माघ ८, २०८०
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति रवि लामिछाने र सोही पार्टीका नेता समेत रहेका पूर्व बैंकर अनिल केशरी शाहले 'चेक क्लियरिङ'का सम्बन्धमा गरेको दाबीमा गम्भीर प्रश्न उठेको छ । सहकारी ठगी प्रकरणमा प्रस्टीकर...
पुस ३०, २०७५
काठमाडौं – मेलम्ची खानेपानी आयोजनाको प्रमुख ठेकेदार इटालियन कम्पनी सीएमसी काममा नफर्किने भएको छ ।
गत मंसिर २९ गते आयोजनास्थल छाडेर प्रमुख म्यानेजर क्रिस्टियानो ग्रेकोसहित ८ जनाको टोली भागेपछि परियोजनामा अन्यौलता थपिएको थियो ।
क्रिसमस मनाउन भनेर इटाली फर्किन लागेका उनीहरूलाई आयोजना अलपत्र पारेर भाग्न खोजेको भन्दै सरकारले नियन्त्रणमा समेत लिएको थियो । पछि काममा फर्किने शर्तमा उनीहरू इटाली उडेका थिए । तर इटाली गएपछि प्रमुख म्यानेजर क्रिस्टियानो ग्रेकोसहित ८ जनाको टोली सम्पर्कविहीन भएको खानेपानी मन्त्रालय स्रोतले लोकान्तरलाई जानकारी दियो ।
‘हामीले उनीहरूलाई विभिन्न चरणमा इमेलमार्फत पत्र पनि पठाएका छौं । तर उनीहरूले कुनै पनि इमेलको जवाफ पठाएका छैनन्,’ खानेपानी मन्त्रालय स्रोतले भन्यो, ‘अब उनीहरू नफर्किने निश्चित भएको जस्तो देखिन्छ ।’
सरकार धरौटी जफत गर्ने योजनामा
इटालियन कम्पनी सीएमसीले मेलम्ची खानेपानी आयोजनाको २७ किलोमिटर सुरुङ खन्ने, मुहानमा मुख्य र सहायक बाँध बनाउने, सुरुङभित्र सटकिट राख्ने, सुरुङभित्र ढलान गर्ने, सुरुङ भित्रको हावा पास गराउनका लागि ३ ठाउँमा भेन्टिलेसन साफ्ट बनाउने, सुरुङको अन्तिम बिन्दु सुन्दरीजलमा भल्भ गेट राख्ने, सुरुङबाट प्रशोधन केन्द्रसम्म पानी पु¥याउनका लागि स्टील र डीआई पाइप राख्ने तथा सुन्दरीजलमा सुरुङभित्रको सफाइका लागि फ्लस आउटको संरचना बनाउने ठेक्का पाएको थियो ।
जसमध्ये उसले सुरुङ खन्ने, सुरुङभित्र सटकिट राख्ने, ढलान गर्ने काम सम्पन्न गरिसकेको थियो । सुरुङको अन्तिम बिन्दु सुन्दरीजलमा भल्भ गेट राख्ने, सुरुङबाट प्रशोधन केन्द्रसम्म पानी पु¥याउनका लागि स्टील र डीआई पाइप राख्ने तथा सुन्दरीजलमा सुरुङभित्रको सफाइका लागि फ्लस आउट बनाउने काम चलिरहेकै बेला सीएमसीले आयोजनास्थल छाडेको थियो ।
सीएमसीले मेलम्ची खानेपानी आयोजनाको ठेक्का सम्झौताअनुसार गर्नुपर्नेमध्ये ७८ प्रतिशत काम सकेको थियो । बाँकी २२ प्रतिशत काम नसक्दै उसले लगभग ठेक्का तोडिसकेको छ ।
सीएमसीले ठेक्का तोडेको औपचारिक घोषणा नगरेपनि सरकारले भने उसको धरौटी जफतको प्रक्रिया शुरू गरिसकेको छ । सीएमसीका ठेकेदारले आयोजनास्थल छाडेकै समयमा सरकारले उसको साढे २ अर्ब रुपैयाँ बराबरको बैंक ग्यारेन्टी जफत गर्ने प्रक्रिया शुरू गरेको थियो ।
तर सीएमसीले पुस ४ गते पाटन उच्च अदालतमा रिट दायर गर्दै धरौटी जफतको कार्य रोक्न अन्तरिम आदेश माग गरेको थियो । रिटको प्रारम्भिक सुनुवाइ गर्दै उच्च अदालत पाटनका न्यायाधीश प्रकाश ढुंगानाको इजलाशले तत्काल धरौटी रोक्का नराख्न आदेश जारी गरेको थियो ।
अदालतले दुवै पक्षको छलफलपछि सीएमसीको माग बमोजिम अन्तरिम आदेश जारी गर्न नमिल्ने आदेश जारी गरेको थियो । पछि पुस १२ गते न्यायाधीशद्वय प्रकाशकुमार ढुङ्गाना र न्यायाधीश कृष्णबहादुर थापाको इजलाशले सीएमसीको माग अनुसार अन्तरिम आदेश जारी नहुने आदेश जारी गरेको थियो ।
उच्च अदालतको आदेशपछि सरकारलाई बैंक ग्यारेन्टी जफत गर्ने बाटो खुलेको थियो । अदालतको आदेशपछि सीएमसीको बैंक ग्यारेन्टी जफत गर्ने प्रक्रिया अगाडि बढिसकेको खानेपानी मन्त्रालय स्रोतले जानकारी दियो ।
खानेपानी मन्त्रालयले सीएमसीको बैंक ग्यारेन्टी जफत गरी उसले नियुक्त गरेका सहायक ठेकेदार र मजदुरले पारिश्रमिकबापत पाउनुपर्ने रकम तिर्ने जनाएको छ । ‘आफूले नै नियुक्त गरेका सहायक ठेकेदार कम्पनीलाई पनि सीएमसीले भुक्तानी नदिएको भेटियो, करीब २ जना मजदूरले पनि विगत ३ महिनादेखि पारिश्रमिक नपाएको कुरा आएको छ,’ खानेपानी मन्त्रालयका एक अधिकारीले लोकान्तरसँग भने, ‘सीएमसीको बैंक ग्यारेन्टी जफत गरी सहायक ठेकेदार र मजदूरको पारिश्रमिक तिर्न पुग्ने देखिन्छ ।’
२ अर्ब बराबरको काम अझै बाँकी
मेलम्ची खानेपानी आयोजनाको सुरुङमार्ग लगायत निर्माण कार्य गर्न मेलम्ची खानेपानी विकास समिति र सीएमसीबीच ३१ असार २०७० मा ठेक्का सम्झौता भएको थियो । सम्झौता हुँदा सीएमसीले ७ अर्ब ७२ करोड ३४ लाख रुपैयाँमा ठेक्का सम्पन्न गर्ने भनिएको थियो । तर विभिन्न समयमा अग्रिम भुक्तानी र क्षतिपूर्ति भन्दै सीएमसीले १० अर्ब ५३ करोडभन्दा बढी रकम लिइसकेको छ ।
ठेक्का सम्झौताभन्दा २ अर्ब ८१ करोड रुपैयाँ बढी भुक्तानी खर्च भइसकेको मेलम्चीको सुरुङ, बाँध लगायतको निर्माणमा थप २ अर्ब रुपैयाँ लग्ने देखिएको छ ।
सीएमसी कम्पनीले ठेक्का रद्द गर्ने लगभग पक्का भइसकेपछि सरकारले बाँकी रहेको कामको लागत अनुमान गरिरहेको छ ।
परामर्शदाता कम्पनी इप्टिसाले गरेको अध्ययनअनुसार अब प्रमुख बाँध (हेड वर्क्स, भेन्टिलेशन साफ्ट, अडिट टनेलको गेट, सेन्सर क्यामेरा राख्ने तथा फ्लस आउट बनाउनका लागि थप २ अर्ब रुपैयाँ लाग्ने देखिएको हो ।
‘सीएमसीले काम छाड्ने लगभग निश्चित भइसकेको छ । हामीले अहिले बाँकी कामको अध्ययन गरेर अब काम गर्न लाग्ने समय र बजेटको इस्टिमेट बनाइरहेको छौं,’ मेलम्ची खानेपानी आयोजनाका एकजना अधिकारीले भने, ‘परामर्शदाता कम्पनी इप्टिसाले अझै २ अर्ब रुपैयाँ बजेट र सबै काम सक्न डेड वर्षको समय लाग्ने भनेको छ ।’
मेलम्ची आयोजनामै कार्यरत प्राविधिकहरू तुरुन्तै अर्को ठेकेदारलाई निर्माण गर्ने जिम्मा दिए सबै काम सम्पन्न हुन अझै २ वर्ष लाग्ने बताउँछन् ।
‘नयाँ ठेकेदारको खोजी गरेर तत्काल काम शुरू गरियो भने पनि मुख्य र सहायक बाँध बनाउन डेढ वर्षको समय लाग्ने देखिन्छ,’ मेलम्ची खानेपानी आयोजनाका एकजना इन्जिनियरले लोकान्तरसँग भने, ‘बाँकी रहेका अन्य सामान्य काम सकेर नियमित रूपमा पानी ल्याउन २ वर्ष समय लाग्ने देखिन्छ ।’
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति रवि लामिछाने र सोही पार्टीका नेता समेत रहेका पूर्व बैंकर अनिल केशरी शाहले 'चेक क्लियरिङ'का सम्बन्धमा गरेको दाबीमा गम्भीर प्रश्न उठेको छ । सहकारी ठगी प्रकरणमा प्रस्टीकर...
कर्मचारीलाई तलब खुवाउन समेत नसक्ने अवस्थाबाट गुज्रेको नेपाल वायु सेवा निगम (एनएसी)ले आर्थिक अवस्था सुधारेर अन्तर्राष्ट्रिय उडानका लागि विमान खरिद गर्दा लिएको ऋणको किस्ता तिर्न शुरू गरेको छ । लामो समय घाटामा रहे...
नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले विश्व बैंकको लगानी रहेको ढल्केबर सबस्टेसन निर्माणका क्रममा आफ्नो स्वार्थ जोडिएको कम्पनीलाई कानूनविपरीत ठेक्का दिएको पाइएको छ । करिब ४ करोड बराबरको...
मिडियाकै हितविपरीत काम गरेर विवादमा तानिएको विज्ञापन बोर्डले दुई वर्षमा राज्यकोषमा २० करोड ३१ लाख रुपैयाँ बढी व्ययभार थपेको छ । मिडियाको हितविपरीत एकपछि अर्को निर्णय गरेको बोर्डले विगत दुई वर्षमा २० करोड ३१...
अर्थमन्त्री वर्षमान पुन 'अनन्त' समेत मुछिएको १३८ किलो सुन तस्करीको फाइल पर्याप्त अनुसन्धानविनै सरकारी वकिलको कार्यालयमा पुगेको छ । अर्थमन्त्रीका रूपमा पुन आएलगत्तै भन्सार विभागले पर्याप्त अनुसन्धानविनै फा...
काभ्रेपलाञ्चोकको पाँचखाल नगरपालिकाका प्रमुख महेश खरेलले झन्डै १ अर्बको प्रोजेक्टमा नेपाल महिला उद्यमी महासंघसँगको पूर्वसम्झौता उल्लंघन गर्दै आफ्नी जेठीसासू अध्यक्ष रहेको संस्थासँग सम्झौता गरेको पाइएको छ । महिला ...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...
जनता समाजवादी पार्टीमा आएको विभाजन पहिलो पनि होइन र अन्तिम पनि होइन । राजनीतिक दलमा आएको विभाजनको लामो शृङ्खला हेर्ने हो भने पनि यो न पहिलो हो, न अन्तिम । दुःखद् कुरा के भने राजनीतिक दल विभाजनको नयाँ कोर्...