बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले मंसिर मसान्तसम्ममा ४८ खर्ब १५ अर्ब रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गरेको छन् ।

बैंकहरूले ५३ खर्ब ५० अर्ब रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरेर यस्तो कर्जा प्रवाह गरेको नेपाल राष्ट्र बैंकले जारी गरेको २०७९ माघ ४ गतेसम्मको तथ्यांकले देखाएको छ ।

राष्ट्र बैंकका अनुसार बैंकिङ प्रणालीमा मंसिर मसान्तसम्ममा संकलन भएको निक्षेप तथा कर्जा प्रवाहको तथ्यांकअनुसार वाणिज्य बैंकहरूले मात्रै ४७ खर्ब १३ अर्ब रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरेका छन् । यस्तो निक्षेपबाट वाणिज्य बैंकहरूले मात्रै ४२ खर्ब ६८ अर्ब रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गरेका केन्द्रीय बैंकको तथ्यांकले देखाएको छ । 

केन्द्रीय बैंकको पछिल्लोतथ्यांक अनुसार पुस मसान्तको तुलनामा माघ ४ गतेसम्ममा ३ अर्ब रुपैयाँले निक्षेप घटिसकेको देखिएको छ । वाणिज्य बैंकहरूले पुस मसान्तको तुलनामा माघ पहिलो हप्ता नै निक्षेपसँगै कर्जा प्रवाह १० अर्ब रुपैयाँले घटाइसकेको पाइएको छ । 

वाणिज्य बैंकहरूले ६ महिनामा बढाए १ खर्ब ७५ अर्ब निक्षेप 

वाणिज्य बैंकहरूले पछिल्लो ६ महिनामा १ खर्ब ७५ अर्ब रुपैयाँले निक्षेप बनाउन सफल भएका छन् । नेपाल बैंकर्स संघले लोकान्तरलाई उपलब्ध गराएको तथ्यांकअनुसार वाणिज्य बैंकहरूले चालू आर्थिक वर्ष २०७९/८० को पहिलो ६ महिना (साउन–मंसिर) मा ३.८५ प्रतिशतले निक्षेप बढाएका छन् । 

वाणिज्य बैंकहरूमा गत असार मसान्तमा ४५ खर्ब ४१ अर्ब रुपैयाँ कूल निक्षेप रहेकोमा यस्तो निक्षेप पछिल्लो ६ महिनामा १ खर्ब ७५ अर्बले बढेर ४७ अर्ब १६ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ । यस्तो निक्षेप चालू आवको पहिलो ६ महिनाको तुलनामा गत वर्षको सोही अवधिमा ३.८५ प्रतिशतले बढेको पनि नेपाल बैंकर्स संघका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) अनिल शर्माले बताए । 

वाणिज्य बैंकहरूको पछिल्लो ६ महिनामा कर्जा प्रवाह भने १ खर्ब ३ अर्ब रुपैयाँले मात्रै बढाएका छन् । बैंकर्स संघको तथ्यांकअनुसार पछिल्लो ६ महिनामा वाणिज्य बैंकहरूको कर्जा प्रवाह ४१ खर्ब ७५ खर्ब रुपैयाँबाट २.४७ प्रतिशतले बढेर ४२ खर्ब ७८ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ । यस्तो कर्जा प्रवाह सबैभन्दा बढी उत्पादनमूलक क्षेत्रमा गएको छ । 

कूल कर्जाको ६७ प्रतिशत उत्पादन क्षेत्रमा मात्रै

बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट प्रवाह भएको कर्जामध्ये ६७ प्रतिशतभन्दा बढी कर्जा उत्पादनमूलक क्षेत्रमा मात्रै गएको देखिएको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले सार्वजनिक गरेको पछिल्लो तथ्यांकअनुसार बैंकिङ प्रणालीबाट प्रवाह भएको कर्जाको सबैभन्दा ठूलो हिस्सा उत्पादन क्षेत्रमा गएको छ । यो क्षेत्रमा ४१ अर्ब ९० करोड रुपैयाँ कर्जा प्रवाह हुँदा कृषि क्षेत्रमा १५ खर्ब १० अर्ब रुपैयाँ मात्रै गएको छ ।

सरकारले आयात प्रतिबन्ध लगाएको, राष्ट्र बैंकले आयातमा नगद मार्जिनको व्यवस्था गरेर कडाइ गरेका कारण यातायात, सञ्चार तथा सार्वजनिक सेवामा प्रवाह भएको ऋण ५८ अर्ब रुपैयाँले घटेको छ । गत वर्ष मंसिरसम्ममा १४ अर्ब ४८ करोड रुपैयाँ कर्जा गएको यो क्षेत्रमा यो वर्ष भने ५८ अर्ब रुपैयाँले कर्जा प्रवाह नै घटेको केन्द्रीय बैंकको पछिल्लो तथ्यांकले देखाएको छ । 

केन्द्रीय बैंकका सहप्रवक्ता नारायणप्रसाद पोखरेलका अनुसार चालू आर्थिक वर्षको मंसिरसम्मको प्रकाशित तथ्यांकअनुसार बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूबाट उठ्न बाँकी कर्जा नै ६१ अर्ब ९५ करोड रुपैयाँ रहेको छ । यस्तो कर्जा गत वर्षको मंसिरसम्ममा ४ खर्ब ३१ अर्ब रुपैयाँ छ ।

पछिल्लो समय बैंकहरूमा तरलता अभाव, बैंकहरूले ऋण प्रवाह रोकेको र विगतका वर्षहरूमा गएको कर्जा उठेका कारण यो वर्षको मंसिरसम्म यस्तो तथ्यांक घट्दै गएको छ । 

बैंकहरूमा तरलता अभाव लामो समयदेखि चर्किरहेको छ । बैंकहरूमा तरलता अभाव भएको र कर्जा प्रवाह अस्वाभाविक रूपमा बढेकाले त्यसलाई नियन्त्रण गर्न केन्द्रीय बैंकले चालू आवको लागि १२ प्रतिशत मात्रै कर्जा विस्तार गर्न पाउने सीमा वाणिज्य बैंकहरूलाई दिएको छ । यस्तो सीमाअनुसार वाणिज्य बैंकहरूले मंसिरसम्ममा ७३ अर्ब ३० करोड रुपैयाँ मात्रै कर्जा बढाएको केन्द्रीय बैंकको तथ्यांकले देखाएको छ । 

वाणिज्य बैंकहरूमा तरलता अभाव र सरकारको राजस्व घटेको भनिए पनि सरकारको विभिन्न बैंकमा रहेका खातामा १ खर्ब ८२ अर्ब ४३ करोड रुपैयाँ नगद मौज्दात रहेको छ । यस्तो नगद मौज्दात २०७९ असार मसान्तमा २ खर्ब २७ अर्ब ६९ करोड रहेको थियो ।

मंसिरसम्ममा बैंकहरूले लगानी गरेका ऋण (रकम रु. करोडमा)