कात्तिक २१, २०८०
गत शुक्रबार राति गएको भूकम्पले जाजरकोट र रुकुम पश्चिम तहसनहस बनेका छन् । बाक्लो बस्ती रहेका बस्ती भूकम्पले उजाड बनेका छन् । प्रभावित क्षेत्रमा सन्नाटा छाएको छ । बाँचेकाहरू शोक र पीडामा छन् । ...
काठमाडौं, २१ माघ– हामी सक्छौं म सक्छु भन्ने नाराका साथ आइतबार विश्व क्यान्सर दिवस नेपालमा पनि विभिन्न कार्यक्रम गरी मनाईंदैछ । क्यान्सर रोगविरुद्ध सचेतना जगाउन हरेक वर्ष फेबरुअरी ४ मा विश्वभर ‘विश्व क्यान्सर दिवस’ मनाउने गरिन्छ । दिवसको अवसरमा नेपाल अर्बुद रोग निवारण संस्था, नेपाल क्यान्सर अस्पताल लगायतका विभिन्न संघसंस्थाले विश्व क्यान्सर दिवस क्यान्सरसम्बन्धी चेतनामूलक कार्यक्रम गरेर मनाउने गरेका छन् ।
हरेक वर्ष क्यान्सर रोग न्यनिकरणको लागि भव्यरुपमा दिवस मनाउने गरेपनि नेपालमा वर्षेनि क्यान्सरका विरामी भने बढ्ने गरेका छन् ।
नेपालमा वार्षिक १५ हजार मानिसको क्यान्सरको कारण मृत्यु हुने गरेको अनुमान छ । यस्तै वार्षिक ४० हजार नयाँ क्यान्सरका बिरामी थपिने गरेको नेपाल अर्बद रोग निवारण संस्थाले जनाएको छ ।
नेपालमा फोक्सो, महिलाको पाठेघरको मुखको क्यान्सर, नाक, कान, घाँटीको क्यान्सर मुख्य समस्या बनेको छ ।
क्यान्सरको मुख्य कारण सुर्तीजन्य पदार्थ
बरिष्ठ क्यान्सर रोग विशेषज्ञ डाक्टर राजेन्द्रप्रसाद बरालले क्यान्सर रोगको प्रमुख कारक तत्व सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन भएको बताउँछन् । सुन्र्तीजन्य पदार्थको सेवनलाई निरुत्साह गर्न सार्वजनिक स्थानमा धुम्रपान गर्न नपाईने, सजाएर खुल्ला रुपमा बिक्री वितरण गर्न नपाईने नियम बनाइएको छ । तर नेपलामा सुर्तीजन्य पदार्थको खुल्ला बिक्रीवितरण भइरहेको छ । यस्तै सार्वजनिक स्थानमा धुम्रपान गर्नेहरु पनि उतिकै छन् ।
पछिल्लो समय युवाहरुमा सार्वजनिक स्थानमै चुरोट खाने युवाहरु बढ्दै गएको डा. बरालले बताए । जनचेतना भए पनि युवाहरुले चुरोट तथा सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन गर्ने गरेको उनले बताए ।
‘नेपालमा नियमहरु मात्रै बनाइएको छ सरकारी निकायले कार्यन्वयन गर्न सकेको छैन । त्यसले पनि सार्वजनिक स्थानमा धुम्रपानको प्रयोग घटेको छैन ’ डा बरालले भने, ‘क्यान्सर हाम्रो शरीरको जुनसुकै ठाउँमा पनि हुन सक्छ । सुर्तीजन्य पदार्थको सेवनबाट क्यान्सर हुने सम्भावना ९० प्रतिशत रहेको हुन्छ । चुरोट खाने मान्छे नजिकै बस्नेलाई पनि क्यान्सर हुने जोखिम उत्तिकै हुन्छ ।’
वार्षिक १७ हजार मानिसको मृत्यु सुर्तीजन्य पदार्थको सेवनबाट हुने गरेको उनले बताए ।
एउटा चुरोटमा ४ हजार रसाइनिक पदार्थ हुने भएकाले क्यान्सर हुने सम्भावनालाई घटाउन सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन निषेध गर्नुपर्ने डा. बरालले बताए ।
सरकारले सुर्तीजन्य पदार्थको नियमलाई प्रभावकारी कायन्वय गर्न नसक्दा सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोग घट्न नसकेको उनको ठहर छ ।
‘हामीले चुरोटको कारण क्यान्सर हुने सम्भावनाको विषयमा पटक पटक जानकारी गराएका छौं । तर सरकारले लागु गर्न सकेको छैन । यो सरकारको कमजोरी हो । नियमलाई कडाइका साथ कार्यन्वयन ग¥यो भने यसको नियन्त्रण सम्भव छ ।’
क्यान्सरका कारण तत्वहरु विभिन्न किसिमका छन् । खानपान र जीवनशैली स्वास्थ्य हुन सके ४० प्रतिशत क्यान्सरको जोखिम कम हुने डा. बराल बताउँछन् ।
क्यान्सरबाट बच्न डा. बरालको यस्तो सुझाव
सुर्तीजन्य पदार्थको सेवन गर्ने ।
मदिरा सेवन नगर्ने ।
नियमित रुपमा शारीरिक व्यायम गर्ने ।
तौन नियन्त्रण राख्ने ।
खानपानमा विषेश ध्यान दिने ।
फलफुल र हरियो सागपात प्रशस्त खाने ।
सम्भव भएसम्म अर्गानिक खाना खाने ।
नुन कम खाने ।
विग्रेको तथा बाहिरको खाना कम खाने ।
गत शुक्रबार राति गएको भूकम्पले जाजरकोट र रुकुम पश्चिम तहसनहस बनेका छन् । बाक्लो बस्ती रहेका बस्ती भूकम्पले उजाड बनेका छन् । प्रभावित क्षेत्रमा सन्नाटा छाएको छ । बाँचेकाहरू शोक र पीडामा छन् । ...
शुक्रवार मध्यरातिको भूकम्पमा परेर मृत्यु भएकी जाजरकोट भेरी नगरपालिकाकी ८ वर्षीया विष्णु तिरुवाको दाहसंस्कारका लागि आफन्त र गाउँलेहरू सोमवार भेरी नदी घाटमा पुगेका थिए । सोमवार अपरान्ह उनको शव लिएर मलामी...
जाजरकोटको रामीडाँडालाई केन्द्रबिन्दु बनाएर गएराति गएको ६.४ म्याग्निच्यूडको भूकम्पका कारण धनजनको ठूलो क्षति भएको छ । नेपाल प्रहरीले दिएको तथ्यांकअनुसार १२९ जनाको मृत्यु भइसकेको छ भने १४० जना घाइते छन् ।...
भूकम्पमा परेर रुकुम पश्चिमबाट उद्धार गरी काठमाडौं ल्याइएकी ६३ वर्षीया वृद्धा बली बुढाथोकीले आफूले नसोचेको घटना भोग्नु परेको बताएकी छिन् । उपचारका लागि त्रिवि शिक्षण अस्पताल महाराजगञ्जमा ल्याइएकी बुढाथोकीले आफू ...
सरकारी जग्गा हिनामिना प्रकरणमा डलर अर्बपति एवं कांग्रेस सांसद विनोद चौधरी पनि तानिएका छन् । बाँसबारी छाला जुत्ता कारखानाको जग्गा हडपेको आरोपमा भाइ अरुण चौधरी पक्राउ परेलगत्तै विनोद चौधरीले समेत संल...
‘मोबाइल डिभाइस म्यानेजमेन्ट सिस्टम (एमडीएमएस)’ आज (सोमबार)देखि लागू हुने भएको छ । नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले पहिलो चरणमा प्रणालीमा दर्ता नभएका केही मोबाइलको नेटवर्क लक गरेर यो प्रणाली कार्यान्वयन...
नेपालमा भएका जनयुद्ध, जनआन्दोलन, मधेश आन्दोलन लगायतका आन्दोलनहरूको मूल आशय एकल जातीय एकात्मक राज्य संरचनालाई पुनर्संरचना गरी बहुलतामा आधारित समावेशी राज्य निर्माण गर्ने रहेको थियो । अर्थात्, जातीय उत्पीडन र आन्त...
एक दिन प्रातः भ्रमणमा गएको बेला कुनै एक सज्जनले सोधे– ‘कागहरू किन स्वतन्त्र हुन्छन् र सुगाहरू किन बन्धनमा पर्छन् थाहा छ ?’ मैले भनेँ– अहँ, थाहा छैन, भन्नुस् न किन त्यस्तो हुन्छ ?’ उत्त...
आगामी वर्ष २०८१/०८२ को बजेट तथा वार्षिक विकास कार्यक्रम प्रस्तुत हुने संवैधानिक समयसीमा एकदमै नजिक छ । अर्थशास्त्री, सर्वसाधारण, राजनैतिक कार्यकर्ता, विकास साझेदार, उद्यमी, लगानीकर्ता र बेतनभोगीहरू आ–आफ्नै ...