नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले नागरिकतासम्बधी समस्या समाधान गर्नका लागि नयाँ ऐन निर्माण गरिनुपर्ने बताएका छन् । नेपालको संविधानमा नागरिकता सम्बन्धमा गरिएको व्यवस्था कार्यान्वन गर्न संशोधनमात्र पर्याप्त नभएको भन्दै उनले संसद्बाट नयाँ ऐन नै निर्माण गरिनुपर्ने धारणा राखेका हुन् । 

शुक्रवारदेखि काठमाडौंमा शुरू भएको एमाले केन्द्रीय कमिटी बैठकमा ओलीले पेश गरेको प्रतिवेदनमा नागरिकता विधेयकमा पार्टीको दृष्टिकोण स्पष्ट पार्दै ‘नयाँ ऐन जारी गर्दा विगतमा संसद्मा प्रस्तुत गरिएको नागरिकता विधेयक र सम्बन्धित समितिमा भएका छलफल र निष्कर्षलाई आधार बनाइनुपर्ने’ उल्लेख गरेका छन् । 

जन्मका आधारमा नागरिकता पाएका वा जन्मसिद्ध नागरिकका सन्ताले बिना व्यवधान तत्काल नागरिकता पाउनुपर्ने एमालेको धारणा छ । त्यस्तै, गैर आवासीय नेपालीहरूलाई संविधानको भावना बमोजिम आर्थिक, सामाजिक र सांस्कृतिक अधिकारसहितको नागरिकता प्रदान गरिनुपर्ने ओलीले उल्लेख गरेका छन् । 

वैवाहिक अंगीकृतहरूको हकमा निश्चित समयका अन्तरालपछि मात्रै नागरिकता पाउने र त्यस अवधिसम्म निजलाई बसोबासका लागि परिचय पत्र वितरण गर्ने र व्यवसायलगायत कामका लागि सहज तुल्याइनुपर्ने प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । 

ओलीले प्रतिवेदनमा लैंगिक समानता, आमाको आत्मसम्मान, आमाको नाममा नागरिकता पाउने संवैधानिक प्रबन्धको कार्यान्वयन, प्रादेशिक र लैंगिक पहिचानलगायत प्रश्नमा राष्ट्रपतिबाट उठाइएका गम्भीर प्रश्नमा गहन छलफल हुनुपर्ने र सहमति निर्माण गरिनुपर्ने उल्लेख गरेका छन् । ओलीले कतिपय प्रश्नमा प्रतिनिधिसभा नियमावलीअनुसार जनताको सुझाव लिनेसमेत व्यवस्था गर्नुपर्ने उल्लेख गरेका छन् ।