी कार्कीले २० हजार १४६ र माओवादीकी नमिता न्यौपानेले ११ हजार ५२४ मत पाएकी थिइन् । नेपाल लोकतान्त्रिक फोरमकी सूची चौधरीले तेस्रो स्थान प्राप्त गर्दै १० हजार ५३६ मत ल्याएकी थिइन् ।

गत चुनावमा एमालेले विजयकुमार गच्छदार नेतृत्वको लोकतान्त्रिक फोरमसँग तालमेल गरेको थियो । उपमेयरमा लोकतान्त्रिक फोरमकी चौधरीलाई एमालेले समर्थन गरेको थियो । कांग्रेस एक्लैले चुनाव लडेको थियो भने जसपा र माओवादीबीच तालमेल भएको थियो ।

एमाले फुटेको र कांग्रेसमा पनि महाधिवेशनको असर राष्ट्रिय सभामा समेत देखिएकाले स्थानीय तहको चुनाव थप रोचक बन्ने पक्का छ ।