×

विकासमा बिजोग

राष्ट्रिय गौरवका आयोजनामा ‘कछुुवा’ गति : गौरव होइन, हीनता बढाउने पारा !

असार ४, २०७६

बुटवल – ५ नम्बर प्रदेशमा ४ वटा राष्ट्रिय गौरवका आयोजना निर्माणाधीन छन् ।

Laxmi Bank

गौतम बुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भैरहवा (रुपन्देही), लुम्बिनी विकास कोष (रुपन्देही), सिक्टा सिँचाइ आयोजना (बाँके) र बबई सिँचाइ आयोजना (बर्दिया) प्रदेशमा ४० वर्ष अगाडिदेखि शुरू भएका आयोजना हुन् तर हालसम्म पनि पूूरा हुन सकेका छैनन् ।


Advertisment

समग्रमा आयोजनाको गति ६० प्रतिशत मात्र देखिन्छ । यी आयोजना चाँडै पूूरा हुुने छाँटकाँट छैन । प्रदेशका मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेलले सपथ लिँदा समेत राष्ट्रिय गौरवका आयोजना छिट्टो सम्पन्न गर्न निर्देशन दिने बताएका थिए । प्रदेशमा सञ्चालित राष्ट्रिय गौरवका आयोजनाको गति कस्तो छ ?


Advertisment

सिक्टा सिँचाइ आयोजना 

२०६१ सालमा शुरू गरिएको आयोजना २०७१/०७२ भित्र सम्पन्न गर्ने लक्ष्य लिएपनि सम्पन्न हुन नसकेकाले २०७६/०७७ सम्म म्याद थप गरिएको छ । अगैयास्थित राप्ती नदीमा बाँध निर्माण गरी राप्ती पश्चिम दायाँतर्पm ३३ हजार ७ सय ६६ हेक्टर एवम् राप्ती पूर्व बायाँतर्पm ९ हजार हेक्टर गरी ४२ हजार ७ सय ६६ हेक्टर कृषियोग्य भूमिमा सिँचाइ सुविधा पुर्‍याउने लक्ष्य रहेको छ । आयोजना प्रमुुख कृष्णप्रसाद नेपालले समय–समयमा आउने व्यवधानका कारण कामले गति लिन नसकेको बताए । 

आयोजनाको लागत २५ अर्ब २ करोड रुपैयाँ रहेको छ । लोकान्तरसँगको कुुराकानीमा प्रमुख नेपालले भने, ‘अहिले कामले गति लिएको छ तर तोकिएको मितिमा काम सकिँदैन । अझै ५ वर्ष समय थप्नुुपर्ने म देख्छुु ।’ हेडवर्क्स गेट निर्माण सम्पन्न भएको र दायाँ मूल नहरको ९८ प्रतिशत निर्माण सम्पन्न भएको छ । पूर्वी मूल नहरको निर्माण कार्य शुरू हुनुका साथै सिधनिया शाखा नहरको ८० प्रतिशत निर्माण सम्पन्न भएको छ । डुण्डुवा शाखा नहरको करीब १० प्रतिशत निर्माण कार्यसम्पन्न भएको छ ।

आयोजनाको समग्रमा आर्थिक वर्ष २०७४/७५ भौतिक प्रगति ६० प्रतिशत भएको नेपालले जानकारी दिए । ठेक्का व्यवस्थापनमा कमजोरी रहेको, माटोको प्रतिकूलता, ड्रेनेज व्यवस्थापनमा समस्या देखिएको छ ।

वन क्षेत्र तथा बाँके राष्ट्रिय निकुञ्ज क्षेत्रभित्र नदीजन्य निर्माण सामग्री गिट्टी, ढुंगा, वालुवाको आपूर्तिमा बन्देज लगाएको र जिल्ला समन्वय समितिबाट यथेष्ट मात्रामा ठेक्का व्यवस्थापन हुन नसकेको नेपाल बताउँछन् ।

बबई सिँचाइ आयोजना 

बर्दिया जिल्लाको ३६ हजार हेक्टर खेतीयोग्य जमिनमा सिँचाइ पुर्‍याउने उद्देश्यले २०४५/०४६ मा शुरू भई आर्थिक वर्ष २०६९/०७० मा सम्पन्न गर्ने लक्ष्य रहेपनि समयमा काम सम्पन्न हुन सकेको छैन । आयोजनाको गति कछुुवाजस्तै छ ।

आयोजनाको म्याद २०७८/७९ सम्मलाई थप गरिएको छ । २ अर्ब ७८ करोड रूपैयाँ लागतमा निर्माण सम्पन्न गर्ने लक्ष्य रहेपनि अहिले आयोजनाको लागत १८ अर्ब ९६ करोड रुपैयाँ छ । आयोजनाको हालसम्म काम ६० प्रतिशत सम्पन्न भएको आयोजनाका प्रमुुख कुुञ्जन श्रेष्ठले बताए । ६० प्रतिशत मात्र काम भएको छ ।

आयोजना अवधिभरमा कूल ७७ किलोमिटर नहर निर्माण गर्ने लक्ष्य रहेकोमा हालसम्म आयोजनाको करीब ५५ किलोमिटर निर्माण भएको र नहर रिमोडलिङ्ग कार्यको ६० प्रतिशत सम्पन्न भएको छ ।

‘बाढीबाट क्षतिग्रस्त क्षेत्र तथा संरचना तटबन्ध पुनर्निर्माणको १४ किलोमिटरमध्ये करीब १० किलोमिटर सम्पन्न भएको छ । आयोजनाको समष्टिगत भौतिक प्रगति ५९.५ प्रतिशत र वित्तीय प्रगति ४७.२ प्रतिशत रहेको छ । नहर निर्माण, सर्भिस सडक निर्माण, नहर सञ्चालन, जलमापन गेज निर्माण र डाइभर्सन निर्माण कार्य भइरहेको छ,’ उनले भने ।

लुम्बिनी गुरूयोजना

लुम्बिनी गुरुयोजना अनुसार भगवान् गौतम बुद्धको पवित्र जन्मस्थललाई बौद्धमार्गी एवम् शान्तिप्रेमी जनसमुदायको अन्तर्राष्ट्रिय केन्द्रको रुपमा विकास निर्माण गर्ने लक्ष्य कोषले राखेको छ । विक्रम संवत् २०४२ देखि नै गुरुयोजनाको काम शुरू भएको भएपनि हालसम्म सक्ने भन्ने विषयमा हालसम्म टुंगो लाग्न सकेको छैन । आयोजनाको शुरू लागत अनुमान ५ अर्ब ५० करोड रहेकोमा संशोधित लागत अनुमान ६ अर्ब १० करोड रहेको छ । लुुम्बिनी विकास कोषका निमित्त सदस्य सचिव सरोज भट्टराईले आर्थिक वर्ष २०७४/७५ को वार्षिक भौतिक तथा वित्तीय प्रगति लुम्बिनी गुरुयोजना अनुसारका कार्य क्रमागत रुपमा भइरहेका छन् । आर्थिक वर्ष २०७४/७५ मा कोषको भौतिक प्रगति ८० प्रतिशत काम भएको जनाइएको छ ।

आयोजनाको समष्टिगत भौतिक तथा वित्तीय प्रगति करीब ५ हजार तीर्थयात्री अटाउने अस्थायी हलको निर्माण कार्य सम्पन्न भएको छ ।

कुदान क्षेत्रमा पर्यटन सूचना केन्द्र, तिलौराकोट रामग्राम लगायतका क्षेत्रमा राष्ट्रिय गौरवका आयोजनाहरुको संक्षिप्त परिचय शौचालय र विश्रामस्थल निर्माण कार्यका लागि बोलपत्रसम्बन्धी कार्य भइरहेको छ । प्रोफेसर केन्जो टाँगेबाट तयार भएको गुरुयोजना सम्बन्धी कार्यहरू भइरहेको छ ।

लुम्बिनी अन्तर्गत देवदहमा सूचना केन्द्र तथा कार्यालय, कुदानमा प्रार्थनास्थल, ध्यान सेड निर्माण कार्य शुरू भएको छ । मायादेवी मन्दिर वरिपरि बगैचा निर्माण कार्य सम्पन्न भएको छ । 

कोष क्षेत्रमा रहेका वनजंगल रेखदेख र बोधिवृक्षको संरक्षण कार्य भएको छ । दरबन्दी अनुसार पदपूर्ति हुन नसकेकाले जनशक्ति अभाव हुनु र अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिवद्धता अनुरुप स्रोत प्राप्त नहुनु समस्याको रुपमा रहेका छन् ।

गौतमबुुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल 

रुपन्देहीको भैरहवामा निर्माणाधीन गौतमबुुद्ध अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको निर्माणको कामले अलि गति लिएको छ । सन् २०१९ भित्रै अन्तर्राष्ट्रिय उडान भर्ने गरी काम भइरहेको आयोजना प्रमुुख प्रवेश अधिकारीले बताए ।

हालसम्म विमानस्थल निर्माणको ७५ प्रतिशत काम सम्पन्न भइसकेको छ । सरकारले घोषणा गरेको नेपाल भ्रमण वर्ष २०२० लाई लक्षित गर्दै सोही वर्षको पहिलो महिनाभित्रै अन्तर्राष्ट्रिय उडान भर्ने अधिकारीले बताए ।

प्रदेश सरकारले पनि लुुम्बिनी भ्रमण वर्ष घोषणा गरेको छ । त्यसैले विमानस्थल छिटो सम्पन्न भए लुम्बिनी आउने पर्यटन बढ्ने प्रदेश सरकारको अपेक्षा छ ।

विमान पार्किङस्थल (एप्रोन) को काम पूरा भइसकेको छ । ६ अर्ब २२ करोड ५१ लाख २० हजार २ सय २७ रुपैयाँ लगानीमा निर्माणाधीन विमानस्थलमा एसियाली विकास बैंक (एडीबी) को ४० दशमलव ५ प्रतिशत ऋण तथा १८ प्रतिशत अनुदान रहेको छ । लुम्बिनीमा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा अवतरण गर्ने सबै जहाज अवतरण गर्न सक्छन् । विमानस्थलको दीर्घकालीन लक्ष्य दैनिक १६ हजार यात्रुलाई सेवा दिने रहेको छ । दैनिक १६ हजारका दरले वार्षिक करीब ६० लाख यात्रु विमानस्थल भएर यात्रा गर्ने सरकारी आकलन छ ।

जेठ ४, २०८१

जनताको सेवाका लागि राजनीति गरेको दाबी गर्ने नेताहरू मन्त्री बनेलगत्तै जीवनशैली बदलेर विलासी बन्न खोज्छन् । २ महिनाअघि सरकारमा सहभागी मन्त्रीहरूले पनि निवासमा विलासिताका सामान जोड्न प्रतिस्पर्धा गरेको पाइएको ...

साउन १, २०८१

तलब, भत्तालगायत सेवासुविधा खानेगरी अध्ययन बिदा स्वीकृत गराई विदेश गएका नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद्(नार्क)का १८ जना कर्मचारी उतै बेपत्ता भएका छन् । अमेरिका, अस्ट्रेलिया र क्यानडा गएका परिषद्‌का कर्मचारी...

मंसिर ५, २०८०

संसदीय लोकतन्त्रलाई आदर्श मान्ने नेपाली कांग्रेसका सभापति एवं संसदीय दलका नेता शेरबहादुर देउवादेखि नयाँ दलको रूपमा उदाएको रास्वपाका सांसद स्वर्णिम वाग्ले तथा शिशिर खनालसम्मले महिनामा एकदिन पनि हाजिरी नग...

पुस २०, २०८०

मकवानपुरको साबिक हर्नामाडी गाविसका रुद्रप्रसाद खतिवडाले २०८० साल कात्तिक २३ गते यातायात कार्यालय चितवनबाट 'ए' र 'बी' वर्ग (मोटरसाइकल, स्कूटर कार, जीप, भ्यान)को लाइसेन्स नवीकरण गराएका छन्...

कात्तिक २०, २०७४

काठमाडौं, २२ चैत्र– मुलुककै जेठो अस्पताल –वीर अस्पताल झन पछि झन बेथितीग्रस्त बन्दै गएको छ । आर्थिकरुपले विपन्न वर्गहरु कम खर्चमा उपचार सम्भव हुने आशा र सरकारी राम्रो डाक्टरहरु हुने कारण वीर अस्पताल...

पुस २, २०८०

कार्यक्रम : राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपतिसहित भीभीआईपीहरूको लर्को लागेको एउटा भव्य विवाह समारोह । ​ मिति : २०८० साल, मंसिर २९ गते, शुक्रवार​ स्थान : गोकर्ण रिसोर्ट, काठमाडौं । (पाँच तारे स्तरको डिलक्स रिसोर्ट) ...

मानसिक अशान्तिका कारण र असर

मानसिक अशान्तिका कारण र असर

कात्तिक २४, २०८१

मानसिक अशान्ति निकै दर्दनाक अशान्तिमा पर्छ, जुन परस्त्री, परपुरुष, परद्रव्य, परप्राण र परवृत्तिसँग सम्बन्धित रहेको हुन्छ । यसको अर्थ अन्य कारणले मानसिक अशान्ति हुन्न भन्ने होइन तर, त्यो क्षणिक हुन्छ । केही समय रहन्छ । व...

जलवायु परिवर्तनप्रति सचेत छठ पर्वको वैज्ञानिक र पर्यावरणीय महत्व

जलवायु परिवर्तनप्रति सचेत छठ पर्वको वैज्ञानिक र पर्यावरणीय महत्व

कात्तिक २१, २०८१

 धर्मेन्द्र झा  ‘नहाए–खाए’ सँगै यस वर्षको महापर्व छठ मङ्गलबार सुरु भइसकेको छ । बुधबार साँझ खरनासँगै परिवारकी मुख्य महिला र अन्य श्रद्धालुले व्रतसँगै पूजा गर्ने प्र...

'इतिहासका पाना पल्टाउन ढिला नगरौं, नत्र अरू कसैले हामीलाई नै पल्टाउने छ'

'इतिहासका पाना पल्टाउन ढिला नगरौं, नत्र अरू कसैले हामीलाई नै पल्टाउने छ'

कात्तिक २०, २०८१

३०३६ सालको जनमत संग्रह घोषणाको तिथिसम्म नेपाली राजनीतिमा दुई धुरी मात्र थिए, निर्दलीय पञ्चायत र कांग्रेस । अरू दलहरू सैद्धान्तिक रूपमा मात्र उपस्थित थिए, शक्तिको रूपमा होइन । विस्तारै उनीहरू फैलँदै थिए । तत्काल...

x