पाल्पा सदरमुकाम तानसेनबाट ७० किलोमिटर पूर्वको विकट क्षेत्र हो निस्दी गाउँपालिका । जहाँ अहिलेसम्म विद्युत् सेवा विस्तार हुन सकेको छैन । 

२०७४ सालमा भर्खरै स्थानीय तहको निर्वाचन सम्पन्न भएको थियो । गाउँपालिकाको नेतृत्वमा भारी मतले विजयी भएर आए अध्यक्षमा मुक्तबहादुर सारू ।

उनी निर्वाचित नहुँदै पनि योजना थियो – विकट गाउँपालिकालाई उज्यालो बनाउनुपर्छ, गाउँलाई अन्धकारबाट उज्यालो बनाउनुपर्छ ।

त्यो कुरा उनको घोषणा पत्रमा उल्लेख थियो ।
 
गाउँपालिकाको मित्यालमा बाह्रै महिना, चौबिसै घण्टा हावा चल्ने । उनले हावाबाट बिजुली निकाल्न सकिन्छ भन्ने सुनेका थिए । वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रले गाउँपालिको केन्द्र रूप्सेभञ्जाङमा वायुबाट विद्युत् उत्पादन गर्न सकिन्छ भन्ने अध्ययन गरी निष्कर्ष निकाल्यो । 

वैकल्पिक ऊर्जा प्रबद्र्धन केन्द्रले परीक्षणको लागि १ किलोवाट विद्युत् वायुबाट निकालेर परीक्षण सफल भयो । सारूले योजना बनाए – अन्धकार गाउँलाई हावाबाटै विद्युत् निकाली उज्यालो बनाउनुपर्छ । 

उनले हावाबाट बिजुली निकालेर गाउँलाई झिलिमिली बनाउँछु भन्दा धेरैले सारूलाई नै हावा भने । थोरै मान्छेले मात्र सारूलाई साथ दिए । गाउँमा उज्यालोका लागि चिन्ता गरिदिने मान्छे थिएनन् । 

उनले १५ किलोवाट वायु र १० किलोवाट सोलारबाट विद्युत् निकाल्न सके गाउँपालिका कार्यालयसहित वडाका २०० घरमा विद्युत् पुग्ने निचोड निकाले । योजनाका साथ वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रमा उनले योजना लगे । उनको पहललाई वैकल्पिक ऊर्जाले पनि साथ दियो । २०७६ अन्तिमतिर हावाबाट बिजुली निकाल्न चाहिने सबै उपकरण गाउँमा भित्रिए ।

उपकरणहरू जडान गरिए । बिजुली बल्यो । गाउँ उज्यालो भयो । गाउँपालिका अध्यक्ष सारूले हावा र सौर्य ऊर्जाबाट विद्युत् निकाल्न योजनालाई सफल बनाए । ‘२५ किलोवाटको हावाबाट बिजुली उत्पादन भएको छ । त्यसबाट ८ सरकारी संस्थामा विद्युत् सेवा पुर्‍याएका छौं । १५२ घरलाई पनि यो सुविधा उपलब्ध छ । उपभोक्ताले बिजुली उपयोग गरिरहेका छन् । यसैमा म धेरै खुशी छु,’ उनले भने ।

गाउँपालिकामा वायुबाट विद्युत् उत्पादनका लागि ३ करोड रुपैयाँ खर्च भएको छ । जसमध्ये ५० लाख रुपैयाँ गाउँपालिकाको बजेट हो । 

सारू थप्छन्, ‘नेताहरूले मलाई हावा कुरा गर्छ भने । हावाबाट बिजुली निकाल्ने कहीँ सफल हुन्छ ? हाम्रा नेताहरू हावा कुरा गरिरहे । म आफ्नो मिसनमा लागिरहे । हावाबाट बिजुली निकालेर जनताको घर र दिल उज्यालो बनाएँ ।’

इच्छाशक्ति भए विकासका काम गर्न गाह्रो नरहेको र केही गरौ भन्ने सोच भए काम गर्न सजिलै सकिने सारूले बताए ।

रूप्सेभञ्जाङमा वायुबाट विद्युत् उत्पादन भएपछि वायु ऊर्जा उत्पादनका लागि लगानीकर्ताले चासो देखाएका छन् । निस्दीमा तीव्र गतिमा हावा चल्छ । 

पहाडका अग्ला डाँडा र नदीका खोचमा निरन्तर हावा चलिरहन्छ, जुन कहिल्यै पनि रोकिँदैन । हावाको गतिअनुसार नै विद्युत् उत्पादन हुन्छ । 

विद्युत् उत्पादनका लागि वायुपंखा, कन्ट्रोलर र ब्याट्री आवश्यक पर्छ । अग्लो डाँडामा वायुपंखा फिट गरिन्छ । जसबाट कन्ट्रोल रूम हुँदै ब्याट्रीसम्म तार लैजान सकिन्छ । ब्याट्रीबाट आवश्यकताअनुसार विद्युत् आपूर्ति गरिन्छ । विद्युत्को संकट कम गर्ने दिशामा सहयोग पुग्नुको साथै हावापानी परिवर्तन विरुद्धको विश्वव्यापी अभियानले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने सारू बताउँछन् ।

वायुबाट विद्युत् निकालेको डाँडालाई पर्यटकीय केन्द्र पनि बनाउन सकिने प्रशस्त सम्भावना छन् । तानसेन आउने पर्यटकलाई निस्दीसम्म लगेर हावाबाट विद्युत् उत्पादन देखाउन आवश्वयक रहेको उनले बताए । 

‘निस्दीमा अझै विद्युतीकरण भइसकेको छैन । मैले विद्युत्, खानेपानी र बाटोघाटामा जोड दिएको छु । त्यही अनुसार काम पनि गर्दै आएको छु । गाउँपालिकालाई सफल र सुन्दर पर्यटकीय क्षेत्र बनाउने कोसिस मात्र गरेको हुँ,’ सारु भन्छन्, ‘हावाबाट पनि सबै गाउँलाई विद्युत् पुर्‍याउन पनि महंगो हुन जान्छ । केन्द्रीय विद्युत् प्रसारण लाइन ल्याउँदैछौं ।’

विद्युत् पुर्‍याएर जनताको घर र मन उज्यालो बनाउने उनको योजना छ । निस्दी मासुमा आत्मनिर्भर भएको छ । सुन्तला, अम्रिसो र इलामको चियाबगान जस्तै देखिने अम्रिसो पनि छ ।

उनी एमालेबाट निर्वाचित गाउँपालिका अध्यक्ष हुन् । धेरै काम गर्ने योजना हुँदाहुँदै स्थानीय तहका जनप्रतिनिधिको ५ वर्ष पुग्न लागेको छ । अब आफ्नो नेतृत्वमा शुरू भएका योजना सम्पन्न गर्नतर्फ लाग्नुपर्ने सारु बताउँछन् ।