जनकपुर–जयनगर चल्ने रेलको निर्माण कार्य भारतमा धमाधम भइरहेको छ ।

भारत सरकारको प्राविधिक र आर्थिक सहयोगमा बनेको जनकपुर–जयनगर रेलमार्गमा केही समयपछि नयाँ रेल गुड्दैछ । 

रेल विभागका महानिर्देशक बलराम मिश्रका अनुसार भारत सरकारको पूर्ण स्वामित्वमा रहेको कोकन रेलवे कर्पोरेसन लिमिटेडले जनकपुर–जयनगर गुड्ने रेल निर्माण गरिरहेको छ ।

रेल निर्माण गर्ने कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको विभागका महानिर्देशक मिश्रले लोकान्तरलाई जानकारी दिए ।

निर्माणाधीन रेलमा डीईएमयू प्रविधि प्रयोग गरिएको विभागका प्रवक्ता अमन चित्रकारले बताए ।

‘हामीकहाँ आउने रेल डिजेल इञ्जिनले सञ्चालन हुने प्रकृतिको बनाइएको छ । डिजेललाई विद्युत्मा रूपान्तरण गरेर मेसिन सञ्चालन हुने प्रविधि अर्थात् DEMU ( Diesel Electrified Multiple Unit) प्रयोग गरिएको छ,’ प्रवक्ता चित्रकारले भने ।

प्रवक्ता चित्रकारका अनुसार एउटा रेलमा पाँचवटा डिब्बा जडान गरिएको छ ।

‘अहिले कम्पनीले हाम्रा लागि २ सेट रेल निर्माण गरिरहेको  छ, चित्रकारले भने ‘एउटा सेटको निर्माण सम्पन्न भइसकेको छ, भने अर्को सेट छिट्टै निर्माण हुने अवस्थामा रहेको छ ।’ 

२ वटा रेल सेटको मूल्य ८५ करोड रहेको चित्रकारले बताए ।

रेलमा उभिएर र बसेर एक पटकमा १२ सयभन्दा बढी यात्रुले यात्रा गर्न सक्ने प्रवक्ता चित्रकारको भनाइ छ । 

कम्पनीले नेपालका लागि बनाएको रेलमा 1600 HP@ governer rpm इञ्जिन प्रयोग गरिएको छ । उक्त क्षमताको इञ्जिनले औसतमा प्रतिकिलोमिटर ३ लिटर डिजेल खपत गर्ने प्रवक्ता चित्रकार बताउँछन् ।

जनकपुर–जयनगर रेलमार्ग ब्रोड गेज लिगको स्तरमा निर्माण गरिएको छ । ब्रोड गेज लिगको मोटाइ १६ः७६ एम.एम. हुन्छ ।

भारतमा सञ्चालनमा आएका सबैजसो रेलमार्ग सोही स्टान्डर्डको भएका प्रवक्ता चित्रकारले बताए ।

दिल्लीमा सञ्चालनमा रहेको मेट्रो रेलभन्दा कम्पनीले नेपालका लागि निर्माण गरेको रेल आकर्षक र गुणस्तरीय रहेका विभागका लेखा प्रमुख सूर्यबहादुर भण्डारी बताउँछन् ।

‘रेलमा ५ वटा बक्समध्ये एउटामा एसी सुविधा रहेछ, सबै बक्समा ट्वाइलेटको सुविधा पनि राखिएको,’ भण्डारीले लोकान्तरसँग भने, ‘मैले दिल्लीमा चलेको मेट्रो रेल र भारतमा सञ्चालनमा रहेका अरू रेलभन्दा हाम्रा लागि बनाइएको रेल राम्रो र गुणस्तरीय भएको पाएँ ।’

यद्यपि रेल सञ्चालनका लागि नेपालमा आवश्यक जनशक्तिको अभाव रहेको प्रवक्ता चित्रकार बताउँछन् । 

रेल सञ्चालनसम्बन्धी कानूनको समेत अभाव रहेको उनको भनाइ छ ।