रोजगारीको शिलशिलामा चार वर्षदेखि भारतमा रहेका अछाम रामारोशनका कमल साउद मंगलवार त्रिनगर नाका हुँदै नेपाल प्रवेश गरे ।

उनी नाकामा आइपुग्दा यातायातका कर्मचारीहरू आ–आफ्नो बसमा आउनुहोस् भन्दै कराउँदै थिए । श्रीमती, भाञ्जी र सानी छोरी पनि साथमा ल्याएका उनलाई अछाम पुग्नु थियो ।

विगतमा ८ सयदेखि १ हजारसम्ममा घर पुग्ने उनले यस वर्ष भने धनगढीबाट अछाममा पुग्न ६ हजार तिर्नुपर्‍यो ।

‘अहिले एक जनाको एक दुई हजारका दरले भाडा तिर्नुपरिरहेको छ,’ उनले भने, ‘मैले तीन जनाको टिकटबापत ६ हजार बुझाएँ, तर टिकट दिएका छैनन्, के गर्ने हामी जानैपर्ने बाध्यता छ ।’

‘हामी ठगिइरहेका छौं, नाम टिप्ने तर टिकट नदिने र एक व्यक्तिको दुई हजारका दरले रकम असुली हुँदैछ,’ उनले थपे, ‘म भारतमा चौकीदारी गर्थें, श्रीमती पनि त्यहाँ घरमा खाना बनाउने काम गर्थिन्, अहिले श्रीमती बिरामी भइन्, त्यसैले आउनैपर्ने भयो।’

अछामकै दीपेन्द्र शाहीले भने, ‘हामी सधैँ भारत आउने/जाने गथ्र्यौ विगतमा ९ सय रुपैयाँ टिकट थियो कोरोना संक्रमण फैलिएपछि घर आएका थिएनौं, अहिले घर जान २ हजार रकम तिर्नुपर्ने बाध्यता छ ।’

अहिले भारतबाट आउने नागरिकहरूलाई लक्षित गर्दै सुन्दर सुदूरपश्चिम यातायातले सीमा नाकाबाटै बस सेवा प्रदान गरिरहेको छ । 

भारतको गुजरातमा चौकीदारी गरेर आफ्नो घर फर्किएका अर्जुन थापाले पनि चर्को रकम असुली भइरहेको बताए ।

‘भाडा त महंगो तिरी नै रहेका छौं, उनले भने, ‘बसमा पनि ठाउँ नै हुँदैन, यस्तो कोरोनाको बेला कोचाकोच भएर घर जानु पर्छ । संक्रमित पो भइन्छ कि भन्ने डर लागिरहेको छ ।’ 

‘होल्डङ सेन्टरनजिकै प्रहरीको यात्रु सहायता कक्ष छ, तर उनीहरूले पनि हाम्रो गुनासो सुन्दैनन्, हामीले उनीहरूबाट पनि उल्टै दुव्र्यवहार खेप्नुपर्छ,’ रामारोशनका कमल परियारले भने, ‘हामीले न्यायको लागि कसलाई गुहार्ने ?’

‘भाडा दर कार्यान्वयनमा छैन, भारतबाट आउनेहरूको मुख हेरेर यहाँ भाडा तोकिइरहेको छ,’ डोटीका हरेन्द्र मडैले भने, ‘भारतबाट आउँदा बरु सजिलो छ अहिले त हामी आफ्नै भूमिका लुटिइरहेका छांै । प्रहरीले पनि कमिसन खान्छन् कि क्या हो, गुनासो गर्दा पनि कुनै सुनुवाइ हुँदैन ।’

अछाम बान्निगढीका ६५ वर्षीय जयन्त तिरुवाले धनगढीबाट घर जान  ३ हजार रकम तिर्नुपरेको गुनासो गरे । ‘टिकट पनि पाइएन, गाडीमा चढेपछि बस्ने सिट पनि पाइएन,’ उनले भने, ‘साह्रै समस्या भोग्नुपर्‍यो ।’

पहाडी जिल्ला जाने यात्रुहरूले मात्रै हैन कैलालीकै नागरिकहरूले पनि चर्को भाडा असुली भइरहेको गुनासो गरेका छन् । 

‘त्रिनगर नाकाबाट बर्दगोरिया गाउँपालिका जान मैले ५ सय तिर्नुपर्‍यो,’ स्थानीय प्रेम विकले भने, ‘यसअघि १ सय ५० रुपैयाँमा सहजै हामी घर पुग्थ्यौं ।’

स्थानीय प्रशासन भने मापदण्डविपरीत काम गर्नेलाई कारवाही हुने बताउँछ ।

‘नाकामा चर्को भाडा असुली भइरहेको छ भन्ने गुनासो आएको छ,’ कैलालीका सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी हिरालाल चौधरीले भने, ‘हामीले जिल्ला प्रहरी कार्यालय कैलालीलाई निर्देशन दिइसकेका छौं । मापदण्डविपरीत काम गर्नेलाई कारवाही हुन्छ ।’

तर नाकामा प्रहरी भने खटिएका छैनन् । छेउमै रहेको प्रहरीको हेल्प डेक्सलाई त्यसबारे मतलब नै छैन । 

जिल्ला प्रहरी कार्यालय कैलालीका निमित्त प्रवक्ता प्रहरी निरीक्षक दान बहादुर रोकायाले भने, ‘यातायात व्यवसायीहरूले चर्को भाडा असुलेको पाइएमा हामी कानूनबमोजिम कारवाही गर्छाैं ।’

उनले थपे, ‘हामीले नाकामा निगरानी बढाएका छौं, अब त्यस्तो हुन दिँदैनौं ।’ बस व्यवसायी भने चर्को भाडा असुली नभएको दाबी गर्छन् ।