ठूलो दलको हैसियतमा सरकार बनाउने पाण्डेको रणनीति

अल्पमतमा रहेका गण्डकीका मुख्यमन्त्री सुरेन्द्रराज पाण्डेले विश्वासको मत नलिई राजीनामा दिने भएका छन् । मंगलबार बसेको नेपाली कांग्रेस प्रदेश संसदीय दलको बैठकले मुख्यमन्त्रीले राजीनामा दिने निर्णय लिएको हो । मुख्यमन्त्रीले आज (बुधबार) राजीनामा बुझाउने तयारी रहेको उनका प्रेस संयोजक नरहरि सापकोटाले जानकारी दिए । 

विश्वासको मत नपाउने देखेपछि उनले ठूलो दलको हैसियतमा सरकार बनाउन राजीनामा दिने रणनीति अपनाएका हुन् । गण्डकी प्रदेशमा कुनै एक दलसँग स्पष्ट बहुमत छैन । कुनै दलसँग बहुमत नभएको अवस्थामा संविधानको धारा १६८ को उपधारा ३ बमोजिम ठूलो दलको सरकार बनाउने उनको रणनीति छ । गण्डकीमा कांग्रेस पहिलो दल हो । 

तर, त्यसका लागि १६८ को उपधारा २ भने पार हुनुपर्छ । मुख्यमन्त्रीले राजीनामा दिएपछि प्रदेश प्रमुखले संविधानको धारा १६८ को उपधारा २ (२) अनुसार दुई वा दुईभन्दा बढी दलको समर्थनमा सरकार गठन आह्वान गर्नेछन् । तर, हालकै अवस्थामा कुनै पनि गठबन्धनको बहुमत पुग्ने स्थिति छैन । प्रदेश प्रमुखले तोकेको समयमा सरकार गठन गर्न बहुमत नपुगे सोही धाराको उपधारा ३ अनुसार सरकार गठन हुनेछ । 

गण्डकीमा उपधारा २ बमोजिम सरकार गठन नभए मुख्यमन्त्री पाण्डेलाई फाइदा हुनेछ । २७ सांसदसहित कांग्रेस गण्डकी सभामा ठूलो दल हो ।

२२ सांसदसहित प्रदेश सभाको दोस्रो ठूलो दल नेकपा एमालेले बहुमत पुर्‍याउन कसरत गरिरहेको छ । ८ सांसद रहेको माओवादी केन्द्रएमालेसहितको गठन्धनमा छ । तर, यो संख्या सरकार बनाउन प्रयाप्त हुँदैन । प्रदेशसभा सभामुख माओवादी केन्द्रका छन् । राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीले समर्थन कसलाई गर्छ त्यो खुलिसकेको छैन । चैत २७ गतेअघि राप्रपाले सरकारबारे निर्णय नगर्ने भएको हो । 

मुख्यमन्त्रीलाई राप्रपाले समर्थन गरे पनि बहुमत भने पुग्दैन । गण्डकीमा राप्रपाको २ सांसद छन् । ६० सदस्यीय गण्डकीमा सरकार बनाउन ३१ सांसदको समर्थन चाहिन्छ । प्रदेश सभामा कांग्रेसका २७ सांसद छन् ।  एकजना स्वतन्त्र सांसद दीपक मनाङे मन्त्री छन् । राप्रपा र दीपकको साथ पाए पनि मुख्यमन्त्रीलाई एक सांसद अपुग हुन्छ ।

कांग्रेसबाहेक अर्को गठबन्धनलाई पनि सरकार बनाउन सहज त छैन तर, राप्रपाले साथ दिएको अवस्थामा भने बन्ने सक्ने सम्भावना छ । एमाले र माओवादी मिल्दा सभामुखबाहेक २९ सांसद हुन्छ । सरकार गठनका लागि २ सांसद अपुग हुन्छ । राप्रपाले साथ दिएको खण्डमा एमाले–माओवादीको सरकार बन्न सक्छ । राप्रपा केन्द्र सरकारमा सहभागी भएको छैन । प्रदेशमा के गर्छ अन्यौल छ ।