बैशाख २७, २०८०
तीस (२०३०) को दशकमा मार्सल आर्ट्सको जगजगी थियो । युवावस्थाका तन्नेरीमा उस्तै जोश पनि हुन्थ्यो । त्यो बेला तत्कालीन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (चौथो महाधिवेशन)को विचार निकै क्रान्तिकारी थियो । अर्घाखाँचीमा नेकपा (पुष्प...
काठमाडाैं | चैत १२, २०७७
कोरोना महामारीको समयमा स्यानिटाइजर र मास्कभन्दा युट्युबको माग झन् धेरै बढिरहेको छ। मानिसहरू तरकारी पकाउँदै छन्, तर हातमा मोबाइल उचालेर कान्ड हेरिरहेका छन् । यत्तिको व्यस्त त ९ हजार फिटको उचाइमा जहाज उडाइरहेको पाइलट पनि हुँदैन होला।
प्रधानमन्त्री केपी ओलीले आज के बोले भन्ने कुराको खासै महत्त्व छैन। तर भाइरल गायक सचिन परियारको बुवाले के बोलिरहेका छन् भन्ने कुरा सुन्न धेरैको कान मृगको जस्तै ठाडो भएको छ । एक जना मित्रले 'कलौटेको घमण्डले सीमा नाघ्यो' भनेर फेसबूकमा लेखेका रहेछन्। को कलौटे रहेछ भनेर युट्युबमा हेरेको त तिनै सचिन परियारको बाउ पो रहेछन् ।
जनताले आफ्नो स्तर अनुसारको नेता जन्माउँछ । कलाकार, पत्रकार, लेखक, युट्युबर पनि हामीले आफ्नै स्तर अनुसारको जन्माएका छौं । हामीले सी चिन फिङ, भ्लादिमिर पुटिन, विलियम शेक्सपियर र लेरी लिङ जन्माउन सक्दैनौं, हामीले जन्माउने भनेको सचिन परियारको बाउजस्तो अदभूत वाक कला भएको, देशका लागि आवश्यक एउटा सपुत हो। यस्तो अद्भूत प्रतिभाको संरक्षण गर्नु हामी सबैको कर्तव्य पनि हो ।
यतिबेला हामी युट्युबमा मन्दिरमा अलपत्र परेकी दुलहीको आँसु देखेर रोइरहेका छौं । लाहुरे कान्डले संसार नै आँसुको समुन्द्रमा डुबाई छाड्यो । राजेन्द्र खड्गीले आफ्नो जेठी बूढी नै राम्री हो कि क्या हो भनेर सबैको दिमाग हल्लाइदिएका छन्। दर्शकहरूको रुचि अनुसार एउटा युट्युबर थरिथरिका काण्ड खोज्न बाध्य छ्न् । एकदिन त्यो काण्ड तपाईंको घर भित्रैसम्म आउन सक्छ । त्यसो भयो भने नेपालमा भाइरल हुन बाँकी कोही रहँदैनन् ।
तर यहाँ जे हुन्छ, सबै मिलेमतोमै हुन्छ। चलचित्रमा हिरो र गुण्डा मिलेमतोमा नै लडेका हुन्छन्, किनकी तिनीहरूले पैसा पाउँछन् । व्यापारीहरूले मिलेमतो गरेर नै कालोबजारी गरिरहेका हुन्छन्, किनकी तिनीहरूले नाफा धेरै कमाउँछन् । युट्युबरहरूले पनि यहाँ जे गरिरहेका छन् त्यो सबै मिलेमतोमा नै गरिरहेका छन्, किनकी तिनीहरूले पनि भ्युज बढाउँछन्, पैसा कमाउँछन् ।
भोलि कहाँ जाने, के गर्ने, कसो गर्ने, एक्सन कट हाटहुट कसरी गर्ने भन्नेबारे पुण्य गौतम नाम गरेका फकीर मनुष्यलाई अग्रिम जानकारी हुन्छ । काण्डअनुसार आफ्नो भूमिका निभाउन उनी सिपालु छन् । कुनै जमानमा हेमा नाम गरेकी चेलीको नानी बोकेर, टाउकोमा चामल उचालेर हिँडेका यिनी युट्युबरसँग मिलेमतोमै बारम्बार बेहोश हुने, भुइँमा लड्ने नाटक समेत गर्दै आएका छन् ।
यो स्तम्भकारलाई पनि एकपटक यस्तै एउटा काण्डमा झण्डै फसाइयो । एकजना गहुँगोरी अनुहारकी चेलीलाई उनको बुढाले धोका दिएको रहेछ । युट्युबरहरूले ती चेलीलाई ट्याक्सीमा हालेर अनामनगर ल्याएका रहेछन् । मलाई बोलावट भयो, र भनियो- 'यी मगर्नी नानी रहेछिन्, यिनको बुढालाई फोन गरेर क्यामेराको अगाडि लाइभमा तपाईंले सम्झाइदिनुपर्यो ।' त्यसप्रकारको आत्मघाती काण्ड बुझ्नेबित्तिकै म पिसाब फेर्ने बहना बनाएर त्यहाँबाट फरार भएको थिएँ ।
पाटन दरबारनजिकैको एउटा रेष्टुरेन्टमा युट्युबरहरू भेला भएका रहेछन्। मलाई तपाईं जसरी पनि आउनुपर्यो दाइ, सानो कार्यक्रम छ भनेर तारन्तार कल आयो । के रहेछ भनी हेर्न गएँ । त्यहाँ त बडी बिल्डर केटीहरू पनि आएका रहेछन् । म बोल्दै गर्दा उनीहरूले मलाई कुटपिट गर्ने र भिडियो भाइरल गराउने नवीनतम काण्डको रचना भएको रहेछ । राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय बदनामी कमाइने डरले त्यहाँबाट पनि म पिसाब फेर्ने बहाना पारेर फरार हुनुपर्यो ।
तपाईंहरूले चलचित्रमा भएपनि सैनिकहरू कमिलाको ताँतीजस्तै हिँडिरहेको त देख्नुभएकै होला । काठमाडौंमा युट्युबरहरूको पनि ठीक त्यस्तै ताँती हुन्छ। सैनिकहरू हतियार बोक्छन्, युट्युबरहरू पनि हतियार बराबरको क्यामेरा बोक्छन्। सैनिकहरू दुश्मनको खोजीमा आफ्नो मिसन पूरा गर्न हिँड्छन्, युट्युबरहरू नयाँ- नयाँ काण्डको खोजीमा हिँड्छन् ।
कोही कसैको श्रीमती घरबाट सम्पर्कविहीन भयो र कुनै युट्युबरले थाहा पायो भने उसले सारा युट्युबरलाई खबर गर्छ र निकै गर्वका साथ भगुवा काण्डको बेलिबिस्तार लगाउँछ। कुन गाउँको ससुरा कुन बुहारीसँग लस्किएर काण्ड घटाएको छ, त्यो युट्युबरको कानमा मात्रै पर्नुपर्छ, युट्युबरको पल्टन त्यो गाउँतर्फ लागिहाल्छ।
पक्कै पनि युट्युब मल्टीमिडियाको निकै राम्रो प्लेटफर्म हो । नयाँ-नयाँ प्रतिभाहरू पनि जन्मिएका छन्, र मूलधार भनिएको टेलिभिजनलाई नै च्यालेञ्ज गरिरहेका छन् । प्रतिभावान युट्युबर पनि छन् । तर पछिल्लो समय नेपालमा कोरोनाभइरस मात्र हैन युट्युब भाइरलको पनि महामारी चलेको छ। भ्युज बढाउने र पैसा कमाउने चक्करमा हामीले बालबालिका, युवा पुस्ता र समाजमा कस्तो सन्देश प्रवाह गर्न खोजिरहेका छौं भन्ने पाटोमा कसैको ध्यान गएको छैन । यस्तो लाग्छ, नेपाल मन्दिर नै मन्दिरको मात्रै देश हैन काण्डैकाण्डको पनि देश हो।
चाउचाउको बक्सामा फालिएको नवजात बच्चाको मनै रूवाउने भिडियो होस् वा चार वर्ष लगातार पढेर पनि लोकसेवा आयोगको परीक्षामा फेल भएकाहरूलाई पारो तताउने विषय शाही नाम गरेका केटाको 'फर्जी अद्भूत क्षमता'को रहस्योद्घाटन किन नहोस्, ती सबै मिलेमतोमा गरिएका प्रपञ्चहरू थिए । युट्युबरहरूले मात्र हैन टेलिभिजनहरूले पनि कैयौं कुरा मिलेमतोमा गर्छन् । अघिल्लो जन्मको सबै कुरा कापीमा लेख्ने, सबै प्रसंगको स्मरण गर्न सक्ने गुगल ब्वाइको पनि मिलेमतोमै प्रचार गरिएको हो भन्ने लाग्छ ।
तीस (२०३०) को दशकमा मार्सल आर्ट्सको जगजगी थियो । युवावस्थाका तन्नेरीमा उस्तै जोश पनि हुन्थ्यो । त्यो बेला तत्कालीन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (चौथो महाधिवेशन)को विचार निकै क्रान्तिकारी थियो । अर्घाखाँचीमा नेकपा (पुष्प...
नेपालको संविधान २०७२ को भाग ४ ले राज्यका निर्देशक सिद्धान्त, नीति तथा दायित्वसम्बन्धी व्यवस्था गरेको छ । भाग ४ को धारा ५१ मा राज्यका विभिन्न नीतिहरूबारे विशेष व्यवस्था छ । जसमध्ये 'विकास सम्बन्धी नीति'मा(५...
सामान्यतया रूपान्तरण भन्नाले कुनै पनि वस्तुको रूप वा गुणमा परिवर्तन वा बदलाव, संस्था, समाज या व्यक्तिको चेतना वा गुणवत्तामा आधारभूत परिवर्तन वा सुधार भन्ने जनाउँछ । अंग्रेजीमा 'ट्रान्सफर्मेशन'...
नेपालीलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका पठाउने प्रपञ्चको पूरै पर्दाफास हुन अझै केही समय लाग्ला । यो प्रकरणलाई नेपाली समाजको चेत रत्तिभर बदलिएको छैन भन्ने एउटा गतिलो उदाहरणका रूपमा लिन सकिन्छ । गणतन्...
उहिलेको जमानामा रेडियो नेपालमा 'म तिम्रो शहर छोडी टाढा जाँदैछु…' भन्ने गीत निकै सुनिन्थ्यो । त्यही गीतको झल्को दिनेगरी टोपबहादुर रायमाझी यतिखेर काठमाडौं शहर छाडेर कतै टाढा गएका छन् । फर्किने...
नेपाली कांग्रेसका नेता नरहरि आचार्य २०५२ साल मंसिर २७ गते संसदीय व्यवस्था मन्त्री बनेका थिए । आचार्यले मन्त्री बनेको ६ महिनापछि २०५३ असार २५ गते मन्त्रिपरिषद् सचिवालयमा सम्पत्ति विवरण पेश गरेका थिए । आचार्य २०५३ ...
सामान्यतया रूपान्तरण भन्नाले कुनै पनि वस्तुको रूप वा गुणमा परिवर्तन वा बदलाव, संस्था, समाज या व्यक्तिको चेतना वा गुणवत्तामा आधारभूत परिवर्तन वा सुधार भन्ने जनाउँछ । अंग्रेजीमा 'ट्रान्सफर्मेशन'...
हाम्रो सडकमा सधैँ एउटा नारा गुञ्जिरह्यो, ‘भ्रष्टाचारीलाई फाँसी दे !’ यो नारा सडकले त सुन्यो, तर सदनले कहिल्यै सुनेन । सर्वसाधारण जनता आजित भएर भ्रष्टाचारीलाई ‘मारिदे’ भनेका हुन् । नागर...
नेपालीलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका पठाउने प्रपञ्चको पूरै पर्दाफास हुन अझै केही समय लाग्ला । यो प्रकरणलाई नेपाली समाजको चेत रत्तिभर बदलिएको छैन भन्ने एउटा गतिलो उदाहरणका रूपमा लिन सकिन्छ । गणतन्...