काठमाडौं, १७ माघ-निजामतिसहित विभिन्न सरकारी सेवा रही अवकाश पाएका कर्मचारीहरुका लागि हाल सरकारले मासिक करिब *सवा ३ अर्ब बराबरको रकम खर्च गरिरहेको देखिएको छ ।

निजामति कर्मचारी, संवैधानिक निकायका पदाधिकारी, स्वास्थ्य सेवा, राजप्रसाद सेवा, नेपाल प्रहरी, सामुदायिक विद्यालयका शिक्षक, सशस्त्र प्रहरी, नेपाली सेना, अनुसन्धान र अन्य गरी कुल २ लाख ४१ हजार ८५० जनाले पेन्सन लिइरहेका छन् । यो यही माघ १४ गतेसम्मको तथ्याङ्क हो ।

यी सबैलाई पेन्सन दिँदा चालु आर्थिक वर्षमा करिब ४० अर्ब खर्च हुने देखिएको निवृत्तिभरण व्यवस्था कार्यालयका प्रमुख हेमन्त राज निरौलाले जानकारी दिए । 

निजामतिका साढे ७० हजारले बुझ्छन् पेन्सन

नेपालमा वि.सं. २०१३ देखि शुरु भएको निजामति सेवामा कार्यरतहरुमध्ये हालसम्म ७० हजार ६ सय ६८ जनाले अवकाश पाएर निवृत्तिभरण पाइरहेका छन् ।

कार्यालय सहयोगी प्रथम, द्वित्तीय, तृतीय, चतुर्थ, पाचौं, बहिदार, मुखिया, खरिदार, नायव सुब्बा, नायव सुब्बा अतिरिक्त, शाखा अधिकृत, उपसचिव, सहसचिव, सचिव, विशिष्ट श्रेणीको सचिव, मुख्यसचिव लगायतका विभिन्न निजामति सेवाका पदमा रही सेवा गरेका कर्मचारीका लागि मात्र वार्षिक करिब १६ अर्ब खर्च गरिरहेको निवृत्तिभरण व्यवस्थापन कार्यालयले जनाएको छ ।

अहिले अवकाश प्राप्त गरी निवृत्तिभरण (पेन्सन) लिइरहेका निजामति कर्मचारीको संख्या ७० हजार ६ सय ६८ जना रहेको तथ्याङ्क छ ।

जसमध्ये कर्मचारीतन्त्रको सबैभन्दा ठूलो पद मुख्यसचिव पदबाट अवकाश लिएका कर्मचारीहरुले सबैभन्दा बढी ५५ हजार २ सय रुपैयाँ निवृत्तिभरण पाइरहेका छन् ।

कुनै पनि निजामति कर्मचारीले गरेको सेवा अवधिका आधारमा अवकाशपछिको निवृत्तिभरण फरक–फरक तोकिएको छ । जसअनुसार प्रथम श्रेणीको कार्यालय सहयोगीले हाल पाउने निवृत्तिभरण १६ हजार १ सय ३० रुपैयाँ रहेको छ । द्वित्तीय, तृतीय, चतुर्थ र पाचौं तहको कार्यलय सहयोगीले क्रमशः १७ हजार २ सय ३०, १८ हजार ३ सय ४०, १९ हजार ८ सय ७० र २२ हजार १ सय ४० रुपैयाँ निवृत्तिभरणबापत पाउँछन् । 

यसैगरी बहिदार पदबाट अवकाश पाएको कर्मचारीले हाल १७ हजार २ सय ३०, मुखियाले १८ हजार ३ सय ४०, खरिदारले २२ हजार १ सय ७०, नासुले २३ हजार ५ सय, नासु अतिरिक्तले २५ हजार ६ सय ८० रुपैयाँ निवृत्तिभरण रकम पाउँछन् । यस्तै, शाखा अधिकृतबाट अवकाश पाएका कर्मचारीको हालको निवृत्तिभरण रकम मासिक ३० हजार ५ सय रहेको छ भने उपसचिव द्वित्तीय श्रेणीबाट अवकाश पाएको कर्मचारीले ३४ हजार २ सय २०, सहसचिव प्रथम श्रेणीबाट अवकाश पाएकाले ४० हजार १ सय ५० रकम मासिक निवृत्तिभरणबापत पाउँछन् ।

सचिव राजपत्राङ्कित प्रथम श्रेणी पदबाट अवकाश पाएका कर्मचारीले ४२ हजार ८ सय ८० रुपैयाँ मासिक निवृत्तिभरण पाउँछन् । यसैगरी विशिष्ट श्रेणीको सचिव पदबाट अवकाश पाएका कर्मचारीले ५१ हजार ४ सय २० रुपैयाँ निवृत्तिभरण पाउँछन् । 

नेपाली कर्मचारी इतिहासमा हालसम्म २३ जना कर्मचारीले मूख्य सचिव पदसम्म पुगेर अवकाश लिएका छन् । तीमध्ये कतिपयको मृत्यु भइसकेको छ । मृत्यु भएकाहरुकाे जीवनसाथी जीवित रहेसम्म उनीहरुले पेन्सन लिन्छन् । दुवैको मृत्यु भइसकेपछि मात्र उनीहरुले पाउँदै आएको पेन्सन सुविधा रोकिन्छ ।

यस्तै पूर्व मुख्यसचिव लिलामणि पौड्याल हाल चीनका लागि राजदूत रहेकाले उनले पनि स्वैच्छाले निवृत्तिभरण नलिएको निवृत्तिभरण व्यवस्थापन कार्यालयका प्रमुख हेमन्तराज निरौलाले जानकारी दिए ।

सरकारले विभिन्न समयमा अवकाश पाएका कर्मचारीको निवृत्तिभरण रकममा वृद्धि गरेको छ । जसमध्ये पछिल्लोपटक २०७३ सालमा निवृत्तिभरणमा वृद्धि गरेको छ । 

स्वास्थ्य क्षेत्रबाट पेन्सन पाउने कर्मचारी ६ हजार बढी

स्वास्थ्य सेवातर्फ काम गरी अवकाश पाएका कर्मचारीहरुले  १६ हजार २ सय ३० देखि ५१ हजार ४ सय २० रुपैयाँ मासिक निवृत्तिभरणमार्फत पाउँछन् । जसमध्ये स्वास्थ्य सेवामा काम गरी सहायक पहिलो तहबाट अवकाश पाएको कर्मचारीले सबैभन्दा कम १६ हजार २ सय ३० रुपैयाँ मासिक पाउँछ ।

यसैगरी सहायक दोस्रो तहबाट अवकाश पाएका कर्मचारीले १७ हजार  २ सय ३०, तेस्रो १८ हजार ३ सय ४०, चौँथो २२ हजार १ सय ७० र पाचौं तहबाट अवकाश पाएकाले २३ हजार ५ सय रुपैयाँ निवृत्तिभरणबापत पाउने गरेका छन् ।

यस्तै वरिष्ठ पाचौं तहबाट अवकाश पाएकाले २५ हजार ६ सय ८० रुपैयाँ, अधिकृत छैटौं तहबाट अवकाश पाएकाले ३० हजार ५ सय रुपैयाँ, अधिकृत सातौं तहबाट अवकाश पाएकाले ३२ हजार ९० रुपैयाँ, अधिकृत आठौं तहबाट अवकाश पाएकाले ३४ हजार २ सय २० रुपैयाँ, अधिकृत नवौं तहबाट अवकाश पाएकाले ३६ हजार ९ सय ३० रुपैयाँ, अधिकृत दशौं तहबाट अवकाश पाएकाले ४० हजार १ सय ५० रुपैयाँ, अधिकृत एघारौं तहबाट अवकाश पाएकाले ४२ हजार ८ सय ८० रुपैयाँ र अधिकृत बाह्रौं तहबाट अवकाश पाएका कर्मचारीले ५१ हजार ४ सय २० रुपैयाँ पाउँछन् ।

माघ १४ गतेसम्मको तथ्याङ्कअनुसार यसरी स्वास्थ्य सेवामा काम गरी अवकाशपछि निवृत्तिभरण लिइरहेका कर्मचारीको संख्या ६ हजार १ सय ६४ जना छन् ।

* सच्याइएको ।