देश परिवर्तन गर्ने उद्देश्यका साथ १० वर्षे जनयुद्धमा होमिएका एक युवा यतिबेला कृषिकर्म गरिरहेका छन् । २०५८ सालमा अनेरास्ववियू क्रान्तिकारी हुँदै राजनीति जीवन शुरू गरेका बिक्रम मैनाली २०५८ सालदेखि पूर्णकालीन राजनीतिमा होमिएका हुन् ।

उनी वाईसीएल झापाका क्षेत्रीय इन्चार्ज, झापा जिल्ला सहइन्चार्ज, नेकपा माओवादी जिल्ला सदस्य समेत भए । 

देशका युवाको अनुहारमा चम्किलो भाग्य रेखा कोर्ने सपना बुनेर पूर्णकालीन राजनीतिमा होमिएका मैनाली राजनीतिबाट परिवर्तन हुने नदेखेपछि विदेशतिर लागे । अरुको उज्जवल भविष्यको रेखा कोर्ने सपना बनाएका मैनालीले साउदी अरबमा ५ वर्ष ७ महिना  बिताए । विदेशमा हुँदा पोल्ट्री फर्म, एग्रिकल्चर कम्पनी, गाई फर्ममा काम गरेको उनी सुनाउँछन् ।

वैदेशिक रोजगारीबाट फर्केपछि पुनः पूर्णकालीन राजनीतिमा सक्रिय हुने सोच बनाएर गोपाल किराँतीको नेकपा माओवादी केन्द्रमा लागेको उनले बताए । उनले सातौं राष्ट्रिय अधिवेशनमा केन्द्रीय सदस्य र संखुवासभाको इन्चार्जको जिम्मा पाए । आठौं महाधिवेशनमा सबैभन्दा बढी मत ल्याएर उनले प्रदेश सचिवमा जिते ।

गोपाल किराँती राजनीतिक एजेन्डाभन्दा बढी जातीय राजनीतिमा लाग्न थालेपछि दोस्रो बैठकबाट राजीनामा दिएर उनी कृषि पेशामा लागे । एमाले र माओवादी एककीकरण भएर बनेको नेकपामा केही समय राजनीति गरेका मैनाली यतिबेला पूर्णकालीन राजनीति गर्दैनन् । उनी माधवकुमार नेपाल नेतृत्वको नेकपा एकीकृत समाजवादीको मोरङ जिल्ला सदस्य छन् । कृषिकर्मबाट बचेको समयमा मात्रै राजनीति गर्ने गरेको उनले बताए ।

‘राजनीतिलाई धेरैले कमाइ खाने माध्यम बनाएका छन्,’ उनले भने, ‘पेशा व्यवसाय अरु नै बनाएर शुद्ध सामाजिक कार्य गर्दै राजनीतिमा नलागेसम्म भ्रष्टाचार रोकिँदैन ।’

मैनालीसहित ४ जनाले कृषि फर्म खोलेर कृषिकर्म गरिरहेका छन् । मैनालीसँगै खिना माया थापा, विन्दुकला गुरुङ र हिमादेवी थापाले १४ विगाहा जमिन लिजमा लिएर कृषिकर्म गरिरहेका छन् । सामूहिक फर्मबाट गाईको दूध र कुखुराबाट नियमित आम्दानी भइरहेको छ भने बंगुर पाल्न शुरू गरिसकेका छन् । 

नियमित आम्दानीका लागि ५० लिटर दूध बिक्री गरिरहेको थापाले बताइन् । ‘यो वर्षभित्रमा नै ३०० लिटर दूध उत्पादन गर्ने गरी काम गरिरहेका छौं,’ उनले भनिन्, ‘बजारमा ६० रुपैयाँ प्रतिलिटर दूध बेच्ने गरेका छौं ।’

१ नम्बर प्रदेशमै सबैभन्दा ठूलो ब्रोइलर कुखुराको फर्म बनाउने योजनामा रहेको दाबी सञ्चालकको छ । १८ हजारभन्दा बढी कुखुरा फर्ममा रहेका मैनालीले बताए ।

लिजमा लिएकोमध्ये आधाजतिमा माछाका पोखरी खनिएका उनी सुनाउँछन् । ७ वटा पोखरीमा ६८ हजार माछाका भुरा हालेको उनले बताए । ‘ड्रागन फूड’ले यस वर्षदेखि उत्पादन दिने र केराले पनि उत्पादन दिइरहेको थापाले बताइन् । 

साझेदारी फर्म सञ्चालन गर्ने थापा र गुरुङ पनि राजनीतिमा उदाइरहेका महिला हुन् । दुवै जना बेलवारी नगरपालिकामा कार्यपालिका सदस्य छन् । ४ बिगाहामा धान, तोरी, मकै खेती गर्ने गरेको थापाले बताइन् ।  

आफ्नै माटोमा पसिना बगाएर उत्पादन गर्दै पैसा कमाएर जनतालाई आर्थिक रूपले सम्पन्न बनाउने योजना रहेको उनी बताउँछिन् । राजनीतिमा आश मरेपछि राजनीति नै छाडेर पूर्ण रूपमा कृषि कर्ममा लाग्न सक्ने उनीहरू बताउँछन् ।

‘विचारधारा हेर्दाहेर्दै भविष्य सकिँदो रहेछ,’ मैनालीले भने, ‘अब पूर्णकालीन राजनीतिमा फर्किने अवस्थामा छैन, बरु पूर्णकालीन कृषिले अनुहारमा चमक ल्याउन थालेको छ ।’

राजनीतिक नेतृत्वले जनताको मनोभाव अनुसार काम गर्न नसकेपछि बिरक्तिएर राजनीतिलाई केही पर सार्दै व्यावसायिक कृषिमा लागेको उनी बताउँछन् । कृषिलाई भरपर्दाे पेशा भएको बताउँदै उनले आफ्नो माटोमा पसिना बगाएर मोती फलाउने योजना रहेको बताए ।

बिहान चिया पसलमा बसेर निराशाको गफ गर्नेहरूका लागि मैनाली प्रेरणाका स्रोत बनेका छन् । सामूहिक कृषि फर्ममा उनीहरू आफैं काममा खट्ने गरेका छन् भने केहीलाई रोजगारी दिएका छन् ।