नियमित प्रक्रियाबाटै बजेट, बढ्यो बेरुजु

‘लोकान्तर राउण्ड अप’मा पाठकवृन्दलाई स्वागत छ । सधैँझैँ आज पनि हामी बितेको २४ घण्टाका मुख्यमुख्य घटनाक्रमसहित उपस्थित भएका छौँ–
तीनवटै तहका सरकारी निकायको आर्थिक वर्ष २०७९/८० को लेखापरीक्षणमा आधारित महालेखापरीक्षक कार्यालयको ६१ औं प्रतिवेदन सार्वजनिक भएको छ ।

आइतबार सार्वजनिक भएको उक्त प्रतिवेदनले हालसम्मको अद्यावधिक बेरुजु र कारबाही गरी टुङ्गो लगाउनुपर्ने रकम रु ११ खर्ब ८३ अर्ब २६ करोड पुगेको जनाएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा मात्रै अद्यावधिक बेरुजु रु ९५ अर्ब ६० करोड २१ लाख र कारबाही टुङ्गो लगाउनुपर्ने लेखा परीक्षण बक्यौता, राजस्व बक्यौता, शोधभर्ना लिनुपर्नेलगायत रकम रु एक खर्ब ४० अर्ब ९५ करोड ३० लाख बराबर पुगेको छ ।
००००
आर्थिक वर्ष २०७९–८० मा ७ स्थानीय तहले कानुनमा व्यवस्था नभएको चाडपर्व खर्च भनेर १२ लाख ६६ हजार रुपैयाँ खर्च गरेको पाइएको छ । 
महालेखाको वार्षिक प्रतिवेदनमा १७ स्थानीय तहले पोसाक सुविधामा ११ लाख ५ हजार र ऐनमा उल्लेख भएभन्दा फरक हुने गरी १९ स्थानीय तहले ३ करोड ४२ लाख २९ हजार रुपैयाँ यातायातमा खर्च गरेको उल्लेख छ ।
००००
यस्तै सरकारी कार्यालय, सङ्गठित संस्था तथा अन्य संस्था, समिति प्रदेश निकाय र स्थानीय तहहरुसमेतको बेरुजु रु ११ खर्ब ८३ अर्बभन्दा बढी पुगेको छ ।
००००
नेपालमा चिकित्सकको सङ्ख्या ४५ हजार चार सय ९८ पुगेको छ । यो २०८० पुस मसान्तसम्मको तथ्याङ्कक भएको अर्थ मन्त्रालयले जनाएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को आर्थिक सर्वेक्षणमा उल्लेख भएअनुसार ३० हजार २७ मेडिकल चिकित्सक, चार हजार आठ सय ८३ दन्त चिकित्सक र १० हजार पाँच सय ८८ विशेषज्ञ चिकित्सक नेपाल मेडिकल काउन्सिलमा दर्ता भएका छन् । जसमध्ये पुरुष ६४ दशमलव एक र महिला ३५ दशमलव नौ प्रतिशत छन् ।
००००
अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले चालू आर्थिक वर्षको अन्त्यसम्म प्रतिव्यक्ति आय १४ सय ५६ डलर हुने बताएका छन् । 

आइतबार बसेको प्रतिनिधि सभाको बैठकमा अर्थमन्त्री पुनले २०८०–८१ को आर्थिक सर्वेक्षण पेश गर्दै यो आर्थिक वर्षको अन्त्यमा नेपालको आर्थिक वृद्धिदर ३ दशमलव  ९ प्रतिशत हुने र प्रतिव्यक्ति आय साढे १४ सय अमेरिकी डलर हुने बताएका हुन् ।
००००
प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसको अवरोधका बीच प्रतिनिधि सभाबाट सरकारको नीति तथा कार्यक्रम पारित भएसँगै संसद्बाटै बजेट आउने सम्भावना बढेर गएको छ ।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र अर्थमन्त्री वर्षमान पुनस् दुवैले संसद्बाटै बजेट ल्याउने बताएका छन् । प्रतिनिधिसभा बैठकपछि आइतबार संसद् भवनबाट बाहिरिने क्रममा अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले अध्यादेशबाट बजेट ल्याउने कुरा नसोचेको बताए ।
००००
काठमाडौं जिल्ला अदालतले जबरजस्ती करणी मुद्दामा निलम्बित न्यायाधीश भुवन गिरीलाई दोषी ठहर गरेको छ ।
न्यायाधीश दुर्गाप्रसाद भुसालको इजलासले गिरीलाई दोषी ठहर गरेको अदालतका स्रेस्तेदार रामु शर्माले जानकारी दिए ।
००००
काठमाडौं जिल्ला अदालतले काठमाडौंको बूढानीलकण्ठ नगरपालिकाका मेयर मीठाराम अधिकारीलाई १ महिना कैद सजाय गरेको छ ।
अदालतको अवहेलना गरेको भन्दै मेयर अधिकारीसहित उक्त नगरपालिकाका वडा नम्बर १० का वडाध्यक्ष नवराज भट्टराई, वडा नम्बर ८ का वडाध्यक्ष सुमन तामाङ र वडा नम्बर १० का वडासदस्य चन्द्रमान श्रेष्ठलाई १–१ महिना कैद सजाय गरेको हो ।
००००
सहकारी ठगी प्रकरणमा विवादित बनेका गृहमन्त्री रवि लामिछानेलाई बचाउन भूमिका खेल्ने सरकारी रवैयाविरुद्ध आन्दोलनमा उत्रिएको प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेस सत्ता साझेदार नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीप्रति आक्रामक देखिएको छ । तर, प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’प्रति भने उसको केही आग्रह वा अपेक्षा झल्किन्छ ।

सहकारी प्रकरणमा संसदीय समिति गठनको माग गर्दै लामो समयदेखि सदनमा आवाज उठाए पनि बेवास्ता गरिएपछि कांग्रेस सडकमा ओर्लिएको हो । सरकारको समग्र रवैयाप्रति आक्रामकता देखाए पनि कांग्रेस प्रधानमन्त्री प्रचण्डप्रति भने विनम्र देखिएको छ ।
००००
एक किलो एक सय एक ग्राम कोकिनसहित कंगोली महिला पक्राउ परेकी छिन् ।
अपुला एकुत्सु एम्बोंगो नाम गरेकी उनलाई लागुऔषध नियन्त्रण ब्यूरोले ठमेलस्थित एक होटलबाट नियन्त्रणमा लिएको हो ।