विभिन्न उतारचढाव तथा उकालीओरालीसँग पौंठेजोरी खेल्दाखेल्दै गोपालको जागिरे जीवन अन्तिम वर्षतिर पुग्यो । झण्डै ३० वर्ष लामो कार्यकालमा राम्रो पनि भोग्यो, नराम्रो पनि भोग्यो ।

राम्रो त के भन्ने र बढी नराम्रो नै भोग्यो । संस्थामा हाकिम भएर आउनेहरू कतातिरको हो, कसरी विश्वास गर्ने भन्ने पनि थिए । एकपटक पनि भेट्नै आएको छैन, त्यस्ताको के कुरा गर्ने भन्ने पनि थिए । एकपटक भेट्न पठाइदिनोस् न, के भन्दो रहेछ भन्ने पनि थिए ।

निरन्तर अघिपछि घुम्ने र काम छाडी आफ्नै कार्यकक्षमा गफ चुटेर बस्ने बिताउनेहरूभन्दा टेबुलमा हराउनेहरू नै हितैषी हुन्छन् भन्नेसम्म थाहा नपाउने हाकिमहरूलाई के भन्ने ? उनीहरूको व्यवहार देखेर ऊ कहिले हाँस्थ्यो, कहिले दिक्क हुन्थ्यो । तैपनि उसले आफ्नो काम छाडेन । निरन्तर त्यसैमा लाग्यो, लागी नै रह्यो । 

अन्तिम समयतिर राजनीतिक प्रणालीमै परिवर्तन आयो । संविधान सभाबाट नयाँ सरकार बन्यो । दुनियाँका छोराछोरी राष्ट्राध्यक्ष बनेर आए । पहिलो राष्ट्रपतिको कार्यकाल कस्तो रह्यो प्रत्यक्ष सम्पर्क नभएकाले यसै भन्न सक्ने अवस्था थिएन । दोस्रोपटक राष्ट्रपति बनेर आएकी नेता मदन भण्डारीकी पत्नी विद्यादेवी भण्डारीको कार्यकाल प्रत्यक्ष नै देखेको पनि हो, भोगेको पनि हो ।

मानिसको रुचि र स्वभाव अलग–अलग हुनु स्वाभाविक हो । उनको स्वभाव भने बढी प्रचारमुखी देखिएको थियो ।

जसले जे पनि र जसरी लिए पनि उनलाई त्यो स्थानको टेन्डर पति भण्डारीको असामिक निधनकै कारण परेको हो । यदि पति जीवित रहेका भए उनको स्थान अहिलेसम्म पनि चुलोचौकोमै सीमित हुने थियो । सायद त्यसै भएर नै पो हो कि उनमा प्रचार मोह जागेको । 

जे होस् उनी बढी नै प्रचारमा आउन चाहन्थिन्, जुन अहिलेसम्म पनि कायमै छ । अन्यथा पदावधि सकिनै लाग्दा पनि मेचीकाली दौडाहाको मोह किन जाग्थ्यो होला र ? हो, शुरूशुरूमा आफैंले केही भनेकी थिइनन् । जेजति भन्नुपर्ने सचिवालयमार्फत् नै भनाउँथिन् । राष्ट्रपतिको समाचारले प्राथमिकता पाएन भनिन्थ्यो । कहिले राष्ट्रपतिको समाचार र तस्वीर पहिलो पेजमै आउनुपर्ने होइन र भनिन्थ्यो ? कहिले समाचारमा एकरूपता भएन भनिन्थ्यो ।

एकपटक उनका सचिवजीले सरकारी सञ्चारमाध्यमका सम्पादक तथा प्रकाशकहरूलाई कार्यकक्षमै बोलाएर जिज्ञासा राख्न पनि भ्याएका थिए । जब गोपालको बोल्ने पालो आयो, प्रस्ट शब्दमै भनिदियोे –

‘यस्ता कुराहरूमा यहाँहरूले टाउको नदुखाउँदै राम्रो होला । कुन समाचार कहाँ छाप्ने र कुन तस्वीरलाई कहाँ राख्ने भन्ने यहाँहरूलाई भन्दा लामो सयम त्यहीँ काममा बिताएकालाई बढी थाहा हुन्छ । यसै पनि सरकारी सञ्चारमाध्यम हमेशा तेहोरो भूमिकामा हुन्छन् । उसले सरकारको नीति, निर्णयलाई जनतासमक्ष पुर्‍याउनु पनि पर्छ र जनताको गुनासो सरकारसमक्ष पुर्‍याउनु पनि पर्छ । यसबाहेक आफ्ना गतिविधिबाट महामहिमहरूलाई अप्ठ्यारो नपरोस् भन्नेतिर पनि ध्यान दिनुपर्छ । हाम्रो काम भनेको उहाँहरूले जेजस्तो काम गर्नुहुन्छ, त्यसैलाई जनतासम्म पुर्‍याउने हो । विशेष काम भएको बेला त्यस्तै समाचार र तस्वीरले प्राथमिकता पाउँछ । सामान्य काम भएको बेला त्यस्तै । सरकारी सञ्चारमाध्यमले उहाँहरूका सवारीले घण्टौं सडक जाम गराएको विषयलाई प्राथमिकता दिन थाल्यो भने के हुन्छ, यहाँहरू नै जानकार हुनुहुन्छ । हो, हामी त्यस्तो समाचार पनि छाप्छौं तर त्यसलाई त्यस्तै ठाउँमा दिन्छौं । यदि महामहिमको चाहना नै बढी प्रचारको हो भने उहाँले काम पनि त्यस्तै गर्नुपर्छ । यद्यपि आलंकारिक राष्ट्रपतिको त्यति काम नहोला । सबै कामकाजमा प्रत्यक्ष देखिने अवसर नमिल्ला तर यसको अर्थ कामै छैन भन्ने होइन । प्रचारमा आउन ठूलै काम गर्नुपर्छ भन्ने पनि हुँदैन । स–साना कामले पनि ठूलो अर्थ राख्न सक्छ । आफैंले कुचो लिएर सरसफाइतिर लाग्न पनि सकिन्छ । कुटो लिएर बगैंचा वा करेसावारी गोड्न पनि सकिन्छ । बगैंचा वा गमलामा पानी हाल्न पनि सकिन्छ र बालबालिका, ज्येष्ठ नागरिक, एकल महिला, अपाङ्गता भएकाहरूसँग समय बिताउन पनि सकिन्छ । देख्दा सामान्य लाग्ने यस्ता धेरै काम छन्, जसले प्रचारमा ल्याउन मद्दत गर्छ । प्रचारमा आउन ठूलै काम गर्नुपर्छ भन्ने हुँदैन । बाटो नै अवरुद्ध हुने गरी तामझामसहित साईसाई र सुईसुई गर्दै सवारी चलाउनुपर्छ भन्ने त झनै होइन । ठूलो पदमा पुगियो भन्दैमा त्यस्तो काम गर्नै नहुने भन्ने होइन । विदेशतिर सबैले यस्तै गर्दै आएका छन् भने हामीले मात्र किन नहुने ? अरु छाडौं, केही समय सर्वसाधारणसँग पैदल हिँड्ने मात्र गर्ने हो भने पनि त्यस्तो समाचारले प्राथमिकता पाउँछ । जहाँको पनि सञ्चारमाध्यममा व्यक्ति गौण हुन्छ । समाचारको भ्यालु हुन्छ, सोही अनुसार स्थान निर्धारण हुन्छ । यस्तो विश्वव्यापी मान्यता नै हो । यसबाट कोही पनि अलग रहन सक्दैन । समाचारले जुन स्थान मागेको हुन्छ, हामीले दिने त्यही स्थान हो । पहिलो पेजमा आउन पनि सक्छ, दोस्रो वा तेस्रो पेजमा हुत्तिन पनि सक्छ ।’

सुझाव मन परेन छ क्यारे, त्यसपछि पनि उहाँहरूको चासो पूर्ववत नै रह्यो । अति नै भएपछि राष्ट्रपतिसित सम्बन्धित समाचारलाई काम विशेषले प्रथम पेजमा आउने बाहेक सबै दोस्रो पेजमा दिन थालिएको थियो । अहिले के छ कुन्नि सायद त्यस्तै होला । 

सम्भवतः यसबाट महामहिमको चित्त बुझेको रहेनछ क्यारे । अर्कोपटक उनी आफैंले बोलाइन् । आफू पढेको संस्था भोजपुर क्याम्पसको स्वर्ण महोत्सवमा जाने कार्यक्रम रहेछ । यसबारे केही सामग्री दिन पाए हुन्थ्यो भन्ने आशय व्यक्त गरिन् । गोपालले पनि दिन मिल्ने र हुनेसम्मको समाचार बनाई प्रकाशित गर्‍यो, पहिलो पेजमै । यसबाट उनी कत्तिको सन्तुष्ट भइन्, थाहा भएन । लगत्तै मासिक प्रकाशनमा सरुवा भएकाले सम्पर्कमा आउनै परेन ।
 
कसले के भन्छन् र कसरी लिन्छन् ? उनीहरूको कुरा हो । सबैको काम सबैलाई मन पर्छ भन्ने हुँदैन र पर्नैपर्छ भन्ने पनि छैन तर गोपालले भने विवेकलाई ढाँटेन । जे–जति गर्‍यो इमान्दारीपूर्वक गर्‍यो । यस्तै–यस्तै आरोह अवरोह झेल्दै २०७३ भदौमा उमेर हदका कारण अवकाश लियो । अहिले पछाडि फर्केर हेर्दा अरुको काममा यसै भन्न नसके पनि आफ्नो काममा भने असन्तुष्ट हुनुपर्ने अवस्था देखेको छैन उसले ।  

गोपालकै भनाइअनुसार अब त उसले अवकाश लिएको पनि ५ वर्ष नाघिसकेको छ । थाहा छैन अहिले कहाँ छ र के गर्दैछ ? आशा छ राम्रै गर्दै होला । आफू भलो त जगत भलो भन्ने उखान सही हो भने राम्रै हुनुपर्छ ।