मंसिर ५, २०८०
११ दिनदेखि सुरुङमा फसेका ४१ मजदुरलाई पाइपबाट खाना पठाइएको छ । गएराति ६ इन्चको पाइपबाट पहिलोपटक खिचडी पठाइएको भारतीय सञ्चार माध्यमहरूले जनाएका छन् । भारतको उत्तरी हिमाली राज्य उत्तराखण्डमा निर्माणाध...
लद्दाखमा एउटा पनि गोली नचलिकन २० जना भारतीय सैनिकको ज्यान जाने गरी भएको हिंस्रक भिडन्तले पहिलेदेखि निकै तनावमा रहेको भारतीय सेनालाई झनै हतोत्साहित बनाएको छ ।
यसको सम्पूर्ण दोष भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको रणनीतिक भूलमा निहित छ । चीनलाई घेरेर अमेरिकालाई खुशी बनाउँदै फाइदा लिने उनको योजना भताभुंग भएको छ ।
मोर्डन डिप्लोमेसी नामक एक अन्लाइन पत्रिकामा छापिएको रिपोर्टअनुसार, भारतीय सैनिकहरू युद्धमा भन्दा पनि बढी आत्महत्या गरेर वा आफ्ना सहकर्मीबाट मारिन्छन् । प्रत्येक तेस्रो दिनमा एक जवानले आत्महत्या गरिरहेको हुन्छ ।
स्पष्ट छ, सैनिकहरूमा आत्महत्या र सहकर्मीको हत्याको सोच आउनुमा सेनाको प्रणालीगत समस्या जिम्मेवार छ । माथिल्लो दर्जाका सैनिकले तल्लो दर्जामाथि धार्मिक वा जातपातका आधारमा विभेद गर्ने गरेका छन् । अनि सैनिकहरूलाई पर्याप्त खान नदिइने भएकाले उनीहरू प्रायः भोकभोकै हुन्छन् ।
यस्तो स्थितिमा चिनियाँहरूले एउटा पनि गोली नचलाइकन यति धेरै भारतीय सैनिक मार्दा अनि धेरैजसो सैनिक त उद्धारको पर्खाइकै क्रममा चिसोले कठ्यांग्रिएर मर्दा भारतीय सेनाको उत्साह पूरै सेलाएको हुनुपर्छ ।
भारतमा धेरैजनालाई गोदी मिडियाले चीन कागजी बाघ हो भन्ने भ्रम दिलाएको पाइन्छ । तर लद्दाख घटनाले स्पष्ट देखायो– भारत कागजी हात्ती मात्र रहेछ ।
धेरै सैनिक त आमनेसामनेको भिडन्तमै मारिए जबकि एउटा पनि गोली चलेको हैन । अन्य सैनिक चाहिँ डराएर भागे र पहाडबाट नदीमा हाम्फालेर वस्तुतः आत्महत्या नै गरे । अनि अन्य चाहिँ अनाहकमै जाडोमा कठ्यांग्रिएर मरे किनकि सेनासँग उनीहरूलाई उद्धार गर्ने राजनीतिक इच्छाशक्ति वा माध्यम नै थिएन ।
बलिउडले देखाउने गरेको जस्तो महाशक्तिको छवि चकनाचुर भयो, त्यसैले भारतीय समाज अहिले स्तब्ध छ र भारतको नेतृत्व घटनाको वास्तविकता बताउन समेत हिचकिचाइरहेको छ ।
चीनलाई कागजी बाघ ठान्ने भूल गरेर भारतले वास्तविक नियन्त्रण रेखा पार गर्नुअगाडि सयचोटि सोच्नुपर्थ्यो ।
हिन्दू राष्ट्रवादी भारतीय जनता पार्टीले चीनको सिनजियाङ र तिब्बत क्षेत्रलाई समेत समावेश गरेर अखण्ड भारत बनाउन खोजेको थियो । अनि भारतलाई अमेरिकाले पनि यस विषयमा भड्काइरहेको थियो किनकि चीनलाई घेराबन्दीमा पार्ने अमेरिकाको लक्ष्यलाई यसले पूरा गर्छ ।
मोदीले चीनलाई चिढ्याउँदा अमेरिकाबाट फाइदा लिन सकिने सोच बनाएका थिए तर अमेरिका यस सीमाविवादमा औपचारिक रूपमा सैन्य तहबाट पनि अनि कूटनीतिक तहबाट पनि संलग्न भएको छैन ।
अमेरिकाको लक्ष्य भनेको चीनलाई आक्रामक देशका रूपमा चित्रित गरेर चीनविरुद्ध क्षेत्रीय साझेदारी निर्माण गर्ने हो अनि चीनको आपूर्ति शृंखलालाई खोसेर ठिंगुर्‍याउने हो ।
यसबाट हुने फाइदाको प्रतिफल भारतलाई पनि दिने लक्ष्य अमेरिकाले लिएको छ तर चीनसँगको भिडन्तमा भारतको बेइज्जती भएकाले अमेरिकाले दिलाउने फाइदा भारतले तत्कालै पाउने देखिएको छैन ।
भाजपाले विगत ६ वर्षदेखि सत्तामा रहँदा जगाएको उग्रराष्ट्रवादी भावना प्रत्युत्पादक बनेको देखिएको छ । भारतीयहरूले आफ्नो देश महाशक्ति भएको भ्रम पालेको भए पनि वास्तवमा आफूहरू कागजी हात्ती मात्र रहेछौं भन्ने थाहा पाए ।
अब यसको अर्थ हुन्छ, भारतका शीर्ष अधिकारीहरूले देशको छवि उकास्न अलि कम बलियो शत्रुमाथि आक्रमण गर्न सक्छन् । त्यसो गर्दा इज्जत पनि जोगिन्छ र अहिले क्रुद्ध भएका जनता पनि त्यतै भुल्छन् ।
भारतले कुनै एउटा बहाना निकालेर पाकिस्तानविरुद्ध युद्ध शुरू गर्न सक्छ, नेपालमाथि आक्रमण गर्न सक्छ वा म्यान्मारमा रहेका नागा विद्रोहीका विरुद्ध अर्को सर्जिकल स्ट्राइक गर्न सक्छ ।
देशभित्र चीनका विरुद्ध प्रोपागान्डा मच्चाउनु र चिनियाँ सेनाको वास्तविक शक्तिको जानकारी पाउनु दुई भिन्न कुरा हुन् भनी भारतले गतिलो पाठ सिकेको छ । भारत र चीन पूर्ववत सम्बन्धमा फर्किन गाह्रो भएजस्तै आम भारतीयलाई पनि आफ्नो सेनाको शक्तिको वास्तविकताले दिएको झड्काबाट मुक्त हुन धेरै समय लाग्छ ।
चिनियाँ बाघले भारतको कागजी हात्तीलाई एउटा पनि गोली नचलाइकन धुजाधुजा पारिदियो र भारतीय सेनाको अभूतपूर्व बेइज्जती भयो । यस घटनाका कारण आत्मविश्वास गुमेको सेनाले त्यस विश्वासलाई पुनः आर्जन गर्न एकदम गाह्रो छ ।
त्यस्तो अवस्थामा भारतको राष्ट्रिय स्वार्थको प्रतिरक्षा गर्न ऊ कत्तिको समर्थ हुन्छ भन्ने प्रश्न पनि छ । मोदीको महाभूलको दुष्परिणाम भारतले लामो समय भोग्नुपर्ने भएको छ ।
वानवर्ल्ड डट् प्रेसमा प्रकाशित एन्ड्रु कोरीब्कोको विश्लेषण
११ दिनदेखि सुरुङमा फसेका ४१ मजदुरलाई पाइपबाट खाना पठाइएको छ । गएराति ६ इन्चको पाइपबाट पहिलोपटक खिचडी पठाइएको भारतीय सञ्चार माध्यमहरूले जनाएका छन् । भारतको उत्तरी हिमाली राज्य उत्तराखण्डमा निर्माणाध...
अमेरिका र बेलायतका सेनाले बिहीवार यमनको हुथी नियन्त्रित कैयौं क्षेत्रहरूमा हवाई हमला शुरू गरेका छन् । लाल सागर (रेड सी) हुँदै सामान ओसारपोसार गर्ने कमर्सियल जहाजमाथि पटक-पटकको ड्रोन हमला तत्काल रोक्न...
हमासको कमान्ड सेन्टरलाई निशाना बनाउँदै इजराइली सेना बुधबार गाजाको सबैभन्दा ठूलो अस्पतालमा प्रवेश गरेको छ । हजारौँ बिरामी र आश्रय लिएका नागरिकहरू रहेको अस्पतालमुनि हमासको कमान्ड सेन्टर रहेको सेनाले बताएको छ ...
सोउल– उत्तर कोरियाले दूतावास बन्द गर्ने हालैको शृङ्खला आफ्नो बाह्य सम्बन्ध सुधार गर्नका लागि ‘नियमित मामिला’ भएको स्पष्ट पारेको छ । दक्षिण कोरियाले आर्थिक सङ्कटका कारण दूतावास बन्द गरेको दाबी गर...
सिरियाको पूर्वी प्रान्त देइर अल–जोरमा मध्यरातपछि अमेरिकी हवाई आक्रमणमा परी कम्तीमा नौ जना लडाकू मारिएका छन् । सिरियन अब्जरभेटरी फर ह्युमन राइट्सका अनुसार अमेरिकी लडाकु विमानले देइर अल–जो...
आफ्नै साथीले छुरा प्रहार गर्दा पोर्चुगलमा एक नेपाली युवकको मृत्यु भएको छ । छुरा प्रहारबाट गम्भीर घाइते भएका कुश्मा नपा–१३, खौला, पर्वतका ३६ वर्षीय धनबहादुर क्षेत्रीको उपचारका क्रममा निधन मृत्यु भएको हो ।&n...
मानव स्वभाव प्रायः म र मेरो भन्ने हुन्छ । जस्तोसुकै आदर्शको कुरा गरे पनि, जतिसुकै महान देखिन खोजे पनि यी म र मेरोमा अलिकति धक्का लाग्नेबित्तिकै, ढेस पुग्नेबित्तिकै त्यस्ता आदर्श र महानता कुन सड्को ‘फू&rsquo...
२०६२ सालपछिको कुरा हो, अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगका एकजना उपसचिव र एकजना शाखा अधिकृत कम्पनी रजिष्ट्रारको कार्यालयमा सरुवा भएर गए । यति मात्र होइन, राष्ट्रिय सतर्कता केन्द्रका एक उपसचिव पनि सोही कार्यालयमा...
धेरै पहिलेको कुरा हो एक जना सज्जनका दुई भाइ छोरा थिए । उनीहरूबीच निकै मिल्ती थियो । एकपटक भगवान्ले आएर वरदान माग भनेकाले उनीहरूले अमरताको वर मागेका थिए । उनीहरूको कुरा सुनेर भगवान्ले भने– ‘...