सुर्खेत – कर्णाली प्रदेशसभा सदस्य दानसिंह परियारले दलित समुदायलाई मन्दिर पस्नमा अल्झाएर सामन्तहरू आफू सिंहदरबार पस्ने गरेको आरोप लगाएका छन् ।

बुधवार वीरेन्द्रनगरमा साझा सवाल परियोजनाको सहयोगमा जातीय विभेद सम्बन्धी कानून कार्यान्वयनको वर्तमान अवस्था र सुधारका उपाय विषयक संवाद कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उनले सामन्तवादी सोचका कारण दलितलाई पछि पारिँदै आएको बताए ।

‘हामीलाई गाउँघरमा रहेका मन्दिरमा पस्न लगाइन्छ,’ उनले भने, ‘तर, उहाँहरू सिंहदरबार छिर्ने दाउमा सधैं हुनुहुन्छ । यसरी कहाँ हुन्छ समानता, कसरी बनाउन सकिन्छ समतामूलक समाज ?’

सांसद परियारले आफूले छोएको कोही खाओस् या नखाओस् त्यसमा कुनै आपत्ति नरहेको बताए । ‘मैले छोएको कोही खाओस् या नखाओस् । तर, दलित समुदायको भएकै कारण कोही कसैले अधिकार खोस्न पाइँदैन,’ उनले भने, ‘हामीलाई रुढीवादी संस्कारमा अल्झाएर फेरि पनि हामीलाई सिँढी बनाएर कर्णालीका २५ प्रतिशत दलित समुदायलाई पन्छाएर नेता बन्ने, मन्त्री बन्ने प्रचलन हावी हुँदै गइरहेको छ ।’ उनले यो प्रवृत्तिविरुद्ध आफू सधैं लडिरहने प्रतिबद्धता जनाए ।

‘पृथ्वीनारायण शाहको पालाका विशेष नगर्चीदेखि २०६२÷०६३ को जनआन्दोलनसम्म दलित समुदायले खेलेको भूमिका, दलित समुदायले दिएको बलिदानले कहिले न्याय पाउँछ ?’ उनले देशमा संघीयता आइसकेपछि दलित समुदायलाई कार्यकारी तहमा नपुर्याइएको उदाहरण दिँदै उनले भने, ‘के दलित समुदायबाट म कर्णालीमा मन्त्री बन्न नसक्ने हो ? कि कर्णालीका २५ प्रतिशत दलित समुदायको मन्त्रिपरिषद्मा सहभागिता हुन जरुरी छैन ?’

उनले दलित समुदायमाथि यस्तो हुनु भनेको जनचेतनाको अभावले नभएको बताए । ‘दलित समुदायमाथि छुवाछत गर्न हुँदैन भन्ने कुरा कसलाई थाहा छैन ?’ उनले भने, ‘सबैलाई थाहा छ तर तिनिहरूको सोच नै त्यस्तै छ ।’ उनले जबसम्म पुरातनवादी सोच समाप्त हुँदैन तबसम्म केही रुपान्तरण नहुने उनको भनाई छ ।

कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै संसदीय सामाजिक समितिका अध्यक्ष राजु नेपालीले संसदमा दलित समुदायबारे निरन्तर आवाज उठाउने बताइन् । ‘हामीले संसदमा दलित समुदायको आर्थिक हैसियत उठाउन, समाजलाई रुपान्तरणतर्फ लैजान के–के भूमिका खेल्नुपर्छ संसदमा आवाज उठाउन हामी तयार छौं,’ उनले भनिन्, ‘४० जनाको संसद रहेको कर्णाली प्रदेशसभामा हामी एकाकार भएर दलित समुदायको भलाई, उनीहरूको क्षमता अभिवृद्धि र उनीहरूलाई आवश्यक पर्ने नीति तथा कार्यक्रम बनाउन पहल गर्नेछौं ।’

कार्यक्रममा प्रदेशसभा सदस्य यज्ञबहादुर खत्री, अमृता शाही, वरिष्ठ अधिवक्ता कृष्णबहादुर हमाल लगायतको सहभागिता रहेको थियो । कार्यक्रमको आयोजना नेपाल राष्ट्रिय दलित समाज कल्याण संघले गरेको थियो ।