गीत रेकर्डिङमा कति महँगा छन् नेपाली गायक–गायिका ? कति लिन्छन् पारिश्रमिक ?

बलिउडमा कलाकारको पारिश्रमिकलाई लिएर निकै चर्चा हुन्छ । विशेषगरी चलचित्रका स्टारहरूको पारिश्रमिकबारे सञ्चारमाध्यममा प्रशस्त समाचार बन्छन् । 

नेपालमा पनि बेलाबेलामा चलचित्रका स्टार कलाकारहरूको पारिश्रमिकलाई लिएर चर्चा–परिचर्चा हुने गरेको छ । यद्यपि, गायक–गायिकाहरूको पारिश्रमिकबारे भने कमै चर्चा सुनिन्छ । नेपालमा पनि चलेका गायक/गायिकाहरूले स्टेज कार्यक्रममा महँगो पारिश्रमिक लिने गरेका छन् । रेकर्डिङमा गायक/गायिकाले लिने पारिश्रमिक भने स्टेजमा लिनेभन्दा अलि कम हुने गरेको छ । 

थुप्रै हिट गीत दिएका एक संगीतकारका अनुसार अहिले रेकर्डिङमा व्यस्त हुनेहरूमा एउटा गीत गाएको २० हजार लिनेदेखि ६० हजार रुपैयाँसम्म लिने गरेका छन् । रेकर्डिङको ६० हजारभन्दा बढी डिमान्ड गर्ने गायक–गायिकाहरू भने नेपालमा बिरलै रहेको ती संगीतकार बताउँछन् । 

उनका अनुसार चर्चित गायक शिव परियार र प्रमोद खरेलले एउटा गीत गाएको ४० देखि ६० हजार रुपैयाँसम्म लिने गरेका छन् । उनीहरू छनोट गरेर मात्रै गीत गाउँछन् । 

चर्चित गायिका अञ्जु पन्तले एउटा गीत गाएको ३५ हजार रुपैयाँ लिने गरेकी छन् । अर्की चर्चित गायिका मेलिना राईले एउटा गीत गाएको ३० हजार रुपैयाँ लिने गरेकी छन् । 

पछिल्लो समय धेरै गीत रेकर्ड गराउनेमा पर्ने लोकदोहोरी गायिका शान्तिश्री परियार एउटा गीत गाएको २० देखि २५ हजार रुपैयाँसम्म पारिश्रमिक लिने गरेकी छन् । 

लोकदोहोरीमा ख्यातीप्राप्त गायक खेम सेञ्चुरी पछिल्लो समय गीत छनोटमा ‘चुजी’ देखिन्छन् । संगीतकारसमेत रहेका उनी पछिल्लो समय अरुका गीत गाउँदा ६० हजार रुपैयाँसम्म भन्ने गरेको उनीसँग सहकार्य गर्न खोजेकाहरू बताउँछन् ।

लोकदोहोरी गायिका विष्णु माझीलाई २ लाख रुपैयाँसम्म तिरेरसमेत गीत गाउन दिएकाहरू भेटिन्छन् । यद्यपि, विष्णुले पछिल्लो समय अरुका गीत गाएकी छैनन् । 

लोकदोहोरी गायक पशुपति शर्माले आफूसँग काम गरेकाहरूसँग आफ्नो पारिश्रमिक तोक्दैनन् । उनी ३० हजार हाराहारी लिने गरेको उनीसँग काम गरेका संगीतकार बताउँछन् । सिर्जना एवं संगीतको समेत काम गर्दा पशुपतिको पारिश्रमिक धेरै हुने गरेको छ । 

खुमन अधिकारी, रामजी खाँण, कुलेन्द्र विश्वकर्माको गीत रेकर्डिङको पारिश्रमिक उस्तै–उस्तै रहेको उनीहरूसँग सहकार्य गरेकाहरू बताउँछन् । यी गायकहरूले २५ हजार रुपैयाँसम्म लिने गरेका छन् । 

पछिल्लो पुस्ताकी चलेकी गायिका अस्मिता अधिकारी एउटा गीत गाएको २० देखि २५ हजार रुपैयाँसम्म भन्ने गरेकी छिन् । उनी पनि गीत छनोटमा केही ‘चुजी’ मानिन्छिन् । 

सांगीतिक क्षेत्रमा एकसाथ व्यस्त बनेका गायिकाहरू हुन् एलिना चौहान, रचना रिमाल र समीक्षा अधिकारी । यी तिनैजना गायिकासँग सहकार्य गरेका गायकले भने, ‘उहाँहरू जसलाई गाउन दिए पनि पारिश्रमिक एउटै–एउटै हुन्छ । २० हजार भन्नुहुन्छ ।’ 

गायक/गायिकाहरूले निरन्तर सहकार्य गरिरहने संगीतकर्मीसँग केही कम पारिश्रमिकमा पनि काम गरिरहेका हुन्छन् । आफूलाई राम्रो लागेका एवं आफूलाई सहकार्य गर्न मन लागेका कलाकारका गीत पनि गायक–गायिकाले कम पारिश्रमिकमा समेत गाउने गरेको पाइन्छ । 

कतिपय गायक/गायिकाहरू अफर आएका जति गीत गाउने गरेका छन् भने कतिपय छनोट गरेर गाउने गरेका छन् । यता, स्रोता दर्शकमाझ निकै रुचाइएका केही चर्चित गायकहरू छन् जो अरुका गीत गाउँदैनन् । त्यस्ता गायकमा विशेषगरी आफै गीत सिर्जना गर्ने र संगीत पनि भर्नेहरू पर्छन् । उनीहरूले आफ्नो सिर्जनाहरू ल्याउन हतार गर्दैनन् । यसमा चर्चित र्‍यापर भिटेनदेखि गायक सुशान्त केसीसम्म पर्छन् । 

लोकदोहोरी गीतबाट ख्याती कमाएका गायक प्रकाश सपूतले पनि पछिल्लो समय अरुका गीत खास्सै गाउँदैनन् । प्रायः गीतबाट स्रोता दर्शकको माया पाउँदै आएका सुजन चापागाईँ, प्रकाश दूतराजलगायत केही गायकले पनि बाहिरी गीत गाउन चासो दिएको पाइँदैन । व्यवसायिक रूपमा गीत गाउनेहरू प्रायः अरुका सिर्जनामा गाउने गरेका छन् ।