चिनियाँ कलाकार तथा फिल्म निर्माता अई वेईवेईले चीनको विश्वव्यापी प्रभाव निकै बढिसकेकाले यसलाई रोक्न नसकिने बताएका छन् । 

उनले भने, ‘पश्चिमी मुलुकहरूले चीनका बारेमा दशकौंअघि नै चिन्ता गर्नुपर्थ्यो । अब त निकै ढिलो भइसकेको छ किनकि चीनप्रति पश्चिमको निर्भरता निकै बढेको छ । त्यो निर्भरता घटाउँदा चीनलाई निकै कष्ट पुग्छ र चीन बेस्सरी रिसाउनुको एक कारण त्यो पनि हो ।’

अई चीन सरकारका कठोर आलोचक हुन् । 

बेइजिङ ओलम्पिकको बर्ड्स नेस्ट स्टेडियमको डिजाइन बनाएकोमा अईको नाम अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा चर्चित बनेको थियो । 

चीनले राजनीतिक प्रभाव बढाउनका लागि आर्थिक क्षमताको उपयोग गर्ने गरेको उनले बताए । हालैका वर्षमा चीन निकै मुखर भएको उनले बताए । 

लगभग एक दशकअघिसम्म चीनले संसारसमक्ष विनम्र अनुहार प्रस्तुत गर्ने गरेको थियो । चिनियाँहरू आफ्नो देश अझै पनि विकासशील रहेको र पश्चिमी मुलुकहरूबाट धेरै कुरा सिक्न बाँकी रहेको बताउने गर्थे । 

सन् २०१२ मा सी चिनफिङले सत्ता सम्हालेदेखि विनम्रता तथा साधारण बनिरहने प्रवृत्ति घट्दै गयो र उपलब्धिका लागि प्रयास गर्नका लागि जोड दिन थालियो । 

तर केही मापदण्डमा चीन अहिले पनि विकासशील देश हो । त्यहाँ साढे २ करोड जनता अहिले पनि गरीबीको रेखामुनि छ । 

तर ऊ संसारको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र हो र आगामी केही वर्षमा उसले अमेरिकालाई पछि पार्न सक्छ । अमेरिकाको विश्वव्यापी प्रभाव घट्दै गइरहेकोमा चीनको प्रभाव अझै बढिरहेको छ ।

विश्वका प्रत्येक स्थानमा चीनले प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष रूपमा उपस्थिति बढाएको छ । कुनै पनि देशले चीनको आधारभूत स्वार्थविपरीत काम गरेमा त्यसको परिणाम भोग्न तयार हुनुपर्छ ।

तर चीन सरकारको मुखपत्र ग्लोबल टाइम्सका सम्पादक हु शिजिन चीनले कसैलाई नधम्काउने गरेको बताउँछन् । 

उनी सोध्छन्, ‘चीनले कहिले कुनै देशको इच्छाविरुद्ध कुनै काम गरेको छ ? अमेरिका संसारका विभिन्न देशमाथि प्रतिबन्ध लगाउँछ । चीनले कुनै देशमाथि प्रतिबन्ध लगाएको छ र ?’

उनी भन्छन्, ‘कुनै कुनै विशेष मुद्दामा हामीले असहमति प्रकट गरेका छौं र त्यो पनि हाम्रो देशसँग सीधै कुरामा मात्र ।’

तैपनि चीनले ताइवान, अस्ट्रेलिया, जापान, क्यानडा, भारत, बेलायत अनि अमेरिकासँग गतिरोध गरिरहेको छ । 

चीन किन यति धेरै आक्रामक बनिरहेको छ भन्ने कुरा बुझ्न सोभियत संघ पतन हुने बेलाको घटनाक्रम थाहा पाउनुपर्छ । 

चीनका राष्ट्रपति सी र उनका सहयोगीहरू पुरानो सोभियत साम्राज्य रुसीहरूको समर्थन नरहेका कारण चकनाचुर भएको कुरा सम्झेर डराउँछन् । त्यसैले जनताको समर्थन हासिल गरिराख्न उनीहरू उग्रराष्ट्रवादको सहारा लिइरहेका छन् । 

अहिले नयाँ शीतयुद्ध शुरू भएको हु स्वीकार गर्छन् । चीनको प्रमुख विवाद मूल रूपमा अमेरिकासँगै छ । ट्रम्पको लगातार आक्रामक रवैया अमेरिकी राष्ट्रपति चुनावसँग जोडिएको उनी बताउँछन् । 

चुनावमा जसले जिते पनि निर्वाचनपछि परिस्थिति सुध्रने सम्भावना रहेको उनी बताउँछन् । 

त्यसो हुँदा पनि पश्चिमले चीनको प्रभावबाट बच्न निकै ढिलाइ गरिसकेको छ ।