५ नम्बर प्रदेशसँग सीमा जोडिएका भारतका विभिन्न प्रदेशमा कोरोना भाइरस (कोभिड १९) को संक्रमण फेला परेको छ तर नेपाल प्रवेश गर्ने सीमा नाकामा कोराना भाइरसको चेकजाँच गर्ने हेल्थ डेस्क फितलो छन् ।
सीमा नाका सरकारको चासोमा नपर्दा सर्वसाधारणले चिन्ता व्यक्त गर्न थालेका छन् । 

प्रदेश सरकारले रुपन्देहीको बेलहिया, कपिलवस्तुको कृष्णनगर, बाँकेको रुपैडिया, दाङको कोइलाबास र पश्चिम  नवलपरासीको महेशपुर नाकामा चेकजाँच गर्ने डेक्स स्थापना गरिएको जनाएको छ तर सबै नाकामा राखिएका हेल्थ डेस्क नाम मात्रैका छन्, प्रभावकारी चेकजाँच छैन । 

नेपालकै दोस्रो ठूलो नाका बेलहिया (सुनौली) रुपन्देहीमा पर्छ । नाकामा चेकजाँचमा लापरवाही हुँदा नेपाल–भारत खुलेआम आवतजावत भइरहँदा भाइरस भित्रिने ठूलो जोखिम छ । स्थलमार्ग हुँदै धेरै पर्यटकदेखि नेपाली र भारतीयको आवतजावत यहीँ बेलहिया नाकाबाट हुन्छ ।

भारतले तेस्रो देशबाट आएका पर्यटकलाई भारत प्रवेशमा कडाइ गरेको छ । ५ नम्बर प्रदेशको नेपाल–भारत सीमा नाकामा राखिएका हेल्थ डेस्कमा चेकजाँच गर्ने उपकरण, जनशक्ति, क्वारेन्टाइन गर्ने प्रक्रिया प्रभावकारी छैन । रुपन्देही प्रहरी प्रमुख हेमकुमार थापाले नेपालको चेकजाँच प्रभावकारी नभएको बताए ।

‘ज्वरो नाप्ने उपकरण मात्र छ । कर्मचारीले नै आफूहरू असुरक्षित रहेको महसूस गरेका छन् । चेकजाँच गर्ने ठाउँ वरपर फोहोरले दुर्गन्धित छ,’ उनले भने । तेस्रो मुलुकका पर्यटकलाई भारतले कडाइ गरेपनि अन्य व्यक्तिले खुलेआम आवतजावत गरिरहेको थापाले जानकारी दिए । प्रदेशका ६ वटै तराईका जिल्लामा नेपाल–भारत सीमा नाका छन् ।

सीमा नाकाबाट दैनिक हजारौं मानिस आवतजावत भइरहन्छ । प्रदेश ५ सरकारका सामाजिक विकास मन्त्री सुदर्शन बरालले तीनै तहसँग सहकार्य गरेर कोरोनाविरुद्ध लड्ने योजना बनाएको बताए । उनले सरकारले ‘आइसोलेसन’ कक्ष निर्माणलाई पनि प्राथमिकता दिएको बताए ।

अध्यागमन कार्यालय भैरहवाले हालसम्म कुनै कोरानाका बिरामी फेला नपारेको उनले बताए । प्रदेशमा मास्कको चरम अभाव छ । बजारमा मास्क पाइँदैन । कालोबजारी गर्ने व्यापारीलाई सरकारले कारवाही गर्न सकेको छैन ।

८ अस्पतालमा ‘आइसोलेसन’ कक्ष स्थापनाको तयारी

प्रदेश सरकारले सबै ८ अस्पतालमा आइसोलेसन कक्ष स्थापना गर्न निर्देशन दिएको छ । लुम्बिनी प्रादेशिक अस्पताल बुटवल, राप्ती स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान घोराही, नेपालगञ्ज मेडिकल कलेज कोहलपुर, देवदह मेडिकल कलेज रुपन्देही, युनिभर्सल मेडिकल कलेज भैरहवा, लुम्बिनी मेडिकल कलेज पाल्पा, युनाइटेड मिसन अस्पताल पाल्पा र भेरी अस्पतालमा आइसोलेन कक्षा स्थापनका लागि सरकारले निर्देशन दिएको छ । शंकास्पद बिरामी भेटिए सशस्त्र प्रहरी, नेपाल प्रहरी र नेपाली सेनाको एम्बुलेन्स प्रयोग गर्ने गरी काम थालिएको मन्त्री बरालले बताए ।

कोरोना संक्रमणबाट सुरक्षित रहन हाटबजार बन्द

कोरोना भाइरसको संक्रमणबाट सुरक्षित रहन पश्चिम नवलपरासीमा लाग्ने सबै हाटबजार बन्द गरिएको छ । स्थानीय तहले छुट्टाछुट्टै सूचना निकालेर साप्ताहिक रुपमा लाग्दै आएका हाटबजार सञ्चालन नगर्न निर्देशन दिएपछि बजार बन्द भएका छन् । जिल्लामा ३ नगरपालिका र ४ गाउँपालिका गरी ७ स्थानीय तह छन् । 

स्थानीय तहपिच्छे हरेक दिन हाटबजार लाग्दै आएको थियो । एक स्थानीय तहमा फरक–फरक बार पारेर ३ देखि ११ ठाउँसम्म हाटबजार लाग्दै आएको थियो । स्थानीय तहले सूचना निकालेपछि बिहीवारदेखि हाटबजार लाग्न सकेका छैनन् । सूचनाबारे जानकारी नपाएका केही किसान र व्यवसायी हाटबजार पुगेपनि फर्केका छन् ।

स्थानीय तहले निकालेका सूचनामा स–साना पारिवारिक जमघटबाहेक कुनै पनि जात्रा, मेला, महोत्सव, भेला, सभा, सम्मेलन र मानिसको भीड हुने कार्यक्रम नगर्न भनिएको छ । होली पर्व पनि सामूहिक रुपमा जम्मा भएर नखेल्न स्थानीय तहले निकालेको सूचनामा उल्लेख छ ।

कोइलावासमा हेल्थ डेस्कबाट ज्वरो आएका ८ जना फिर्ता

दाङको कोइलावास नाका हुँदै नेपाल भ्रमणमा आउन खोज्ने ८ जना भारतीय नागरिकलाई कोइलावास नाकाबाट फिर्ता पठाइएको छ । स्थलमार्ग हुँदै कोरोना भाइरसको संक्रमण फैलन नदिन कोइलावास नाकामा राखिएको हेल्थ डेस्कमा खटिएका स्वास्थ्यकर्मीले स्वास्थ्य परीक्षण गर्दा ८ जनामा ज्वरो बढी आएको पाइएपछि फिर्ता पठाइएको हो ।

३ दिनको अवधिमा ५८४ जनाको स्वास्थ्य परीक्षण गरिएको थियो । जसमध्ये पहिलो दिन १ जनामा, दोस्रो दिन ३ जनामा र तेस्रो दिन शनिवार ४ जनामा ज्वरोको मात्रा बढी पाइएपछि नाकाबाट फिर्ता पठाइएको गढवा गाउँपालिकामा रहेको स्वास्थ्य शाखाका प्रमुख कैलाश चौधरीले जानकारी दिए । 

गत बिहीवार मात्रै स्वास्थ्य कार्यालय, गढवा गाउँपालिका र कोइलावास स्वास्थ्य चौकीको संयुक्त प्रयासमा हेल्थ डेस्क राखिएको छ । सोही दिन भारत सरकारले समेत कोइलावासमा हेल्थ डेस्क राखेको थियो ।

हात मिलाउने होइन, नमस्कार !

रुपन्देहीका स्थानीय तहले कोरोनाबाट बच्च विभिन्न सचेतना अभियान थालेका छन् । सर्वसाधारणलाई कसैसँग हात नमिलाउन आग्रह गरिएको छ । तिलोत्तमा नगरपालिकाका प्रमुख वासुदेव घिमिरेले आफूहरूले नगरबासीलाई कसैसँग हात नमिलाउन आग्रह गरिएको बताए । उनले हात मिलाउनुको सट्टा नमस्कार गर्न आग्रह गरिएका पोस्टर पम्पलेट वितरण समेत गरिएको जानकारी दिए ।