कार्यदलका सदस्यले धोका दिएको माधव समूहको निष्कर्ष, नयाँ पार्टी बनाउने औपचारिक तयारी

नेकपा एमालेको आन्तरिक विवाद अन्ततः औपचारिक रूपमा पार्टी फुटको अवस्थामा पुगेको छ ।

मन्त्रिपरिषद् बैठकले दल विभाजन गर्ने अध्यादेश राष्ट्रपतिलाई सिफारिस गरेसँगै एमाले औपचारिक रूपमा विभाजन हुने भएको छ ।

एमालेमा लामो समयदेखि पार्टी अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल समूहबीचको विवाद पार्टी फुटसम्म पुग्न लागेको छ ।

एमाले नेता नेपालले मंगलवारै आफूनिकट जनवर्गीय संगठनका नेता कार्यकर्तालाई भर्चुअल माध्यमबाट सम्बोधन गर्दै पार्टी पुनर्गठन गर्नुपर्ने अवस्थामा पुगेको बताए ।

‘पार्टी पुनर्गठन गर्नुपर्ने अवस्थामा पुगेका छौं, फेरि आन्दोलनको झण्डा बुलन्द गरिने छ । नेपाली जनताको प्यारो शक्तिको रूपमा अगाडि बढाउने छौं,’ नेपालले भने । तर अहिल्यै अरू पार्टीहरूसँग एकताको सम्भावना नरहेको तर सहकार्य हुने नेपालले बताए ।

नयाँ पार्टी बनाउने माधव नेपाल समूह भने पार्टी विवाद समाधानको लागि बनाइएको कार्यदलबाट धोका भएको निष्कर्षमा पुगेको छ । पार्टीको विवाद समाधानका लागि ओली र नेपाल तर्फबाट ५–५ जना सदस्य रहने गरी कार्यदल बनाइएको थियो । 

जसमा ओली तर्फबाट सुवासचन्द्र नेम्वाङ, विष्णु पौडेल, प्रदीप ज्ञवाली, शंकर पोखरेल र विष्णु रिमाल सदस्य थिए भने नेपाल तर्फबाट भीम रावल, घनश्याम भुसाल, सुरेन्द्र पाण्डे, गोकर्ण विष्ट र रघु पन्त सदस्य थिए । 

माधव नेपाल तर्फका कार्यदलका सदस्यको भूमिका प्रभावकारी नभएको हुँदा पार्टी फुटको अवस्थामा पुगेको नेपाल पक्षका नेताहरूको बुझाइ छ । ‘कार्यदलमा भएका सदस्यहरूले खासगरी माधव नेपाल र हाम्रा विचारहरूको प्रभावकारी रूपमा प्रतिनिधित्व गर्नुभएन । ओलीले दिएका आश्वासनमा उहाँहरू अल्मलिनुभयो,’ माधव नेपाल निकट एक केन्द्रीय सदस्यले लोकान्तरसँग भने । 

पार्टीको विवाद समाधान गर्दा नेता कार्यकर्ताको राजनीतिक र मनोवैज्ञानिक सुरक्षा र सम्मानको विषयमा कार्यदलका सदस्यहरूले प्रभावकारी ढंगले भूमिका निर्वाह गर्न नसकेको नेपाल पक्षको विश्लेषण छ । 

‘पार्टी विवाद मिल्ने अवस्थामा पुगिसकेको थियो । २ नेताको बीचमा अधिकार बाँडफाँडको कुरा मिल्ने अवस्थामा थियो तर हाम्रै साथीहरूको भूमिका प्रभावकारी हुन सकेन,’ नेपाल पक्षका अर्का केन्द्रीय सदस्यले भने ।

नयाँ पार्टी बनाउँदा कार्यदलमा रहेकामध्ये घनश्याम भुसालबाहेक अरू नेता नयाँ पार्टीमा नरहन सक्ने नेपाल पक्षका नेताको आकलन छ । 

माधव नेपाल समूहले अर्को पार्टी खोल्ने अन्तिम तयारी गरेका छन् । त्यसैलाई सहयोग पुग्ने गरी सरकारले राजनीतिक दल सम्बन्धी ऐन संशोधन गर्न अध्यादेश ल्याउने निर्णय गरेर प्रमाणीकरणको लागि राष्ट्रपति कार्यालयमा सिफारिस गरेको छ । जसमा संसदीय दल वा केन्द्रीय समितिमा २० प्रतिशत सदस्य भएमा नयाँ दल दर्ता गर्नसक्ने व्यवस्था उल्लेख गरिएको छ ।

एमालेको आन्तरिक विवाद मिलाउन लामो समयदेखि वार्ता र छलफल चलिरहेका थिए । माधव नेपाल समूहले साउन २१ र २२ गते आफूपक्षीय केन्द्रीय कमिटीको बैठक गरेर सम्मानजनक रूपमा पार्टी विवाद समाधानका लागि प्रयास गर्ने र ओली समूहले पार्टी गतिविधि रोक्नुपर्ने माग गरेको थियो । 

तर ओली पक्षले साउन २५ गते केन्द्रीय कमिटीको बैठक राखेर पार्टीको विधान संशोधन प्रस्ताव अनुमोदन गरी छलफलका लागि तल्ला तहको कमिटीमा पठाउने निर्णय गरेको थियो ।

मिल्ने अवस्थामा पुगेको भनिएको एमाले विवाद त्यसपछि भने बिथोलिएको थियो । केन्द्रीय कमिटीले विधान संशोधन प्रस्ताव अनुमोदन गरेपछि पनि एमालेका उपमहासचिव एवं अध्यक्ष ओलीका विश्वासपात्र विष्णु पौडेल माधव नेपाललाई भेट्न उनकै निवास कोटेश्वर पुगेका थिए । नेपाल र पौडेलबीचमा लामो छलफल भए पनि विवाद समाधानको निष्कर्ष आउन सकेको थिएन । 

त्यसैबेला कार्यदलका सदस्यहरूले ओली र नेपाल दुवैसँग पार्टी विवाद समाधानको विभिन्न विकल्पमा छलफल गरेका थिए तर पछिल्ला छलफलमा पार्टी अध्यक्ष ओलीले पार्टीमा किचलो धेरै समय राख्न नचाहेको र अब छलफल गरिराख्नुपर्ने आवश्यकता पनि नभएको प्रतिक्रिया कार्यदलका सदस्यहरूलाई दिएको नेपाल पक्षकै एक केन्द्रीय सदस्यले बताए । 

‘पार्टीमा किचलो धेरै समय राख्न आवश्यक छैन । निष्कर्षहीन व्यर्थका छलफल गरिराख्नु पनि आवश्यक छैन । उहाँहरूले जे चाहनुभएको हो, त्यो गर्न दिनुहोस् भन्नुभएछ,’ ओलीको भनाइ उदृत गर्दै नेपाल निकट एक नेताले भने । 

पछिल्लो समय ओलीले पार्टी विवाद समाधानको छलफलमा खासै चासो नदिएपछि नेपाल समूह औपचारिक रूपमा पार्टी विभाजनको तयारीमा लागेको नेपाल निकट ती केन्द्रीय सदस्यले बताए ।

मन्त्रिपरिषद् बैठकले राजनीतिक दल सम्बन्धी अध्यादेश ल्याउने निर्णय गरेसँगै माधव नेपाल समूहले विभिन्न भेला र छलफल गरेको छ । 

नेता नेपालले दिउँसो आफू पक्षका कार्यदलका सदस्यहरूसँग सिंहदरबारमा केही बेला छलफल गरेका थिए । त्यसलगत्तै नयाँ बानेश्वरस्थित अर्याल होटलमा आफू पक्षका सांसदहरूसँग पनि विकसित राजनीतिक घटनाक्रमबारे छलफल गरेका थिए । 

नेता नेपाल सांसदहरूसँग छलफल गरिरहेका बेला कार्यदलका सदस्य समेत रहेका नेता घनश्याम भुसाल माधव नेपाललाई भेट्न बानेश्वरस्थित अर्याल होटलमा पुगेका थिए । 

नेता नेपालसँगको केहीबेरको परामर्शपछि भुसाल पार्टी अध्यक्ष केपी ओलीसँग वार्ता गर्न उनको निवास बालकोट गएका थिए । 

‘अन्तिम क्षणमा केही चामत्कारिक उपलब्धि हुन पनि सक्छ । म एक पटक केपी ओलीसँग कुरा गर्छु भनेर घनश्याम भुसालले माधव नेपाललाई भन्नुभयो । माधव नेपालसँग सल्लाह गरेर नै उहाँ छलफलको लागि जानुभएको छ,’ नेपाल निकट नेता गंगालाल तुलाधरले भने । 

सांसदहरूको छलफल सकेर नेता नेपाल भीम रावललाई भेट्न गएका थिए । त्यसपछि उनी पुनः अर्याल होटलमै फर्केर काठमाडौंमा उपलब्ध केन्द्रीय सदस्य र सांसदहरूसँग अर्को बैठकमा सहभागी भएका थिए । 

बैठकबाट बाहिरिएपछि नेपालले भर्चुअल माध्यमबाट आफूनिकट जनवर्गीय संगठनका नेता कार्यकर्तालाई सम्बोधन गरेका थिए ।