बालकुमारीमा सल्किएको झिल्को र नटरेको विस्फोटको खतरा

प्रहरीको लापरवाही र समन्वय अभावले शुक्रवार ललितपुरको बालकुमारीमा देशका दुई होनाहार युवाले अनाहकमा ज्यान गुमाउनुपर्‍यो ।

वैदेशिक रोजगारीमा गएर घरको ऋण तिर्ने र भाइबहिनी पढाउने सुजन राउत र वीरेन्द्र शाहको सपना खरानी भयो । जसको मृत्यु भयो उनीहरू बेरोजगार नेपाली युवाका प्रतिनिधि पात्र हुन् ।

रोजगार अनुमति प्रणाली (ईपीएस)मार्फत कोरियामा जाने परीक्षामा सहभागी हुन पाऊँ भन्दै आन्दोलित बेरोजगार युवाको प्रदर्शनमा प्रहरीको दमन भयो । 

बालकुमारीमा मन्त्रीको गाडी जल्यो । सार्वजनिक यातायातमा तोडफोड भयो र केही घाइते भए । राजधानीको मुटुमा यस्तो घटना कसरी भयो, यसबारे खासकुरो छानबिन समितिले ल्याउला । तर, प्रहरीको लापरवाहीका कारण बालकुमारी घटना भएको कुराको निष्कर्ष निकाल्न छानबिन समितिको रिपोर्ट कुर्नु परेन । 

युवाको प्रदर्शन छ भन्ने जान्दाजान्दै मन्त्रीले त्यही बाटो हिँड्नु या मन्त्रीलाई त्यो बाटोमा जान दिनुमा प्रहरीको कमजोरी देखिन्छ । घटनापछि ललितपुरका प्रहरी प्रमुख एसएसपी सिद्धिविक्रम शाह हेडक्वार्टर तानिएका छन् । 

सामान्यतया भीडमा गोली चलाउनुपूर्व प्रहरीले प्रमुख जिल्ला अधिकारीसँग अनुमति माग्नुपर्छ । सुरक्षा स्रोतका अनुसार शुक्रवार प्रहरीले प्रजिअसँग समन्वय गरेको थिएन । नैतिक जिम्मेवारीका कारण प्रमुख जिल्ला अधिकारी गृहमन्त्रालयमा तानिएका छन्, यो प्रशासनिक कुरा भयो । 

तर, बालकुमारी घटनाको आर्थिक–सामाजिक कोणबाट पर्याप्त चर्चा भएको छैन । 

घटना होइन, प्रवृत्ति 

दुईजनाको ज्यान जानेगरी शुक्रवार ललितपुरमा भएको घटना भवितव्य नभएर एउटा प्रवृत्तिको रूपमा हेर्नुपर्छ । कुनै नाजायज माग राखेर युवाले आन्दोलन गरेका थिएनन् । रोजगारीका लागि कोरिया जान पाउने आशामा परीक्षामा सहभागी हुन पाऊँ भन्दै प्रदर्शन गरेका थिए । यस्ता प्रदर्शन अनियन्त्रित हुनु सरकारमा रहेका राजनीतिक दलले सिकाएको संस्कारको उपज हो ।

आन्दोलन भइरहेको ठाउँमा सरकारका मन्त्रीहरू जाँदा तोडफोड गर्ने आन्दोलनको भाषा र शैली बनिसकेको छ । भएका रोजगारी खुम्चिँदै जानु र देशमा बेरोजगारीको समस्या विकराल बन्दा यस्ता झडपका घटना भइरहेका छन् । 

युवाहरू किन विदेश जान मरिहत्ते गरिरहेका छन् ? देशमा न कुनै रोजगारीको अवसर छ, न केही गर्छु भन्ने युवालाई काम गर्ने वातावरण छ । 

बेरोजगारी समस्या यसैगरी बढ्दै जाँदा ‘बालकुमारी’ घटना आगामी दिनमा पनि हुनेछन् । विडम्बना भन्नुपर्छ, यस्ता घटना हुन नदिन राजनीतिक दलहरू प्रतिबद्ध छैनन् । 

विमानस्थलमा लर्को, प्रसार्ईंहरूलाई मसला !

बालकुमारी घटनालाई राजनीतिकरण गर्न शुरू भइसकेको छ । कसैले विज्ञप्ति निकालेर कर्मकाण्ड पूरा गरेका छन् भने कुनै दल सडकमै ओर्लेका छन् ।

पुराना दलको कुशासनका कारण देशमा बेरोजगारी समस्या सिर्जना भएको आरोप लगाउने रास्वपाका नेताहरू असन्तुष्टिलाई भजाएर राजनीतिको रोटी सेक्ने ध्याउन्नमा लागेका छन् । रास्वपा सभापति रवि लामिछानेले अस्पतालमा मृतकको शव हेरेर सरकारविरुद्ध आक्रोश व्यक्त गरिरहेका छन् । 

राजनीतिक रूपमा अत्यन्त अपरिपक्क आचरण देखाउँदै आएकी सांसद डा. तोसिमा कार्की (१७००० प्लस २)को प्लेकार्ड लिएर सरकारको विरोधमा उत्रिएकी छन् । २०६२ सालमा इराकमा १२ जना नेपाली मारिएपछिको प्रतिक्रियामा तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले इराकका आतंककारी र नेपालका आतंकाकारी (माओवादी) उस्तै हुन् भनेर प्रतिक्रिया दिएका थिए । 

पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’को नेतृत्वमा आफैँ सरकारमा सहभागी भइसकेकी तोसिमाले गरेको टिप्पणी तुच्छ र अराजनीतिक हो । यदि प्रचण्ड १७ हजारको हत्यामा दोषी हुन् भने उनी नेतृत्वको सरकारमा किन सहभागी भएकी हुन् ? 

शासकीय क्षमतामा अक्षमता, कुशासन, परिवारवादमा फसेको भनेर प्रचण्डलाई आलोचना गर्नु राजनीतिक नै हुन्छ । तर, शान्ति सम्झौताको अस्तित्व स्वीकार गरेर बनेको संविधानअनुसार सांसद बनेकी तोसिमालगायत वैकल्पिक भनिएकाहरूले गरिरहेको आरोप उत्ताउलो छ । 

आलोपालो गर्दै सत्तामा ३० वर्षदेखि रजगज गरेका परम्परागत राजनीतिक दलको अक्षमताका कारण देशमा बेरोजगारी बढेको भनेर उनीहरूले आरोप लगाउनु पर्छ । राजनीतिक दलका नेताको प्रत्येक भाषणमा बेरोजगारी समस्या र युवा पलायनको कुरा गरिरहेका छन् । तर, युवालाई पलायन हुन बाध्य नपार्न र स्वदेशमा रोजगारी सिर्जना गर्न के काम गरे ? 

ईपीएसमार्फत कोरिया जान होस् कि लाखौं खर्च गरेर कोष्टारिका–ग्वाटेमाला हुँदै अवैद्य बाटोबाट अमेरिका छिर्न, युवाले मरिहत्ते गरिरहेका छन् । बेरोजगारीको भयाभह अवस्था बालकुमारीमा प्रकट भएको छ ।

राजनीतिक दलका नेताले यो घटनालाई कसरी बुझेका छन्, बेग्लै कुरा भयो । तर, राजधानी शहरमा मन्त्रीलाई गाडीबाट सडकमा झारेर गाडीमा आगो लगाउने अवस्था आउनु देशका लागि सामान्य घटना होइन । 

बढ्दो भ्रष्टाचार र भयाभह बेरोजगारी समस्या समाधानमा राजनीतिक दलले ठोस काम गरेनन् भने मन्त्रीलाई सडकमा झारेर गाडीमा आगो लगाउने घटना दोहोरिने छन् ।

बालकुमारीमा भएको घटनाले केवल दुर्गा प्रसाईं या सरकारप्रति आक्रोश व्यक्त गरिरहेका समूहलाई मलजल गर्नेछ ।