पुस १८, २०८०
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
बैशाख ५, २०७९
स्थानीय तहको निर्वाचनका लागि उम्मेदवारी मनोनयनको दिन आउन ६ दिन मात्रै बाँकी रहँदा देशभर राजनीतिक दलहरू चुनावी तालमेल र उम्मेदवार चयनको रस्साकस्सीमा लागेका छन् ।
स्थानीय सरकारको नेतृत्व आफ्नो पक्षमा पार्नका लागि राजनीतिक दलहरू मत विश्लेषण, चुनावी रणनीति र उम्मेदवार चयनसम्मका कामको चटारोमा छन् ।
निर्वाचनमा गठबन्धन गर्ने सैद्धान्तिक सहमति गरेका पाँच राजनीतिक दललाई तालेमलेको हिसाब मिलाउन असिनपसिन छ ।
संघीय सरकारको बागडोर समेत सम्हालेका कांग्रेस, माओवादी केन्द्र, एकीकृत समाजवादी, जनता समाजवादी र राष्ट्रिय जनमोर्चाले चुनावमा मोर्चाबन्दी गर्ने सैद्धान्तिक सहमति गरेका छन् । तर, स्थानीयस्तरमा सिट बाँडफाँटमा उनीहरूका लागि महाभारत जत्तिकै कठिन छ । उनीहरू नेकपा एमालेकाविरूद्ध गठबन्धन बनाइरहेका छन् ।
वैशाख ३० मा हुने निर्वाचनबाट एमालेलाई ‘साइजमा ल्याइदिने’ हुंकारसहित मोर्चाबन्दी गरेको पाँच दललाई सिट बाँडफाँडले हैरानी दिएको छ ।
एक्लै चुनावमा भिड्ने बताउँदै आएको एमाले पनि चुनाव नजिकिँदै गर्दा पाँच दल बाहिरका ससाना दललाई समेट्ने प्रयासमा लागेको छ ।
देशभर कहीँ पनि स्थानीय तहको नेतृत्वमा नभएको राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी नेपाल र नेपाल परिवार दलले एमालेसँग चुनावी सहकार्य गर्ने भएका छन् । उनीहरू एमालेकै चुनाव चिह्नमा चुनावी मैदानमा खडा हुन सहमत भएका छन् ।
यसले राजनीतिक दलहरू चुनावी चेपुवामा कसरी पेलिएका छन् भन्ने बताउँछ । २०७४ को स्थानीय तहको चुनावमा स्थानीय तहमा २९४ स्थानमा जितेर प्रमुख दल भएको एमाले पनि अहिले पाँच दलीय गठबन्धनसँग तर्सिरहेको छ ।
एमालेको मुख्य प्रतिस्पर्धी कांग्रेस र भर पनि कांग्रेसकै मतदाताको
सशक्त चुनावी प्रचार अभियान चलाइरहेको नेकपा एमालेले देशभर स्थानीय तहको निर्वाचनमा मुख्य प्रतिस्पर्धा कांग्रेससँग हुने विश्लेषण गरेको छ । एमालेका उपाध्यक्ष युवराज ज्ञवाली देशभर कांग्रेससँग नै चुनावी प्रतिस्पर्धा हुने बताउँछन् ।
‘एमाले सरकारमा हुँदा गरेको काम जनताले बुझेका छन् । जनता एकताको पक्षमा पनि छन् । विभाजनको पक्षमा छैनन् । त्यसो हुँदा विभाजित भएर गएका पार्टीलाई मत दिँदैनन् । एमालेको मुख्य प्रतिस्पर्धा कांग्रेससँग हो’, ज्ञवालीले भने ।
यसअघिको स्थानीय तहको चुनावमा कांग्रेस र माओवादी केन्द्रले चुनावी तालमेल गर्दा पनि स्थानीय तहमा एमाले नै पहिलो दल बन्न सफल भएको थियो । त्यसबेला एमालेले २९४ स्थानीय तहका जित्दा कांग्रेसले २६६ स्थानीय तहमा जित हात पारेको थियो । उक्त चुनावमा एमाले २४५ स्थानीय तहमा दोस्रो भएको थियो । कांग्रेस भने २९० स्थानीय तहमा दोस्रो भएको थियो ।
यसपटकको चुनावमा पनि देशव्यापीरूपमा एमाले र कांग्रेसको बीचमा नै मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने एमालेको विश्लेषण छ ।
अनौपचारिक छलफलका क्रममा एमाले नेताहरू भन्छन्, ‘चुनावी गठबन्धन हुँदा कांग्रेसका कार्यकर्ताहरू गठबन्धनप्रति इमान्दार नहुने देखिएको छ । कांग्रेसले माओवादीलाई भोट हाल्दैनन् । त्यसको फाइदा एमालेलाई हुन्छ ।’
एमाले र माओवादीका कारण भोट काटिने चिन्ता
कुल ७५३ स्थानीय तहमध्ये कम्तिमा पनि ६० प्रतिशत अर्थात ४५० स्थानीय तहमा जीत निकाल्ने एमालेका नेताहरूको दाबी छ । जुन असाध्यै महत्वाकांक्षी आकलन हो । २०७४ को स्थानीय तहको निर्वाचनका बेला देशभर एमालेको माहोल थियो । नाकाबन्दीसँग ओली नेतृत्वको सरकार जुधेको, चीनसँग पारवहन सम्झौता गरेको लगायतको राष्ट्रियताको मुद्दा एमालेले देशव्यापीरूपमा स्थापित गरेको थियो ।
त्यस्तो अवस्थामा पनि एमालेले बल्लतल्ल ४० प्रतिशत स्थानमा जित हासिल गरेको थियो । तर, अहिले एमाले विभाजन भएको छ भने पाँच राजनीतिक दलले एमालेलाई घेराबन्दी गरेका छन् ।
केन्द्रीय नेताहरूले ६० प्रतिशत स्थानमा एमालेको जित आउने दाबी गरिरहँदा स्थानीय तहका नेता कार्यकर्ताको मनोविज्ञान भने अर्कै छ । एमालेको चुनावी जीतमा माओवादी केन्द्र र एकीकृत समाजवादी अवरोधक बन्न सक्ने स्थानीय नेता कार्यकर्ताको विश्लेषण छ ।
एमाले उदयपुरका जिल्ला तहका एक नेता केन्द्रीय नेताहरूले दाबी गरेजस्तो एमालेको चुनावी जीत सजिलो नभएको बताउँछन् ।
‘नेताहरूले चुनावी माहोल बनाउन ठूला तथ्यांकसहितको भाषण गर्नु स्वभाविक हो । तर, स्थानीय चुनावी अवस्था त्यति सजिलो छैन,’ उनले भने ।
पाँच दलीय गठबन्धनको तालमेल कसरी हुन्छ भन्ने आधारमा एमालेको चुनावी नतिजा कस्तो रहन्छ भन्ने निर्क्यौल हुने उनी बताउँछन् ।
‘पाँच दलीय गठबन्धन भयो भने एमालेलाई फाइदा हुन्छ । गठबन्धन हुँदा माओवादी केन्द्र र एकीकृत समाजवादीले नेतृत्व पाएको ठाउँमा कांग्रेसका कार्यकर्ता भोट हाल्न जाँदैनन् । ती स्थानमा जित्न एमालेलाई सजिलो हुन्छ’, जिल्ला तहका ती नेताले भने ।
तर, कांग्रेसले प्रमुख उम्मेदवारको टिकट पाएको ठाउँमा एमालेले जित्न कठिन हुने उनको विश्लेषण छ ।
‘कांग्रेसले टिकट पाएको ठाउँमा माओवादी र एकीकृत समाजवादीले एमालेकै भोट काट्ने हुन् । कांग्रेसको भोट बिग्रिँदैन । त्यसको बेफाइदा एमालेलाई हुन्छ’, उनले भने ।
२०७४ को तुलनामा अहिले एमालेको भोट बिग्रिएको स्थानीय तहका नेता कार्यकर्ताको विश्लेषण छ । तर, एमालेको नेतृत्व भने यसलाई स्वीकार गर्न तयार छैन । एमालेमा प्रवेशको लहर चलेको र हरेक दिन हजारौँ मानिस एमाले प्रवेश गरिरहेकाले जनतामा एमालेको आकर्षण रहेको नेताहरूको दाबी छ । एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली देश दौडाहामा रहेर चुनावी प्रचार गरिरहेका छन् ।
पढ्नुहोस्, यो पनि :
नेकपा एकीकृत समाजवादीका कार्यकर्ताहरू भने स्थानीय तहमा चुनाव नजिते पनि मूल उद्देश्य एमालेलाई चुनावमा हराउने नै हुने बताउँछन् ।
दोलखा जिल्लाका एमाले नेतामा पनि स्थानीय चुनावमा एकीकृत समाजवादीसँग संशय छ । अघिल्लो चुनावमा एमालेले जितेको दोलखाको भीमेश्वर नगरपालिका एमाले विभाजन भएकै कारण यसपटक जित्न मुश्किल पर्ने दोलखाका एमाले नेताहरू बताउँछन् ।
‘कांग्रेसको भोट बिग्रिएको छैन बरू बढेको छ । एमालेको भोट कम्युनिस्ट पार्टीहरूले नै काट्ने हुँदा नजिता प्रभावित हुने सम्भावना छ । तर, हामी अघिल्लो जीतलाई कायम गर्ने गरी तयारी गरिरहेका छौं’, दोलखाको जिल्ला तहको एक नेताले बताए ।
कांग्रेससँग गठबन्धन नभएको अवस्थामा माओवादी केन्द्र र एकीकृत समाजवादी मिलेर चुनावमा जाने अवस्था छ । एमाले र कांग्रेस एक्लाएक्लै प्रतिस्पर्धा गर्ने र माओवादी केन्द्रसँग समाजवादीले सहकार्य गर्ने अवस्थामा पनि बेफाइदा भने एमालेलाई हुने स्थानीय राजनीतिक कार्यकर्ताको विश्लेषण छ ।
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
आफ्नो तेस्रो कार्यकालको दोस्रो वर्षलाई प्रभावकारी बनाउने भनी दाबी गरेका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले कांग्रेस महामन्त्री गगन थापालगायत केही नेतासँग नियमित सल्लाह सुझाव लिन थालेका छन् । रा...
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...
एकाधबाहेक अधिकांश मन्त्रीले प्रभावकारी कार्यसम्पादन गर्न नसकेपछि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ स्वयंले मन्त्रीहरूलाई प्रस्ट चेतावनी दिएका छन् । नेपालीलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका ला...
फागुन २१ मा नाटकीय ढंगले सत्ता समीकरण बदलिएको दुई महिना पनि नबित्दै नयाँ समीकरणका लागि कसरत भइरहेको संकेत देखिएको छ । नेपाली राजनीति तथा सत्ताका खेलाडीसँग निकट विश्वसनीय स्रोतले भित्रभित्रै अर्को नयाँ स...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...
जनता समाजवादी पार्टीमा आएको विभाजन पहिलो पनि होइन र अन्तिम पनि होइन । राजनीतिक दलमा आएको विभाजनको लामो शृङ्खला हेर्ने हो भने पनि यो न पहिलो हो, न अन्तिम । दुःखद् कुरा के भने राजनीतिक दल विभाजनको नयाँ कोर्...
मानव स्वभाव प्रायः म र मेरो भन्ने हुन्छ । जस्तोसुकै आदर्शको कुरा गरे पनि, जतिसुकै महान देखिन खोजे पनि यी म र मेरोमा अलिकति धक्का लाग्नेबित्तिकै, ढेस पुग्नेबित्तिकै त्यस्ता आदर्श र महानता कुन सड्को ‘फू&rsquo...