चरम आर्थिक संकटमा कान्ति बाल अस्पताल, कर्मचारीलाई तलब खुवाउनै समस्या

काठमाडौं, ६ पुस– नेपालको केन्द्रीय बाल अस्पतालको रुपमा रहेको कान्ति बाल अस्पताल चरम आर्थिक संकटमा परेको छ । काठमाडौंको महाराजगञ्जमा रहेको अस्पतालले अहिले मासिक ८ घाटा व्यर्होदै आएको छ । 

कर्मचारीलाई मासिक तलब खुवाउन मात्रै ९० लाख देखि १ करोड लाग्ने गरेको अस्पताल प्रशासनले जनाएको छ । अस्पतालको अन्य खर्च पनि पनि उत्तिकै हुन्छ । 

अस्पतालको मासिक आम्दानी भने गर्मीको मौसममा करिव १ करोड रहेको छ । यस्तै जाडो मौसममा विरामीहरु कम हुने हुँदा कात्तिकदेखि माघ महिनासम्म अस्पतालमा विरामीको चाप आधा कम हुन्छ । विरामीको संख्या घटेपछि अस्पतालको आम्दानी पनि आधा कम हुने र जाडोका महिनाहरुमा अस्पतालमा कर्मचारीलाई तलब दिन पनि समस्या पर्ने गरेको छ । 

अस्पतालको आम्दानी घटे पनि अस्पतालमा रहेका कर्मचारीलाई तलब भने नियमित दिनुपर्ने हुन्छ । अस्पताललको आम्दानी नै नभए पनि कर्मचारीलाई जाडोको महिनाहरुमा तलब दिन समस्या परेको हो । ‘अहिले कर्मचारीलाई कसरी तलव खुवाउने भन्ने समस्या परेको छ,’ अस्पताल स्रोतले भन्यो । 

अस्पतालमा डाक्टर, नर्स र अन्य गरी करिव ६ सय कर्मचारी रहेका छन् । जसमध्ये चार सय कर्मचारीलाई कान्ति अस्पतालको विकास समितिले नियुक्त गरेको हो भने साढे दुई सय कर्मचारी स्वास्थ्य मन्त्रालयले स्थायी नियुक्तिमा आएका हुन् । 

विकास समितिको नियुक्तिबाट आएका कर्मचारीले अस्पतालको आम्दानीबाट तलब पाउने गर्छन् । स्वास्थ्य मन्त्रालयबाट नियुक्ती पाएका कर्मचारीलाई मन्त्रालयले नै तलब पठाउँने गरेको छ ।  

नेपाली कांग्रेसका नेता गगन थापा स्वास्थ्य मन्त्री रहँदा अस्पतालमा पठाइएका ६५ जना चिकित्सक सहितका कर्मचारी पठाइएको थियो । मन्त्रालयले आर्थिक वर्ष २०७३÷७४ का लागि वार्षिक एक करोड रकम समेत पठाएको थियो । 

अस्पताल र स्वास्थ्य मन्त्रालयबीच आर्थिक वर्ष २०७४/७५ का लागि तीन करोड दिने सहमती भएको थियो । तर स्वास्थ्य मन्त्रालयले निकासा गर्ने भनेको रकम अहिलेसम्म अस्पताललाई प्राप्त भएको छैन ।

मन्त्रालयले रकम निकासा नगरेपछि ती ६५ जना कर्मचारीको असार देखिको मासिक तलब पनि अस्पतालले नै ब्यहोर्दै आएको छ । ती कर्मचारीका लागि अस्पतालको मासिक ३० लाख खर्च हुने गरेको छ । त्यसले पनि अस्पताललाई आर्थिक भार परेको छ ।

अस्पताल प्रशासनले मन्त्रालयमा रकम निकासाको विषयमा पहल गरेपनि स्वास्थ्य मन्त्रालयले रकम पठाउने विषयमा चासो दिएको छैन । अस्पतालको राम्रो आम्दानी नहुँदा अस्पतालको सेवा समेत प्रभावित भएको छ ।

‘अस्पतालले कर्मचारीको तलब व्यवस्थापन गर्न नसक्ने अवस्थामा छ । आर्थिक संकटको कारण कान्ति अस्पताल कामचलाउ मात्रै बनेको छ,’ अस्पताल प्रशासनका एक अधिकारीले लोकान्तरसँग भने । 

अस्पतालमा करारमा कार्यरत नर्सहरुले जागिर छाड्ने क्रम पनि उत्तिकै बढेको छ । अस्पतालले छ महिनासम्म काम गरेका कर्मचारीलाई जागिर छोड्दा विदा बापतको रकम भुक्तान गर्नुपर्ने हुन्छ । स्टाफ नर्सहरुको राजीनामाले अस्पताललाई आर्थिक भार बढ्नुका साथै अस्पतालको सेवा प्रवाहमा समेत समस्या परेको छ । 

लामो समयदेखि अस्पतालमा कति र कस्ता कर्मचारी आवश्यक छ भनेर अध्ययन नै भएको छैन । पहिला जति छन् त्यतिबाटै काम चलाउने गरिएको छ । आवश्यक पर्ने दक्ष चिकित्सक र नर्सहरुको अभावमा अप्रेसन गर्नुपर्ने विरामीहरुले उपचारका लागि एक वर्षसम्म पालो कुर्नुपर्ने अवस्था छ ।