कात्तिक २०, २०७४
आज शनिवार कार्तिक शुक्ल पूर्णिमा परेको छ । निम्बार्काचार्य जयन्ती आज पर्दछ । आजभन्दा ७६७ वर्षपूर्व अर्थात् सन् १२५० मा आजकै दिन निम्बार्काचायले धराधाममा पाइलो टेके...
कात्तिक २०, २०७४
वैदिक सनातनधर्मले संस्कारलाई विशेष महत्त्व दिएको छ । संस्कार भनेका पहिचान त यसै पनि हुँदै हुन् साथसाथै जीवन संस्कृत गर्ने माध्यम पनि हुन् । वेदव्यासजीका अनुसा...
कात्तिक २०, २०७४
वैदिक ऋषिमुनिहरूमा महर्षि धनञ्जय पनि बिर्सनै नसकिने नाम हो । यसो त उनी वैदिक मन्त्रद्रष्टा ऋषिमण्डलीको समूहमा पर्दैैैनन् । उनको नाममा कुनै पनि छुट्टै वैदिक सू...
कात्तिक २०, २०७४
राजर्षि शिविको नाम त हामीमध्ये धेरैले सुनेको हुनुपर्छ । पौराणिक ग्रन्थहरूले यी राजर्षिलाई त्यागका प्रतीक मानेका छन् । अहिले पनि कुनै असीम त्यागको उदाहरण दिनु...
कात्तिक २०, २०७४
यतिबेला हामीकहाँ शारदीय नवरात्रपर्व चलिरहेको छ । हरेक वर्ष आश्विनशुक्ल प्रतिपदाको दिन घरघरमा घटस्थापना गरी जमरा राखेपछि शुरु हुने यो पर्व नेपाली समाजमा बडा...
कात्तिक २०, २०७४
पौराणिक ग्रन्थहरूमा उल्लेख भएअनुसार हिन्दुसंस्कृतिमा चारवटा नवरात्रको अस्तित्व भेटिन्छ । यस्ता नवरात्रहरूमा आश्विन शुक्लप्रतिपदादेखि नवमीसम्म, मागशुक्लप्रतिपदादेखि ...
कात्तिक २०, २०७४
बडा दशैं नेपाली मात्रकै महान् चाड हो । हरेक वर्ष शरद ऋतुमा पर्ने यस पर्वलाई देश–विदेश जहाँसुकै रहेबसेका भए पनि सारा नेपालीहरूले रमाइलोसित मनाउने ग...
कात्तिक २०, २०७४
वैदिक ऋषिमुनिहरूको चर्चा गर्दा महर्षि नारायण पनि विर्सनै नसकिने नाम हो । हुन त उनको नाम वेदमा भन्दा इतिहास र पुराणमा बढी आएको छ । त्यस्तै स्थान पनि ऋषिमुनि...
कात्तिक २०, २०७४
वैदिक ऋषिमुनिहरूमा सप्तऋषिको विशेष स्थान छ । सप्तऋषिमा कश्यप, अत्रि, भरद्वाज, विश्वामित्र, यमदग्नि, गौतम र वशिष्ठ गरी सात पर्छन् । त्यसो त कतै कतै सप्तऋषिमा मरिच...
कात्तिक २०, २०७४
वैदिक मन्त्रद्रष्टा ऋषिहरूमा अग्निदेवको पनि अति सम्मानित स्थान छ । हुन त उनलाई वेदमा ऋषिको भन्दा देवताको पंक्तिमा राखेर सम्मान गरिएका प्रसङ्गहरू बढी भेटिन्छन् । ...
कात्तिक २०, २०७४
गत सोमवार पशुपतिनाथको दर्शन गर्न जाँदै थिएँ । मन्दिरको दक्षिणी द्वारमा (शङ्कराचार्य मठनजिक) मानिसको ठूलै भीड देखिएकाले नजर त्यतातिर तानिए । भीड निकै आक्रोशि...
कात्तिक २०, २०७४
वैदिक मन्त्रद्रष्टा ऋषिहरूमा महर्षि शुनशेफ निकै श्रद्धापूर्वक लिइने नाम हो । सत्यधर्मका वफादार प्रहरी यी महर्षिको आत्मिक अनुशासन र पितृभक्तिको सन्देशप्रति सारा विश्...
कात्तिक २०, २०७४
वैदिक संस्कृतिमा महर्षि व्यासको स्थान सर्वोपरि छ । भगवानको कलाअवतार समेत मानिएका महर्षिजीले वेद, पुराण सर्वत्र एक किसिमले साम्राज्य नै कायम गरेका छन् । त्यसैले...
कात्तिक २०, २०७४
सम्पूर्ण ऋग्वेदमा गोत्रज, वंशज तथा शिष्य, प्रशिष्य आदि गरी महर्षि अङ्गिराले एक किसिमले वर्चस्व नै कायम गरेका छन् । ऋग्वेदका विभिन्न मण्डलहरूमा महर्षि अङ्गिराक...
कात्तिक २०, २०७४
वैदिक संस्कृतिमा ऋषिमुनिहरूको विशेष स्थान छ । ढुङ्गे औजारसित खेलिरहेको मानव समाजलाई गुफा, गिरि, गह्वरबाट उठाएर यहाँसम्म ल्याउने पनि उनीहरू नै हुन् । हत्या ...
कात्तिक २०, २०७४
वैदिक मन्त्रद्रष्टा ऋषिको चर्चा गर्दा महर्षि सौभरि पनि बिर्सनै नसकिने नाम हो । यी महर्षि जति ब्रह्मज्ञानी थिए, त्यति नै त्यागी र वीतरागी पनि थिए । यद्यपि वैदिक ग्र...
कात्तिक २०, २०७४
वैदिक मन्त्रद्रष्टा ऋषिहरूमा महर्षि दीर्घतमा पनि बिर्सनै नसकिने नाम हो । महान् वैदिक वैज्ञानिक यी महर्षिका बाबु अङ्गिरा पुत्र उतथ्य हुन् भने आमाको नाम ममता हो । ...