माघ १८, २०८०
सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...
बैशाख ९, २०७९
रुसले युक्रेनविरुद्ध चलाइरहेको सैन्य कारवाही दोस्रो चरणमा प्रवेश गरेसँगै डोनबास नियन्त्रणमा लिनका लागि भयानक लडाइँ चलिरहेको छ ।
डोनबासमा युक्रेनले रुसीभाषीहरूमाथि विगत आठ वर्षदेखि दमन गरेको भन्दै उनीहरूको सहायताका लागि रुसले सैन्य कारवाही चलाएको हो । डोनबासलाई युक्रेनको नियन्त्रणबाट मुक्त गर्ने उद्देश्यपूर्तिका लागि रुस दत्तचित्त भएर लागिपरेको छ ।
अनि युक्रेनको असैन्यीकरण तथा नाजीविहीनीकरण गर्ने यस सैन्य कारवाहीका अन्य दुई लक्ष्यहरूमा पनि रुसले क्रमशः सफलता हासिल गरिरहेको देखिन्छ ।
उग्रराष्ट्रवादी नवनाजीहरूको पकड रहेको मरिउपोलमा अहिले रुसको नियन्त्रण कायम छ भने शहरको आजोभस्टाल औद्योगिक क्षेत्रमा लुकेर बसिरहेका नवनाजीहरू कसिलो घेराबन्दीमा छन् । रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले झिंगा समेत उड्न नसक्ने गरी घेराबन्दी गर्न रुसी सेनालाई आदेश दिएका छन् । उनीहरूको गोलीगट्ठा र रासनपानी सकिएको छ र कुनै पनि बेलामा आत्मसमर्पण गर्न सक्छन् ।
लक्ष्यप्राप्तिका लागि रुसले एकैपटक धेरै मोर्चामा कारवाही अघि बढाइरहेको छ । मरिउपोलसँगै त्यसभन्दा ६० माइल पश्चिमतर्फ रहेको बेरद्यान्स्कलाई पनि रुसीहरूले सुरक्षित पारिसकेका छन् । अनि बेरद्यान्स्कबाट अझै २२० माइल पश्चिममा रहेको खेर्सनका धेरै ठाउँ रुसको नियन्त्रणमा पुगिसकेको छ भने कतैकतै लडाइँ चलिरहेको छ ।
दक्षिणी युक्रेनको महत्त्वपूर्ण शहर निकोलाएभ (मिकोलाइभ) मा रुसले आकाशबाट लगातार बम खसाइरहेको छ । विस्फोटका कारण पाइपलाइनहरू फुटेकाले नीप्रो शहरबाट पिउनयोग्य पानी निकोलाएभ पुग्न नपाएकाले स्थानीयहरूलाई गाह्रो परिरहेको छ ।
निकोलाएभ युक्रेनको तटवर्ती शहर ओडेसाबाट जम्मा ८० माइल पर छ । कृष्ण सागरको तटमा रहेको ओडेसामा अहिलेसम्म लडाइँ भएको छैन तर रुसी जलसेना तथा स्थलसेनाले तटलाई नियन्त्रणमा राखेका छन् । ओडेसा रुसको नियन्त्रणमा पुगेमा युक्रेन भूपरिवेष्ठित राष्ट्र बन्नेछ किनकि आजोभ सागरसम्मको पहुँच उसले गुमाइसकेको छ ।
यस युद्धमा अहिलेसम्म युक्रेनको पश्चिमी भागलाई धेरै असर परेको छैन । तर पश्चिमको प्रमुख शहर लभिभमा अमेरिका तथा नेटोले पठाएका हतियारहरूलाई रुसी सेनाले क्षेप्यास्त्र प्रहार गरेर ध्वस्त पारिरहेको छ । लभिभ नजिक रहेको हतियार भण्डारमा रुसले सटीक निशाना लगाउने क्षेप्यास्त्र प्रहार गरेर विदेशी हतियार ध्वस्त पारेको हो । यसरी युक्रेनको असैन्यीकरण पहलमा रुस सफल भइरहेको छ ।
तर रुसी सेनाको मुख्य कारवाही डोनबास क्षेत्रको पूर्वी भागमा केन्द्रित छ । रुसी ट्यांकहरूले लुगान्स्क र क्रामातोर्स्कको बीचमा रहेको पोपास्नायामा युक्रेनीहरूमाथि लगातार प्रहार गरिरहेका छन् ।
इज्युम नजिक रुसी सैनिकहरू युक्रेनी प्रतिरक्षालाई भत्काउँदै अघि बढिरहेका छन् । उनीहरू स्लाभ्यान्स्क र क्रामातोर्स्कतर्फ बढिरहेका छन् । अनि बार्भेनकोभोतर्फ पनि उनीहरूको नजर छ । स्लाभ्यान्स्क जाने सडकमार्गमा पर्ने नोभाया दिमित्रीएभ्कामा लडाइँहरू भइरहेको खबर छ ।
रुसको अविरल प्रहारले युक्रेनीहरूलाई गाह्रो पारेको देखिन्छ । युक्रेनी सेनाका आर्टिलरी प्रणालीहरू ध्वस्त भइसकेको प्रतीत हुन्छ किनकि उनीहरूले रुसी ट्यांकमाथि प्रत्याक्रमण गरिरहेको पाइँदैन ।
त्यस्तै रुबेझ्नोयेको दक्षिणतर्फ र सेभेरोडोनेत्स्कको बाहिरी भागमा लडाइँ भइरहेको छ । जापोरिझझिया क्षेत्रमा रहेको हुलियापिलमा लडाइँ चलिरहेको छ भने रुसी सैनिकहरू भेलिका नोभोसिल्काभन्दा पश्चिमतर्फ अघि बढिरहेका छन् । त्यसक्रममा उनीहरूले विभिन्न बस्तीलाई नियन्त्रणमा लिइरहेका छन् ।
डोनबासबाट उत्तरतर्फ रहेको महत्त्वपूर्ण शहर खार्किभमा रुसी आर्टिलरीहरूले युक्रेनी सैन्य इकाइहरूमा अविरल प्रहार गरिरहेका छन् । युक्रेनीहरूले रुसको पर्याप्त प्रतिकार गर्न नसकेको देख्दा उनीहरू बंकरमा लुक्न बाध्य भएको निष्कर्ष निकाल्न सकिन्छ । तर अमेरिकी रक्षा मन्त्रालय पेन्टागनले युद्धभूमिमा रुसको भन्दा युक्रेनको ट्यांकहरू धेरै भएको र युक्रेनी सेनाले त्यसको उपयोग पनि गरिरहेको बताएको छ ।
युक्रेनी सैनिकहरूको ज्यान लिएसँगै रुसले अविरल गोली प्रहार गरी कतिपय युक्रेनी सैन्य इकाइको मनोबल पनि कमजोर बनाइरहेको छ । त्यसैले गर्दा उल्लेख्य मात्रामा युक्रेनी सैनिकहरूले रुसी सैनिकसामु आत्मसमर्पण गरिरहेका छन् ।
युक्रेनी सैनिकहरू दिनदिनै थप कमजोर बन्दै गएकाले सेनाका शीर्ष अधिकारीहरूले पहिलो चरणमा जस्तो फुर्ती लगाउँदै दैनिक सूचना दिन पनि छाडेका छन् । रुसी सैनिकहरूलाई पुगेको भनिएको क्षतिको विवरण उनीहरूले उपलब्ध गराइरहेका छैनन् ।
पेन्टागनका अधिकारीहरूका अनुसार, युक्रेनले एक हप्तालाई पुग्ने एन्टी ट्यांक हतियार एक दिनमै ध्वस्त पारिरहेको छ । रुसले लगातार हवाई आक्रमण गरेकाले युक्रेन गतिलो सैन्य विमानबाट समेत वञ्चित हुन थालेको छ । धेरै ठाउँमा गोलीगट्ठाको अभाव देखिन थालेको छ ।
युक्रेनीहरूको हालत डोनबासमा कमजोर बन्दै गएको देखिएकाले अमेरिका र नेटोले किएभलाई थप हातहतियार तथा नगद उपलब्ध गराउन थालेका छन् । युरोपेली परिषद्का अध्यक्ष चार्ल्स मिशेलले युक्रेनलाई भारी हतियार पठाउने सहमति युरोपेली संघले गरेको बताएका छन् ।
अमेरिकाका राष्ट्रपति जो बाइडनले युक्रेनलाई ८० करोड डलर बराबरको हतियार सहायता दिने घोषणा गरेका छन् । युक्रेनका लागि विशेष फिनिक्स गोस्ट ड्रोन सिस्टम पनि पठाइने उनको भनाइ छ ।
त्यस्तै अमेरिकाको जोइन्ट चीफ्स अफ स्टाफका अध्यक्ष जनरल मार्क मिल्लीले युक्रेनलाई पश्चिमले अहिलेसम्म ६० हजार एन्टीट्यांक हतियार र २५ हजारवटा एन्टी एयरक्राफ्ट हतियार पठाएको जानकारी दिएका छन् । बाइडनको घोषणापछि अब अमेरिकाले थप आर्टिलरी, ड्रोन, सैन्य हेलिकप्टर, सशस्त्र वाहन र अन्य सैन्य उपकरण पठाउन लागेको छ । अनि युक्रेनी सैनिकहरूलाई हतियार चलाउनका लागि अमेरिकी प्रशिक्षकहरूले तालिम पनि दिइरहेका छन् ।
यसैबीच सीएनएनमा छापिएको एक रिपोर्टअनुसार, आफूहरूले युक्रेनमा पठाएको हतियार कहाँ पुग्छ भन्ने कुनै टुंगो नरहेको अमेरिकी अधिकारीहरूले स्वीकार गरेका छन् । अमेरिकी सैनिकहरू आफैं युक्रेनमा नभएकाले हतियारहरूको ट्य्राक गर्न गाह्रो परिरहेको उनीहरूले बताए । अमेरिकाले पठाएको हतियार गलत व्यक्तिको हातमा पुग्ने जोखिम रहेको थाहा पाए पनि सहायता गरिरहन आफूहरू बाध्य भएको पनि नाम नखुलाइएका रक्षा अधिकारीले सीएनएनलाई बताएका छन् ।
यस्तो स्थिति रहेकाले पश्चिमी मुलुकहरूलाई युक्रेनमा कति हतियार पठाउने भन्ने विषयमा तनाव देखिन थालेको छ । आफ्नो सुरक्षाका लागि राखिएका हतियार समेत दिनुपर्ने स्थिति आउन थालेकाले पश्चिमी मुलुकहरू दोधारमा परिरहेका छन् । पश्चिमी युक्रेनको बाटो भएर ती हतियार गइरहेकोमा रुसले लगातार क्षेप्यास्त्र आक्रमण गरी हतियार नष्ट गरिरहेकाले पश्चिमाहरूले बालुवामा पानी खन्याए जस्तो भइरहेको देखिन्छ ।
तर सीएनएनको रिपोर्टमा उल्लेखित एउटा कुरालाई ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ । अमेरिकी सेनाको उपस्थिति युक्रेनमा भइदिए हुन्थ्यो भन्ने आशय उक्त रिपोर्टमा पाइन्छ ।
यसैलाई पुष्टि गर्ने गरी बाइडनका निकटवर्ती मानिने सिनेटर क्रिस कून्सले युक्रेनमा अमेरिकी सेना पठाउनुपर्ने जिकिर गरेका छन् । अहिलेसम्म बाइडनले अमेरिकी सैनिकको तैनाथीलाई रोकेको भए पनि कथंकदाचित् त्यसमा फुकुवा गरेछन् भने युक्रेन युद्ध तेस्रो विश्वयुद्धमा परिणत हुने जोखिम आइलाग्छ ।
युक्रेनविरुद्धको सैन्य कारवाहीमा रुसी सेनाले पनि व्यापक क्षति बेहोरिरहेको तथ्यलाई स्वीकार गर्नुपर्छ । रुसका थुप्रै शीर्ष सैन्य अधिकारीहरू यस युद्धमा मारिएको बताइन्छ ।
तर पहिलो चरणमा शहरी युद्ध (अर्बन वारफेयर) मा अल्झिनुपरेको अनि सर्वसाधारणको मृत्यु नहोस् भनी विचार पुर्याउनुपरेकाले रुसी सैनिकहरू अन्धाधुन्ध बम खसाउन सकिरहेका थिएनन् । अहिले पनि उनीहरूले आफ्ना अत्याधुनिक हतियार प्रयोग गर्न पाइरहेका छैनन् ।
यति हुँदाहुँदै पनि युक्रेनीहरू रुसी सैनिकमाथि सार्थक प्रत्याक्रमण गर्न असमर्थ देखिएका छन् । उनीहरूले त्यस्तो प्रत्याक्रमण गरेको भए पश्चिमी सञ्चारमाध्यमहरूले त्यसको भिडियो चौबीसै घन्टा देखाउँथे होलान् ।
प्रत्याक्रमण नभए पनि युक्रेनी सैनिकहरूले डोनेत्स्कमा आक्रमण तीव्र बनाएको खबर छ । रुसी सेनालाई अन्य क्षेत्रबाट हटेर डोनेत्स्कमा केन्द्रित गराउने युक्रेनी सेनाको रणनीति हुन सक्छ ।
अर्थात्, डोनबासलाई युक्रेनीहरूबाट मुक्त गराउने रुसी लक्ष्य पूरा गर्न धेरै संघर्ष गर्नुपर्ने हुन्छ । तर अहिलेसम्मको परिणाम हेर्दा रुसले त्यो लक्ष्य हासिल गर्ने देखिन्छ ।
सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
आफ्नो तेस्रो कार्यकालको दोस्रो वर्षलाई प्रभावकारी बनाउने भनी दाबी गरेका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले कांग्रेस महामन्त्री गगन थापालगायत केही नेतासँग नियमित सल्लाह सुझाव लिन थालेका छन् । रा...
एकाधबाहेक अधिकांश मन्त्रीले प्रभावकारी कार्यसम्पादन गर्न नसकेपछि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ स्वयंले मन्त्रीहरूलाई प्रस्ट चेतावनी दिएका छन् । नेपालीलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका ला...
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
कुनै राजनीतिक संक्रमण वा अवरोध नभएको समयमा मन्त्रीहरूबीच कसले राम्रो काम गर्ने भनेर प्रतिस्पर्धा हुनुपर्ने हो । तर, विडम्बना ! सहज राजनीतिक अवस्थामा पनि झन्डै एक वर्षसम्म सरकारमा रहेका अधिकांश मन्त्रीको कार्यप्रगति ...
ललितपुरको गोदावरीस्थित सनराइज हलमा नेकपा (एमाले)का दुई महत्वपूर्ण कार्यक्रम भए । एमालेको प्रथम विधान महाधिवेशन (२०७८ असोज १५ र १६ गते) सनराइज हलमै भएको थियो । विधान महाधिवेशनले विभाजनदेखि चौतर्फी घेराबन्दी...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...