लुम्बिनी प्रदेशका विभिन्न स्थानीय तहको नेतृत्वका लागि महिला नेत्री प्रतिस्पर्धामा छन् । 

रुपन्देहीको लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिकामा नेकपा एमालेबाट रमावती यादव, पश्चिम नवलपरासीको सुनवल नगरपालिकाको प्रमुखमा एमालेकै बिमला अर्याल, पाल्पाको बगनाशकाली गाउँपालिकामा एमालेकै सरस्वती दर्लामी चिदी प्रतिस्पर्धामा छन् । बगनाशकालीमै कांग्रेसबाट अध्यक्षको उम्मेदवार सुनिता अधिकारी छन् ।

रुपन्देहीको तिलोत्तमा नगरपालिकामा नेकपा एकीकृत समाजवादीबाट मेयरमा आशाकुमारी चौधरीले मनोनयन दर्ता गराएर चुनावी प्रतिस्पर्धामा छिन् । सबै महिला नेत्रीहरू राजनीतिमा बलिया र निखारिएका छन् । उनीहरूको उम्मेदवारीले महिला नेतृत्व उपाध्यक्ष र उपप्रमुखमा मात्र होइन, नेतृत्व गर्न समक्ष छन् भन्ने उदाहरण दिएको छ ।

प्रमुख राजनीतिक दलबाट उम्मेदवार बनेका उनीहरू सबैले निर्वाचन जितेर नेतृत्वमा आए समग्र पालिकामा विकास र नमूना काम गरेर देखाउने दाबी गरेका छन् । 

विमला यसअघि २०७४ सालमा पनि एमालेबाट मेयरको उम्मेदवार थिइन् । उनी कांग्रेसका भरत थापासँग झिनो मतान्तरले पराजित भएकी थिइन् । अर्याल र थापाको मतान्तर ५०० मात्र थियो । पार्टीको केन्द्रीय सदस्य तथा नवलपरासी सहइन्चार्ज बिमला गठबन्धनबाट उम्मेदवार बनेका कांग्रेसका अर्जुन पोखरेलसँग प्रतिस्पर्धा गर्दैछिन् ।

उनी भन्छिन्, ‘महिला उपप्रमुखमा मात्र सीमित हुने होइन, नेतृत्वमा महिला पुगेर पुरुषहरूको सिन्डिेकट तोड्नुपर्छ ।’ 

‘कांग्रेसले गत निर्वाचनमा मनी र मसल प्रयोग गरेर चुनाव जितेको हो । एमालेसँग बलियो संगठन छ । गत निर्वाचनमा म पराजित भए पनि जनताको बीचमा रहेर काम गरे । यसपटक निर्वाचन सहज रूपमा जित्छु,’ विमला भन्छिन् ।

महिलामा संवेदनशीलता र मैत्रीभाव हुने भन्दै विमलाले महिला हिंसा, लैगिक विभेद जस्ता महिलाका क्षेत्रमा कामहरू गर्ने आफ्नो प्रतिबद्धता जनतामाझ पुर्‍याउने योजना अगाडि सारेको बताइन् । 

लुम्बिनीमा समाजसेवामा क्रियाशील रमावती यादव लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिकाको प्रमुख पदमा उम्मेदवार छिन् । मधेशी बाहुल नगरमा एमालेले यावदलाई अगाडि सारेको हो । विश्व शान्तिको मुहान लुम्बिनीको विकास, सुशासन, कूरीति र मधेशी महिलामा समस्या अन्त्यका एजेन्डा लिएर नागरिकका मत तान्ने उनले बताइन् ।

‘बुद्धजन्मस्थल लुम्बिनी भएर पनि यहाँ भौतिक रूपमा धेरै विकास गर्न र सामाजिक परिवर्तनमा काम गर्नुपर्ने छ,’ उनले भनिन्, ‘म यी कामको अगुवाइ गर्नेछु ।’ मधेशी समुदाय भएको ठाउँमा महिला प्रमुख पदमा उठ्नु र काम गर्नु चुनौतीपूर्ण भए पनि युवा र पुरुषलाई पनि साथमा लिएर अगाडि बढेको उनले बताइन् । 

उनी र उनको परिवार लामो समयदेखि राजीतिमा छ । यादवले लुम्बिनीको प्रचारप्रसार गरी लुम्बिनीमा पर्यटक ल्याएर लुम्बिनीसँगै समग्र देशको विकासमा लाग्ने गरी अगाडि सरेको बताइन् ।
 
पाल्पाको बगनाशकालीको नेतृत्वका लागि २ जना महिला नै होमिएका छन् । एमालेबाट सरस्वती चिदी मगर र कांग्रेसबाट सुनिता अधिकारीलाई नेतृत्वमा अगाडि सारिएको छ । चिदी अहिले गाउँपालिकाको उपाध्यक्ष हुन् । गाउँपालिका उपाध्यक्ष हुँदा राम्रो भूमिका निर्वाह गरेकी चिदीलाई पार्टीले अध्यक्षमा अगाडि सारेको जनाइएको छ । चिदी अब्बल र समग्रमा राम्रो काम गरेकी पालिका उपाध्यक्षमा पर्छिन् । 

उपाध्यक्ष हुँदा काम गरेको अनुभवले गर्दा नेतृत्वका लागि आफू अगाडि सरेको उनी बताउँछिन् । व्यवस्था परिवर्तन भए पनि जनताको अवस्था परिवर्तन नभएको चिदीको अनुभव छ । ‘व्यवस्था परिवर्तनका लागि भएका आन्दोलनमा महिलाको योगदान पुरुष बराबर छ तर आज पनि महिला सबै उहीँ छ । आर्थिक सशक्तीकरण विना व्यवस्थामा परिवर्तन ल्याउन सक्दैनौं । समानताको लागि महिला नेतृत्वमा आउन आवश्यक छ,’ चिदी भन्छिन् । 

सरस्वतीले गाउँपालिमा विजयी भए शिक्षा, स्वास्थ्य र महिला सशक्तीकरणका योजनालाई अगाडि सार्ने बताइन् । २०५७ सालदेखि नेपाल विद्यार्थी संघबाट स्ववियू सदस्य हुँदै राजनीतिमा लागेकी उनी अहिले कांग्रेस पाल्पा सचिव हुन् । कांग्रेस नै देशको विकास गर्ने पार्टी भएकाले यसपटक जनताले कांग्रेसलाई रोज्ने उनको भनाइ छ । 

रुपन्देहीको तिलोत्तमामा नेकपा एकीकृत समाजवादीले आशाकुमारी चौधरीलाई अगाडि सारेको छ । चौधरी पार्टीको जिल्ला कमिटी सचिवालय सदस्य हुन् । ४३ वर्षीय चौधरी अनेमसंघ जिल्ला उपाध्यक्ष पनि हुन् । तिलोत्तमा–१३ मडहरा घर भएकी उनी व्यावसायिक रूपमा फेन्सी पसल सञ्चालन गर्छिन् । उपमेयरमा नेकपा एसले सन्जीव भण्डारीलाई अगाडि सारेको छ । चौधरी थारु कल्याणकारी सभा तिलोत्तमाका अध्यक्ष हुन् । 

आफूसँग भौतिक विकासँगै सामाजिक विकासका थुप्रै एजेन्डा भएकाले तिनै एजेन्डा लिएर मतदातामाझ गएर भोट मागिरहेको उनले बताइन् । तिलोत्तमामा शुरू भएका राम्रा योजना पूरा गर्ने र भौगोलिक रूपले समानुपातिक विकास गर्ने उनले बताइन् ।

‘माग र आवश्यकताका आधारमा युवालाई सीप र क्षमता विकास तालिम दिने र बीउ पुँजी दिएर स्वदेशमै स्वरोजगार बनाउने अभियान चलाउने छु,’ उनले भनिन् । लुम्बिनी प्रदेशमा १०९ पालिका छन् । केही पालिकाको नेतृत्वका लागि मात्र पार्टीहरूले महिलालाई अगाडि सारेका छन्, निर्वाचन आउन अब १४ दिन मात्र बाँकी छ ।