अमेरिकाका परराष्ट्रमन्त्री माइक पोम्पेओले दक्षिण चीन सागरमा खनिज पदार्थ खोज्ने चीनको प्रयास गैरकानूनी भएको बताएका छन् । 

विवादित जलक्षेत्रलाई नियन्त्रणमा लिने चीनको आक्रामक अभियान पूर्ण रूपमा गलत भएको उनको भनाइ छ । 

चीनले उक्त सागरको ठूलो भागमा दाबी प्रस्तुत गरेको छ र मानवनिर्मित टापुमा सैन्य अड्डा बनाइरहेको छ । 

तर यी टापु र समुद्री चट्टानमा ताइवान, फिलिपिन्स, ब्रुनाई, मलेसिया र भियतनामले पनि दाबी गरिरहेका छन् । 

उक्त सागरका विभिन्न क्षेत्रमा नियन्त्रणका विषयमा यी देशहरूबीचको विवाद शताब्दियौंदेखि छ तर हालैका दिनमा तनाव बढेको स्थिति छ । 

नाइन–ड्याश–लाइन नामले चिनिने क्षेत्रमा चीनले दाबी प्रस्तुत गरेको छ र दाबी बलियो बनाउन कृत्रिम टापु बनाइरहेको छ । उसले जलसेनाको उपस्थिति र गश्ती पनि बढाइरहेको छ । 

सोमवार जारी गरिएको बयानमा पोम्पेओले दक्षिण चीन सागरमा विवादास्पद स्प्य्राट्ली टापुसमूहमा चीनको दाबीको पनि विरोध गरेका छन् । 

पोम्पेओले भने, ‘यस जलक्षेत्रमा अन्य देशले माछा मार्ने वा हाइड्रोकार्बन विकाससँग जोडिएको गतिविधि गर्ने काम गरिरहँदा कुनै पनि एकपक्षीय कदम चाल्नु अवैध छ ।’

‘संसारले दक्षिण चीन सागरलाई चीनको जलसाम्राज्य बनाउन दिने छैन ।’

अमेरिका दक्षिणपूर्वी एसियामा आफ्ना साझेदारहरूको अधिकार तथा समुद्रमा तटबाट टाढा रहेका संसाधनको सुरक्षा लागि प्रतिबद्ध रहेको उनको भनाइ छ । 

अमेरिकाले दक्षिण चीन सागरमा आधिपत्यका विषयमा यसअघि कहिले पनि खुलेर कुरा राखेको थिएन । अहिले आएर उसले यो कदम किन चालेको हो ?

अघिल्लो हप्ता दक्षिण चीन सागरमा अमेरिका र चीनका जलसेनाले एउटै समयमा युद्धाभ्यास गरेका थिए । यस दुर्लभ घटनाले दुई देशबीचको बढ्दो तनावलाई औंल्याएको छ । 

विगत चार दशकदेखि अमेरिकाले चीनप्रति लिएको नीतिलाई ट्रम्प प्रशासनले परिवर्तन गर्न लागेको देखिन्छ । 

दक्षिण चीन सागरमा चीनले कृत्रिम टापुहरूको निर्माण गरेर संसारलाई आफ्नो महत्त्वाकांक्षाका विषयमा सन्देश दिएको छ । 

अहिले यस जलक्षेत्रमा उठेको तनावले सबै कुरालाई दाउमा राखेको छ । समुद्री चट्टान र टापुसमूह आफैंमा महत्त्वपूर्ण नभए पनि त्यसैका विषयमा दुई शक्तिशाली देशबीच सैन्य भिडन्तको खतरा बढेर गएको छ ।