कोरोना भाइरस (कोभिड १९) को उच्च जोखिममा रहेको सुदूरपश्चिम प्रदेशमा ढिलाइका बाबजुद केही उपकरण पुगेका छन् ।

प्रदेश राजधानीसमेत रहेको धनगढीमै कोरोनाको संक्रमित बिरामी देखिँदासम्म कोरोना परीक्षणको लागि ‘थ्रोट स्वाब’ परीक्षण काठमाडौं नै पठाउनुपर्ने बाध्यता थियो । अहिलेपनि उक्त बाध्यता हटेको छैन ।

स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले चैत १८ गते सुदूरपश्चिम प्रदेशको लागि भन्दै ‘मोलिकुलर माइक्रोबायोलोजिस्ट’ सुनिलप्रसाद लेखकलाई कोरोना भाइरस परीक्षण गर्ने १ थान रियल टाइम पीसीआर मेसिनसहित खटायो । २ दिनपछि सो मेसिनबाट परीक्षणको कार्य शुरु भयो । तर १ पटकमा १ वटामात्रै नमूना परिक्षण गर्न सकिने तथा दिनमा ७/८ वटा मात्रै नमूना परीक्षण हुने हुँदा नमूना परीक्षण गर्न काठमाडौं नै धाउनुपर्ने बाध्यता नहटेको हो ।

केही दिनकै अन्तरालमा पुनः एकै पटक ३ जना कोरोना संक्रमित बिरामी कैलाली र कञ्चनपुरमै देखिएपछि र बाहिरबाट आएका लाखौं मानिसको नमूना संकलन तत्काल गर्नुपर्ने अवस्था सिर्जना भएपछि सरकारले र्‍यापिड टेस्ट टोली खटायो ।

६ जनालाई काठमाडौबाट र ६ जना स्थानीय गरी १२ जनाको र्‍यापिड टेस्ट टोलीले २ दिनको अवधिमा कैलाली र कञ्चनपुरको केही क्वारेन्टाइनमा राखिएका २ सय जनाको थ्रोट स्वाब र रगतको नमूना संकलन गरेको छ । परीक्षणको लागि अन्ततः काठमाडौ नै पठाइयो । आवश्यक जनशक्ति नहुँदा सो र्‍यापिड टेस्टको काम पनि सुस्त गतिमा चलिरहेको छ ।

भारत तथा अन्य मुलुकबाट सुदूरपश्चिममा मात्रै डेढ लाख मानिस भित्रिएका छन् । तर हाल कोभिड–१९ को दोस्रो चरणमा रहेको सुदूरपश्चिममा २ हजार ३९९ जनालाई मात्रै क्वारेन्टाइनमा राखिएको प्रदेश स्वास्थ्य आपतकालीन सञ्चालन केन्द्र डोटीले जनाएको छ ।

उपकरण आयो,जनशक्ति आएनन्

सरकारले एकै पटक ठूलो संख्यामा कोभिड १९ परीक्षण गर्न मिल्ने आरटी पीसीआर मेसिन बुधबार धनगढी पठाएको छ । सेनाको स्काई ट्रकमार्फत कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालय अन्तर्गतको केन्द्रीय पशुपंक्षी रोग अन्वेषण प्रयोगशालामा रहेको आरटी पीसीआर मेसिन पठाएको हो ।

तर उपकरण सञ्चालन गर्ने जनशक्ति नहुँदा समस्या हुने देखिएको छ । सुदूरपश्चिम प्रदेशको सामाजिक विकास मन्त्रालयका स्वास्थ्य महाशाखाका प्रमुख नरेन्द्र कार्कीले आवश्यक जनशक्तिको माग गरेको बताए । तर हाल कोही पनि दक्ष जनशक्ति नआएको पाइएको छ ।

उपकरण मात्रै पठाइएपछि हाल सो उपकरण जडान तथा सञ्चालनको जिम्मेवारी सेती प्रादेशिक अस्पतालमा स्थापना गर्न खटाइएका मोलिकुलर माइक्रोबायोलोजिस्ट सुनिलप्रसाद लेखककै काँधमा थोपारिएको छ । यहाँका केही प्राविधिकहरुको सहकार्यमा उनी बुधबारदेखि नै सो उपकरणको जडानमा जुटेका छन् ।

उपकरणमा मात्रै आएको बताउँदै मोलिकुलर माइक्रोबायोलोजिस्ट लेखकले २ दिन उपकरण जडान गर्न लाग्ने बताए । चैत २७ गतेदेखि परिक्षणको कार्य हुन सक्ने उनको भनाइ छ । उनको अनुसार सो मेसिनबाट दैनिक २ सय देखि ३ सय जनाको नमूना परीक्षण गर्न सकिन्छ ।

लेखकले यहाँ रहेका सीमित जनशक्तिलाई प्रयोगशाला सञ्चालनबारे सिकाउँदै परीक्षणको काम अगाडी बढाएको बताए । परीक्षणको कार्यलाई तीव्रता दिन आवश्यक जनशक्ति तत्काल थप्नुपर्ने उनको जोड थियो ।