चैत ११, २०७९
आधुनिकताको बढ्दो प्रभावसँगै मौलिक सीप, हस्तकला र काष्ठकलाका सामग्रीको प्रयोग घटेको छ । नयाँ संरचनामा प्रयोग नहुने र पुराना नासिँदै जाँदा मौलिक सीपयुक्त काष्ठकलाका सामग्री लोप हुँदै गएका छन् । सीपय...
कञ्चनपुर | जेठ २८, २०७९
१०० रुपैयाँमा पेटभरि खाना ! त्यो पनि एसी कोठामा बसेर । अचम्म लाग्न सक्छ । कसरी सम्भव छ ? तर कञ्चनपुरको महेन्द्रनगरका चक्र मिश्रले विगत ९ वर्षदेखि १०० रुपैयाँमै खाना खुवाउँदै आएका छन् ।
बिहान ४ बजे उठ्ने, नित्यकर्म सकेर ५ बजे महेन्द्रनगर बजारको ४ नम्बर गल्लीमा आउनु उनको दिनचर्या हो । २०७० सालदेखि उनी र उनकी पत्नी भागिरथी मिश्रको दिनचर्या यसरी नै चलिरहेको छ ।
मिश्र दम्पतीले ‘हाम्रो भोजनालय’ सञ्चालन गर्दै आएका छन् महेन्द्रनगरमा । उनले १०० रुपैयाँमा खाना खुवाउँछन् ।
१०० रुपैयाँमा खानाभन्दा ग्राहकको दिमागमा आउन सक्छ – स्टीलका थोत्रा थाल, कचौरा, त्यसमाथि भात, दाल र तरकारी एकै ठाउँमा राखेर ल्याएको तर होइन । उनले खुवाउने खाना ३ तारे होटलको झल्को दिने खालको छ ।
काँसको थाल, काँसकै कचौरा, स्थानीय जिरा मसिनो चामलको भात, दाल, अचार, मही, आलुको भुजिया, घ्यू र ३ वटा छुट्टाछुट्टै कचौरामा विभिन्न परिकारहरू हुन्छन् ।
महेन्द्रनगर जस्तो गर्मी ठाउँमा उनले ४ वटा ‘एसी’ (वातानुकूलित) जोडेका छन् । खाना खान आउने ग्राहकलाई गर्मी नहोस् भन्ने उद्देश्यले एसी जडान गरिएको व्यापारी मिश्रले बताए ।
खाना खाने ठाउँदेखि भान्सासम्म चटक्क सफा बनाएर राखिएको हुन्छ भने हात धुने धाराहरूमा पनि हात धुनका लागि तरल साबुन (ह्यान्ड वास) राखिएको छ ।
उनले अहिले ९ जनालाई रोजगारी दिएका छन् । विगत ९ वर्षदेखि हालसम्म पनि १०० रुपैयाँमा सादा खाना खुवाउँदै आएका छन् उनी । दही खाना ११०, मटन खाना २२० रुपैयाँमा खुवाउँदै आएका छन् ।
हाम्रो भोजनालयमा एउटा नियम छ – जसले खाना फाल्छ, उसले थप १०० रुपैयाँ जरिवाना गरेर २०० रुपैयाँ तिर्नुपर्ने । विगत ९ वर्षमा २ जनालाई मात्र जरिवाना तिराएको उनले लोकान्तरलाई बताए ।
‘अहिलेसम्म यो नियमलाई सबैले पालना गर्नुभएको छ तर पनि यतिका वर्षमा २ जनलाई थप दस्तुर तिराएका छौं,’ सञ्चालक मिश्रले भने, ‘सबैले अनुशासित भएरै खाना खानुहुन्छ ।’
उनले दैनिकजसो तरकारीको मेनु पनि फरक–फरक गर्दै आएका छन् । उनले धेरैजसो सिजनमा उत्पादन हुने तरकारी खुवाउँदै आएका छन् । पौष्टिक आहारलाई पनि मध्यनजर गरेर गेडागुडी, छोले, मही लगायतका अतिरिक्त खानेकुरा पनि थप गर्ने गरेका छन् । उनले खानाको साथमा सित्तैमा झानेको मही, खिर र डुप्का फरक–फरक दिनमा दिने गरेका छन् ।
उनले दैनिक अधिकतम १ हजार २०० जनालाई खाना खुवाएका छन् भने दैनिक ४००–५०० जनालाई खाना खुवाउँदै आएका छन् । बिहान ८ बजेदेखि अपराह्न ४ बजेसम्म बिहानको खाना तालिका हो भने साँझ ६ बजेदेखि राति १० बजेसम्म साँझको खाना तालिका राखिएको छ ।
महेन्द्रनगरका मजदुरदेखि कहिलेकाहीँ आउने मन्त्रीसम्म उनको होटलका ग्राहक हुन् । ‘मन्त्रीज्यूहरू पनि खाना खान आउनुहुन्छ, मजदुर, वकिलहरू, नेताहरू आउनुहुन्छ । यहाँका ठूला होटलका सञ्चालकहरू हाम्रा दैनिक ग्राहक हुनुहुन्छ,’ सञ्चालक मिश्रले लोकान्तरसँगको कुराकानीमा भने, ‘आफ्नो होटलको खाना छाडेर हाम्रोमा आउँदा सन्तुष्टि र खुशी लाग्छ ।’
महेन्द्रनगर मात्रै होइन, मिश्रको भोजनालय आसपासका जिल्लामा पनि प्रसिद्ध छ । विशेष गरेर विवाह भोजमा पनि भोजनालयमा अर्डर आउने गरेको छ । त्यसका लागि गाडी भाडाबापत १५ रुपैयाँ थप गरेर धनगढीसम्म पनि खाना खुवाउने गरेको उनले बताए ।
महेन्द्रनगर बजारमा पहिला खाना महंगो भएकाले त्यसलाई चिर्नको लागि शुरू गरेको भोजनालयमा पैसा नहुने र अशक्तलाई सित्तैमा खुवाएर पठाउने गरेको सञ्चालक मिश्रले बताए ।
‘अशक्त र केही पैसा नभएर खान आउनेलाई पनि सित्तैमा खाना खुवाएर पठाउने गरेका छौं,’ मिश्रले भने, ‘दैनिक ४–५ जनालाई खुवाएर पठाउँछौं ।’
बीचका बिचौलियाको मारमा किसान नपरुन् भनेर भोजनालयलाई आवश्यक पर्ने तरकारी, चामल लगायतका सामग्री सिधैं किसानको खेतबाट ल्याउने गरेका छन् उनले । दैनिक २५० जनाभन्दा कमले खाना खाए घाटा हुने गरेको उनले बताए ।
‘अहिले सामान यति महंगो भइसक्यो तर पनि हामीले पैसा बढाएका छैनौं । बरु कम फाइदा लिने तर पैसा नबढाउने हाम्रो उद्देश्य हो,’ उनले भने, ‘दैनिक २५० जनालाई खाना खुवाएनौं भने त घाटामा जान्छ ।’
सधैं खाना खाने व्यक्तिहरू धेरै नहुने भएकाले कतिपय अवस्थामा घाटामा जाने गरेको उनले बताए । २०७० सालमा व्यापार शुरू गर्दा पहिलो दिन २०० भन्दा धेरै व्यक्तिलाई खसीको मासुुसहित खाना सित्तैमा खुवाएको उनकी पत्नी भागिरथी मिश्रले बताइन् ।
‘हामीले शुरूआत गर्दा २०० जनालाई मासुभात सित्तैमा खुवाएका हौं । विज्ञापन गर्न होइन, सेवा गर्न खुवाएका थियौं,’ भागिरथीले लोकान्तरलाई भनिन्, ‘हाम्रो नाफा कमाउनेभन्दा पनि सेवा हो, कम पैसामा पनि खान सकिन्छ भन्ने उदाहरण दिन खोजेका हौं ।’
आधुनिकताको बढ्दो प्रभावसँगै मौलिक सीप, हस्तकला र काष्ठकलाका सामग्रीको प्रयोग घटेको छ । नयाँ संरचनामा प्रयोग नहुने र पुराना नासिँदै जाँदा मौलिक सीपयुक्त काष्ठकलाका सामग्री लोप हुँदै गएका छन् । सीपय...
व्यक्ति एक ठाउँअनुसार उसको भूमिका अनेक हुन सक्छन् भन्ने उदाहरणीय बनेकी छन् बन्दना पोखरेल । पत्रकारिता, सामाजिक अभियान्ताको रूपमा पाल्पामा राम्रो पहिचान बनाएकी पोखरेलको परिचय हिजोआज उद्यमीसँग जोडिएको छ । ...
काठबाट निर्माण गरिएका झ्याल, तोरण, टुँडाल र ढोका हेर्दा निकै सुन्दर देखिन्छन् । यी सुन्दर मात्र होइनन्, टिकाउ पनि उत्तिकै हुन्छन् तर काष्ठकला निर्माणमा लाग्ने खर्च र मेहनत भने कम्ता छैन । यसबारे अनुमान लगाउन मुस्किल...
बझाङमा मानव बस्तीको अन्तिम गाउँ हुन् साइपालका बलौडी र धुली । सेतीको मुहान नजिकै ठीक वारिपारि भएका २ गाउँको सम्बन्ध नदीको बहाब घटेपछि मात्रै जोडिन्छ । नदीले छिमेकी २ गाउँको भाषा, पहिरन, चालचलन, संस्कार, ...
पालतो शरीर, आकाशे रंगको निलो सर्ट, कालो जिन्स पाइन्ट अनि खुट्टामा सामान्य चप्पल । जाडो सकिएर तराईमा गर्मी उकालो चढ्दै थियो । कपिलवस्तुको पुरातात्विक तिलौराकोट क्षेत्रभित्र उभिएर त्यहाँको महत्त्वबारे जानका...
नेपाली सेनाले औपचारिक कार्यक्रम गरेर यस वर्षको घोडेजात्रा मनाइएको छ । अघिल्ला वर्षझैँ यस वर्ष पनि नेपाली सेनाले काठमाडौंस्थित सैनिक मञ्च टुँडिखेलमा औपचारिक कार्यक्रमका बीच घोडेजात्रा मनाएको हो । ...
आज अलि फरक तरिकाबाट छलफल शुरू गरौं जस्तो लाग्यो । राजनीति बाहिरका सन्दर्भले पनि राजनीति र राजनीतिमा लाग्ने पात्र एवं प्रवृत्तिलाई केही सकारात्मक प्रभाव पार्ला कि भन्ने मनसायले फुर्सदलाई सदुपयोग गरी इलोन मस्कलाई ...
प्रधानमन्त्री पुष्ककमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले सदनमा चैत ६ गते दोस्रोपटक विश्वासको मत माग्दै गर्दा एउटा निराशाजनक धारणा व्यक्त गरे, ‘अहिले देशको सार्वजनिक बहसको स्तर खस्केको छ । समाधान होइन, दोषारोपणम...
गत साताभर बेलायती समाचारमा सबैभन्दा बढी चर्चा गेरी लिनेकरको भयो । विगत ३० वर्षदेखि बीबीसीमा फूटबल प्रस्तोताका रूपमा कार्यरत उनी सबैभन्दा महंगा कर्मचारी मानिन्छन् । लिनेकरले ट्विटमा 'अहिलेको सरकारक...